آموزش گوهرتراشی از 0 تا 100

گوهرتراشی ( یا به انگلیسی glyptics یا stonework ) یا به ایتالیایی (pietre dure ) ، به کنده کاری سنگ های سخت گفته می شود. گوهرتراشی یا نگین تراشی یک اصطلاح کلی در تاریخ هنر و باستان شناسی برای حکاکی هنری سنگ های عمدتا نیمه قیمتی و سنگ های قیمتی مانند:

• یشم
• کریستال
• کوارتز
• عقیق
  یا … است.
  در هنر گوهرتراشی باید از سنگ های خام، قطعاتی زیبا و چشمگیر ایجاد کرد، چرا که اشکال خام سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی را نمی توان مستقیما برای ساخت جواهرات مورد استفاده قرار داد.
  در واقع سنگ های قیمتی به عنوان قطعاتی صیقلی و درخشانی که هنگام خرید جواهرات می بینید، یافت نمی شوند.
  در واقع، آنها به صورت خشن و صیقل نخورده شروع می شوند و تنها پس از فرآیند برش و پرداخت، به شکلی تبدیل می شوند که ما معمولاً آنها را می بینیم.
  برش به سنگ ها شکل خاصی می دهد و اجازه می دهد تا رنگ و درخشندگی واقعی آنها ظاهر شود، در حالی که پولیش تمام درخشش ها، پرتوها و ابعاد را به جواهر می بخشد.
  در هنر گوهرتراشی هنرمند با تراش هایی که روی سنگ ها می دهد، آنها را به قطعاتی ظریف، زاویه دار و زیبا تبدیل می کند که می توان از آنها به عنوان نگین در ساخت جواهرات استفاده کرد.
  با توجه به نوع سنگ، مدل جواهراتی که قرار است از سنگ های برش داده شده روی آنها استفاده شود، طراحی انجام شده برای ساخت جواهرات، سلیقه و سفارش مشتری و مواردی از این دست سایز سنگ ها، نوع برش و عمق برش ها ممکن است متفاوت باشد.

گوهرتراش هنرمندی حرفه ای و متخصص در شناخت سنگ ها و تبدیل آنها به قطعاتی ظریف و درخشان است. کاری که یک گوهرتراش انجام می دهد شامل بررسی سنگ، برش و تراش سنگ های خام و تبدیل آن به شکل و اندازه مورد نظر است.
سپس گوهرتراش باید سنگ های برش خورده را با تکنیک های مخصوص پولیش دهد تا به این ترتیب نگین ها شفاف و جلوه دار شوند. برای برش و تراش این سنگ ها گوهرتراش باید به طراحی جواهرات مورد نظر توجه کند و سنگ های خام را مطابق طرح جواهرات برش دهد.
کار دیگری که در کار گوهرتراشی انجام می شود، پردازش سنگ هاست. بسیاری از سنگ ها در فرم خام خود قابل استفاده نیستند. آنها ممکن است دارای ناخالصی ها، رگه ها یا تورفتگی ها و برجستگی های اضافه ای باشند که استفاده از آنها به عنوان یک نگین را نامناسب کند.
در نتیجه یک گوهرتراش حرفه ای باید بتواند از بهترین روش و تکنیک گوهرتراشی برای از بین بردن این ناخالصی ها استفاده کند تا قطعه نهایی کاملا شفاف و بدون ایراد باشد.
در نهایت کاری که یک گوهرتراش باید انجام دهد تشخیص دوام و ساختار سنگ است تا بتواند بر اساس آن بهترین شیوه تراش را انتخاب کند.
در بخش نحوه انتخاب بهترین تکنیک برای برش و تراش سنگ ها بیشتر در این باره صحبت می کنیم. در گوهرتراشی یک گوهرتراش سعی می کند تا بهترین ویژگی های سنگ مانند رنگ و درخشندگی را افزایش دهد.

گوهرشناسی قدمتی بسیار طولانی دارد و سابقه آن به زمان کشف و استخراج سنگ ها باز می گردد. حتی می توان گفت هنر تراش سنگ ها می تواند به دوران انسان های اولیه هم برگردد.
در دوره های مختلف گوهرتراشی یا تراش سنگ های مختلف با اهداف آیینی مذهبی یا برای استفاده در زیورآلات سلطنتی مد نظر بوده است. نگین های حکاکی شده به عنوان:

• حلقه پادشاهی
• استفاده در تاج های سلطنتی
• کمربندها
• لباس های رزمی
• برای استفاده در ظروف و اشیای تزئینی
  مورد استفاده قرار می گرفتند.
  این هنر به دلیل توجه همیشگی انسان ها به جواهرات و زیورآلات مسیری پر از شگفتی را طی کرد و امروزه هنر گوهرتراشی به عنوان یک حرفه پردرآمد و بسیار محبوب، بخش مهمی از صنعت جواهرسازی را تشکیل می دهد و در دنیای مد و فشن هم بسیار محبوبیت دارد.

جدای از این این که نوع سنگ چیست یا سنگ مورد نظر برای تراش از نوع قیمتی است یا نیمه قیمتی، سه سبک اصلی برای برش سنگ ها وجود دارد. علاوه بر این رعایت سه مورد در تنظیمات گوهرتراشی، برای تراش انواع سنگ ها ضرورت دارد.
سه سبک اصلی برش سنگ ها شامل:

• برش درخشان یا برلیانت برش
• برش های پلکانی
• برش های ترکیبی
  می شوند.

علاوه بر این ممکن است گوهرتراش با ترکیب سبک های مختلف، طرح های مختلف و جدیدتری را برای ساخت جواهرات ارائه دهد. همین موجب شده علاوه بر این سه سبک اصلی، چندین تکنیک تراش سنگ دیگر وجود داشته باشد که هر یک مشخصات مخصوص به خود را دارد.
تکنیک های دیگری که برای تراش سنگ ها استفاده می شود شامل:

• برش مرکب
• برش ساده
• تراش صفحه ای
• تراش فست
• تراش تخت
• تراش کابوشن
• تراش تامبل
• تراش بیضی
• تراش مارکیز
• تراش زمرد
• تراش بیضی
• تراش هنری
  و … می شود.

نکته دیگر این که تراش ها ممکن است با دست و ابزارهای اولیه یا با استفاده از دستگاه های ویژه برش و تراش سنگ انجام شوند.

برش های برلیانت یا برش های درخشان شامل وجه های مثلثی و بادبادکی شکل است که از مرکز جواهر به سمت بیرون امتداد می یابد. همانطور که از نام آن هم مشخص است برش برلیانت بیشترین زاویه های نوک تیز و درخشان را در میان برش های دیگر دارد.

یکی دیگر از سبک های اصلی برش در گوهرتراشی ، برش های پله ای یا پلکانی است. برش های پله ای شامل وجوه مستطیلی است که به صورت پلکانی از تاج بالا می روند و از کناره ها پایین می آیند.
نمونه هایی از برش های پله ای شامل برش های زمرد و باگت است. اینها محبوب هستند زیرا رنگ و شفافیت سنگ را به نمایش می گذارند و درخشندگی ظریفی ایجاد می کنند.

برش های ترکیبی، ترکیبی از برش پله ای و برش درخشان است. آنها دارای وجوه درخشان در تاج و وجه پله در کناره ها یا برعکس هستند.
برش های ترکیبی ممکن است حتی تکنیک های کابینگ و فیتینگ را با هم ترکیب کنند. برای مثال می توان از این سبک برای تراش سنگ های سیترین استفاده کرد.

یکی دیگر از جنبه هایی که می توان نوع برش ها را در گوهرتراشی دسته بندی کرد، تقسیم بندی آنها به ساده زاویه دار یا مرکب است. میزان زاویه دادن به سنگ ها و میزان پیچیدگی فرایند تراش تفاوت بین این دو را ایجاد می کند.

یکی دیگر از دسته بندی های مهم گوهرتراشی ، تراش سنگ ها به صورت ساده است. تراش ساده همان طور که از نام آن مشخص است به برشی گفته می شود که زاویه دهی چندانی به سنگ نمی دهد و شامل تراش های :

• گرد
• بیضی
• فانتزی

می شود.
در این سبک تراش معمولا در بالای یک سطح صاف یا منحنی، یک بخش گنبدی شکل دیده می شود.

تراش زاویه دار یک فرایند پیچیده تر در گوهرتراشی است که در آن زاویه برش ها به صورت دقیق اندازه گیری می شود.
اکثر تراش های زاویه دار روی سنگ های قیمتی انجام می شود. معمولا تراش های زاویه دار با استفاده از دستگاه های مخصوص انجام می شود و تراش ها بر مبنای یک الگوی هستند.
دقت و مهارت بالا در تراش های زاویه دار اهمیت بسیار زیادی دارد. در تراش زاویه درخشش و شفافیت رنگ ها بیشتر نمایان می شود.

تراش مرکب هم در واقع ترکیبی از تراش ساده و تراش زاویه دار است که در آن می توان ترکیبی از هر دو روش را در این نوع تراش مشاهده کرد.

تکنیک ها و سبک هایی که در بالا به آنها اشاره شد، تکنیک های اصلی و اولیه هستند. با پیشرفت و تنوعی که در هنر گوهرتراشی به وجود آمده است، روش های بسیار متعددی دیگری هم وجود دارد که هر یک زیر مجموعه ای از برش:

• ساده
• زاویه دار
• مرکب
  یا مخلوطی از آنهاست.

یکی از ساده ترین روش های گوهرتراشی ، تکنیک تامبلینگ است. تمام فرایند برش و تراش سنگ ها به واسطه یک ظرف استوانه ای شکل گرد انجام می شود. فرایند کار به این صورت است که سنگ های خام درون این ظروف قرار داده می شوند و توسط ابزار تراش دهنده درون این ظرف ها، سطح آنها ساییده شده و ظرافت مورد نظر را به دست می آورند.

به این نوع تکنیک گوهرتراشی ، تراش Carving گفته می شود. می توان این تکنیک را به عنوان یکی از سخت ترین روش های برش جواهرات در نظر گرفت. کار با ابزارهایی که برای انجام این روش نیاز است هم به دقت و مهارت بسیار زیادی بستگی دارد و بسته به نوع قطعه، ابزارها متفاوت است.
نکته مهم دیگر در خصوص تراش های هنری این است که معمولا در این برش ها طرح ها کمی پیچیده ترند. ممکن است سنگ ها به شکل یک گل تراشیده شوند.

در حالی که فهرستی طولانی از برش ها و اشکال مختلف برای سنگ های قیمتی وجود دارد، اما گاهی اوقات گوهرتراش ها دوست دارند خارج از چارچوب ها فکر کنند و برای به حداکثر رساندن رنگ و درخشش سنگ ها، برش های غیر سنتی را ایجاد کنند.
این برش ها را با نام تراش های فانتزی می شناسند. یکی از این برش ها، تراش قلبی شکل است که دارای شکاف بالایی است. جواهرات برش قلب به طور متوسط دارای پنجاه و نه وجه هستند که برای ایجاد حداکثر رنگ و درخشش در هنگام برخورد نور طبیعی طراحی شده اند.
نگین های برش قلب دارای تقارن بالایی هستند تا زیبایی خود را به حداکثر برسانند. کناره های جواهرات برش قلب نیز تا حدودی گرد ساخته شده اند تا حرکت نور را از طریق ساختار کریستالی جواهر متعادل کند. طرح ها و ایده های برش های فانتزی کاملا سلیقه ای است و سنگ کاملا در این تراش دفرمه می شود.

این نوع تراش به تراش مربع زمرد نیز معروف است که برای سنگ های قیمتی استفاده می شود. این نوع بر دارای گوشه های برش خورده و همچنین وجوه لایه ای است. این نوع برش باعث می شود تا شفافیت واقعی سنگ ها خود را نمایان کند.

این برش در دهه 1920 و در دوره هنر دکو ایجاد شد. برش باگت بلند و مستطیل شکل است و دارای خطوط تمیز و ایجاد ظاهری هندسی و مدرن است. سنگ های این برش به طور منظم به عنوان سنگ های برجسته در جواهرات استفاده می شوند و برای به حداکثر رساندن وضوح تراش داده می شوند.

این سبک به دلیل نرمی برش به عنوان برش بالش نیز شناخته می شود. برش کوشن دارای گوشه های گرد است و حدود 64 وجه را نگه می دارد. بیشتر سنگ های قیمتی دارای برش استاندارد هستند، در حالی که برش کوشن می تواند تنوع بیشتری داشته باشد.
این برش به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

1. برش استاندارد کوشن و برش کوشن اصلاح شده
2. یک برش استاندارد ظاهری کلاسیک و آتشین دارد.

برش اصلاح شده بر افزودن وجوه اضافی تمرکز دارد و ظاهری به نام “یخ خرد شده” را ایجاد می کند که درخشندگی سنگ را نشان می دهد.

برش زمرد در ابتدا فقط برای سنگ های قیمتی زمرد طراحی شده بود، اما اکنون برای

• الماس
• یاقوت کبود
  و غیره نیز استفاده می شود.

این برش دارای یک شکل مستطیل شکل دراز، گوشه های بریده شده و وجوه خطی مستقیم است، اگرچه می توان آن را به شکل مربع نیز یافت.
تراش زمرد قصد دارد بر شفافیت و رنگ تأکید کند و در واقع می تواند سنگ را بزرگتر از آنچه هست نشان دهد.

برش بیضی در دهه 1950 ایجاد شد و شبیه برش گرد است، زیرا هر دو بر روی رنگ و درخشندگی تأکید دارند، اما برش بیضی شکل متفاوت و طولانی ‌تری دارد. شکل کشیده، توهم سنگ بزرگ ‌تری را ایجاد می‌ کند و باعث می‌ شود زمانی که از این نگین روی یک انگشتر استفاده می شود، انگشت ‌های کاربر دراز و ظریف به نظر برسند.

اولین برش گلابی به سال 1458 برمی گردد و شکلی مانند قطره اشک درخشان دارد. این برش نور را به زیبایی منعکس می کند و به رنگ سنگ اجازه می دهد تا به طور چشمگیری نمایان شود.
این شکل سنگی ساختاری مشابه با برش های گرد دارد که درخشش نهایی را به سنگ می بخشد. در دوران ویکتوریا، جواهرسازان اغلب این سنگ ها که در آن زمان محبوبیت زیادی داشتند را سوراخ می کردند تا از آنها به عنوان مهره های آویز و گوشواره استفاده کنند.

تراش مارکیز دارای پنجاه و هفت وجه جداگانه است و در دنیای جواهرات به عنوان برش ناوت نیز شناخته می شود. برش مارکیز برای ایجاد بیشترین درخشش با به حداکثر رساندن فضایی که نور می تواند در آن منعکس شود، طراحی شده است.
نوک سنگ های قیمتی با تراش مارکی باید کاملاً با یکدیگر هماهنگ باشند تا جواهر بتواند کاملاً روی یک سطح صاف قرار گیرد. این امر احتمال بروز حوادث ناگوار و متعاقب تراشیدن نگین را کاهش می دهد.

در حالی که باریون کات یک برش ترکیبی است، برش باریون نیز شایسته دسته بندی خاص خود است. در اصل، یک پاویلون درخشان گرد را در یک جواهر به شکل فانتزی قرار می دهد. معمولا تاج پله ای نیز دارد.
این تکنیک معمولاً درخشندگی بسیار بیشتری نسبت به سایر روش ها دارد.با این حال، برش‌ های باریون می ‌توانند تقریباً به هر شکلی باشند و از نظر آرایش ظاهری بسیار متفاوت اند.

بدون در نظر گرفتن این که از کدام روش برای تراش سنگ ها استفاده می کنید، سه عنصر اساسی برای چیدمان وجوه روی یک سنگ قیمتی وجود دارد که شامل:

1. زاویه برش
2. چرخش گوهر
3. عمق برش
   می شود.

این سه عنصر اصلی می توانند دقیقا تمامی جنبه های روی یک جواهر را نشان دهند. با این حال ممکن است انجام این تنظیمات در یک ماشین برش سنگ های قیمتی با دستگاه دیگر تفاوت هایی داشته باشد، اما تمام آنها بر اساس اصول یکسانی کار می کنند.
اما چطور این تنظیمات انتخاب می شوند؟ در زمان تراش دادن یک نگین، دستورالعمل های طراحی جواهر مورد نظر شاخص و زاویه هر وجه را به گوهرتراش می گوید.
در گوهرتراشی و انتخاب این زاویه ها هیچ حدس و گمانی وجود ندارد. عمق برش در هنگام برش مشخص خواهد بود. اگر وجوه روی نگین به هم نمی رسند، باید آنها را عمیق تر برش دهید.
زاویه برش هم یا با استفاده از یک نقاله تنظیم می شود یا از یک صفحه نمایش دیجیتالی می توان آن را خواند. نحوه تنظیم زاویه برش بین دستگاه های تراش سنگ های قیمتی مختلف کمی با هم تفاوت دارد. در نهایت نیز چرخش جواهر توسط چرخ دنده های ایندکس تعیین می شود.

همه جواهرات با سایش تدریجی و با استفاده از دانه های ریزتر و کوچکتر از مواد سخت تر بریده و صیقل می شوند. الماس سخت ترین ماده طبیعی است که دارای سختی 10 موهس است و به عنوان یک ماده ساینده برای برش و صیقل دادن طیف گسترده ای از نگین ها و جواهرات از جمله خود الماس استفاده می شود.
کاربید سیلیکون، یک ترکیب مصنوعی از سیلیکون و کربن با سختی Mohs 9.5، همچنین به طور گسترده ای برای برش سنگ های قیمتی نرم تر استفاده می شود. ترکیبات دیگری مانند:

• اکسید سریم
• اکسید قلع
• اکسید کروم
• اکسید آلومینیوم

اغلب در صیقل دادن سنگ های قیمتی استفاده می شوند.
علاوه بر این متریال یک سری ابزارها و تجهیزات نیز به صورت اختصاصی برای گوهرتراشی استفاده می شود. دستگاه هایی مانند دستگاه برش سنگ یا دستگاه تراشه الماسه برای برش دادن کاربرد دارند. دستگاه های پرداخت و سنباده و براق کننده نیز کار صیقل دادن و پولیش جواهرات را انجام می دهند. سایر تجهیزات نیز شامل انواع مته، دستگاه فرز و … می شود.

قطعا اگر به عنوان یک گوهرتراش ماهر آموزش های لازم را دیده باشید، می توانید با نکات و اصول انتخاب بهترین تکنیک گوهرتراشی آشنا شوید. با این حال مهمترین اصل در انتخاب روش مناسب توجه به:

• بافت و ساختار سنگ
• سختی آن
• قیمتی یا نیمه قیمتی بودن
  و مواردی از این دست دارد.

یک گوهرتراش باید قبل از شروع هر کاری سنگ یا جواهر مورد نظر را خوب بررسی کند و از این که نگین مورد نظر قابلیت تراش و پردازش را دارد مطمئن شود. میزان استحکام، ساخت و بافت و میزان درخشش هم در انتخاب تکنیک تراش نگین مورد نظر موثر است.
در نهایت شیوه انجام کارها به طرح نهایی نگین و نوع و طرح جواهراتی که قرار است از این نگین ها روی آن استفاده شود بستگی دارد.

• تعداد وجوه کار
• میزان تراش ها
• مدل نگین و … همگی برای انتخاب بهترین تکنیک گواهرتراشی باید مد نظر باشند.

هنر جواهرسازی این روزها یکی از ترندترین و محبوب ترین هنرهاست و می توان صنعت طراحی و ساخت جواهرات را به عنوان یکی از پررونق ترین صنایع حال حاضر در نظر گرفت.
از آن جایی که نگین ها و سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی بخش اعظم ساخت جواهرات را به خود اختصاص می دهند، بدون شک گوهرتراشی یکی از رشته ها و تخصص های بسیار مهم در کسب و کار جواهرسازی است.

گوهرتراشی هم مانند هر حرفه و رشته دیگری به آموزش و یادگیری نیاز دارد. در این آموزش ها شما به یک گوهرتراش حرفه ای و کاربلد تبدیل می شوید که با تک تک اصول و تکنیک های کار آشنایی دارد. دلیل ضرورت بالای آموزش را می توان در موارد زیر دانست:

• سنگ های قیمتی خام معمولا حساس و گران قیمت اند. کمی بی دقتی و مهارت نداشتن در برش و تراش آنها می تواند کل سنگ را از بین ببرد و ضرر زیادی به دنبال داشته باشد
• تکنیک های گوهرتراشی بسیار متنوع هستند و از آن سو سنگ هایی که برای برش و تبدیل شان به یک نگین زیبا وجود دارند هم بسیار گسترده و زیادند. برای این که بتوان هر سفارشی را آماده کرد و نیاز مشتریان بیشتری را برآورده ساخت باید با تکنیک های بیشتری در این زمینه آشنا بود
• گوهرتراشی نیز مانند سایر کسب و کارها و رشته ها بازار پر رقابتی دارد و برای موفقیت در این حرفه باید همیشه به روز بود.

تمام این موارد تنها از طریق آموزش و یادگیری امکان پذیر است. در موسسه هنری تصویرگران پویا اندیش دوره های کامل آموزش گوهرتراشی از پایه تا پیشرفته برگزار می شود. در این دوره ها تمامی سرفصل های ضروری اعم از:

• آشنایی با آخرین تکنیک های تراش سنگ
• معرفی تجهیزات اصلی گوهرتراشی
• مبانی آشنایی با سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی
• ساختار و بافت آنها
• آشنایی با تمامی تکنیک های تراش
  از جمله:
• تراش فست
• تراش الماس
• تراش زاویه ای
• تراش کابوشن
• آشنایی با نحو
• تنظیم وجوه تراش
• کنترل عمق برش
• زاویه برش
  و موارد کاربردی دیگر آموزش داده می شود.

کلاس های آموزش گوهرتراشی پویا اندیش تمامی سرفصل های ضروری را شامل می شود و همه چیز از ابتدا به هنرجویان آموزش داده می شود. اما مزیت این دوره ها چیز دیگری است.
در دوره های آموزش گوهرتراشی پویا اندیش نگاه و تمرکز ویژه ای روی نحوه ورود به بازار کار و دسترسی به مشتریان هدف شده است. در این دوره به شرکت کنندگان اصول بازاریابی و وارد شدن به بازار کار گوهرتراشی آموزش داده می شود.
حتی در مواردی هنرجویان به شرکت ها و کسب و کارهای مربوطه لینک شده اند تا به این ترتیب به راحتی بعد از گذراندن دوره های آموزشی و کسب مهارت های لازم مستقیما پا به بازار کار بگذارند.