کوکو شانل | Coco Chanel

کوکو شانل

کوکو شانل، با نام گابریل بونو «کوکو» شانل، در نوزدهم آگوست سال 1883 در شهر سومور، چشم به جهان گشود و در ژانویۀ سال 1971 ، در پاریس چشم از جهان فرو بست. این طراحِ فرانسوی مُد، تقریبا به مدت شش دهه مدیریت اوت کوتور پاریس را بر عهده داشت.
طراحی ‌های ظریف و هنرمندانه ‌اش، زنان فعال در عرصۀ مُد را بر آن داشت تا لباس ‌های پیچیده و ناراحت، مانند زیرپوش‌ های زنان، کرست‌ ها و شکم ‌بندها را که در قرنِ نوزدهم بسیار مرسوم بود، کنار بگذارند.
از میان نوآوری ‌های گستردۀ شانل در صنعتِ مُد، می ‌توان به کت و دامن، کیف، جواهرات و لباس سیاه کوتاه اشاره کرد. برای آشنا شدن با زندگی نامۀ کوکو شانل با تصویرگران پویااندیش همراه باشید.

کودکی شانل

کوکو شانل در خانواده ‌ای فقیر در حومۀ شهر پاریس به دنیا آمد. او مادرش را در دوازده سالگی از دست داد و پدرش که دستفروش بود، او را به یک یتیم خانه سپرد. شانل در یتیم ‌خانه و تحت نظر راهبه ‌ای مهربان پرورش یافت و هنر خیاطی را نیز از او آموخت؛
هنری که به پیشۀ پر درآمد و شهرت ‌آفرین او تبدیل شد! وی، مدتی نیز فروشنده بود و با درآمدی ناچیز روزگار می‌ گذراند؛ پس از آن، چند سالی را در کافه به خوانندگی پرداخت.

نام مستعارش نیز یادگار همان دوران خوانندگی‌ اوست. شانل در کلوپ ‌های ویشی و مولن به خوانندگی می‌ پرداخت و در آنجا، او را کوکو می ‌نامیدند. برخی می ‌گویند که این نام را به دلیل یکی از آهنگ ‌هایی که می ‌خواند برایش برگزیدند؛ اما خود شانل چیز دیگری می‌گوید. براساس مقالۀ منتشر شده در مجلۀ آتلانتیک، شانل می‌ گوید که نام «کوکو»، مخففِ کلمۀ cocotte (در فرانسه به معنای «زن بدکاره یا معشوقه») است.

امپراطوری مُد کوکو شانل

شانل در بیست سالگی با اتین بالسان (Etienne Balsan) آشنا شد. بالسان پیشنهاد تجارت کلاه در پاریس را با کوکو شانل در میان نهاد؛ اما او کمی بعد، بالسان را رها کرد و به سراغِ دوست ثروتمندش، آرتور کپل (Arthur Capel) رفت. این دو مرد ثروتمند، وسیله ‌ای برای اولین اقدام مخاطره ‌آمیز کوکو شانل در صنعت مُد بودند.

در سال 1910، شانل اولین مغازه‌ اش را در Rue Cambon پاریس افتتاح و فروختنِ کلاه را آغاز کرد و در آنجا، لباس‌ های راحتی، از جمله ژاکت ‌های کشباف نیز می ‌فروخت. کمی بعد، شانل مغازه‌ هایی در شهر دوویل و بیاریتز نیز افتتاح ، و دوخت لباس را نیز از همان ‌جا آغاز کرد.

در طول پنج سال، طریقۀ استفادۀ شانل از پارچۀ کشباف، توجه زنان ثروتمندی را که به دنبال رهایی از لباس ‌های ناراحت بودند، به خود جلب کرد. شانل معتقد بود هر چیز لوکسی باید راحت هم باشد، وگرنه لوکس نیست. شانل در طراحی ‌هایش بر اصولش پایبند بود و همواره بر سادگی و راحتی تاکید داشت و همین موضوع سبب رخداد انقلابی در صنعتِ مُد شد. در اواخر دهۀ 1920، برندِ شانل، میلیون ‌ها دلار می ‌ارزید و بیش از 2000 کارمند در خانۀ مُد، عطرسازی، پارچه بافی و کارگاه جواهرسازی شانل مشغول به کار بودند.

شانل در دنیای هنر و ادبیات فرانسه، به شخصیتی محبوب بدل شد. او لباس ‌هایی را برای شرکتِ بالۀ باله روس (Ballets Russes) و نمایشنامۀ اورفه (Orphée)، اثر ژان کوکتو (Jean Cocteau)، طراحی کرد و پابلو پیکاسو، نقاش معروف نیز از دوستان نزدیک او بود.

اولین عطر کوکو شانل

در دهۀ 1920، شانل کسب ‌وکار در حال پیشرفتش را به سمت و سویی دیگر نیز برد. او در سال 1921، عطر موفق شانل نامبر 5 (Chanel No.5) را با کمک ارنست بوکس، یکی از با استعدادترین عطرسازان فرانسوی، به صنعت مد معرفی کرد. این اولین بار بود که عطری با نامِ یک طراح تولید می ‌شد.
در مورد علت نام گذاری شانل نامبر 5 (Chanel No.5)، این‌گونه روایت می‌شود که ارنست بوکس، یک سری رایحه به عنوان نمونه برای شانل ساخت و شانل رایحۀ پنجم را انتخاب کرد.

شانل، اولین طراحِ عمدۀ مُد بود که یک عطر را معرفی و بطری ‌های ساده و شفاف را نیز جایگزین بسته ‌بندی‌ های معمول و رایج عطر کرد و این دو عامل، به موفقیتِ عطر شانل نامبر 5 افزود. در ضمن، این عطر، اساس مالی این امپراطوری نیز بود. شانل، عطر را عنصر پنهان و فراموش نشدنی مُد می ‌دانست که پیش از شخص، به مقصد می ‌رسد و مدت ‌ها پس از او، آنجا را ترک می‌ کند!

شانل با تاجرانی مانند توفیل بادر (Théophile Bader) از گالری لافایت پاریس و پیر ورتیمر (Pierre Wertheimer)  از شرکت بورژوآ شریک شد. او رابطۀ بسیار صمیمانه ‌ای با پیر برقرار کرد. براساس قراردادی که میان آن ‌ها بسته شده بود، ده درصد از حق امتیاز به شانل تعلق گرفت. شانل اصلا از این وضعیت راضی نبود و برای بازپس‌گیری حق و حقوقش بارها به دادگاه مراجعه کرد. شانل هرگز نتوانست این قرارداد را عوض کند، با وجود این، سودِ قابل توجهی از این عطر عایدش شد.

کت و دامن و لباس سیاه کوتاه

در سال 1925، شانل کت و دامن افسانه ‌ای شانل را به دنیای مُد معرفی کرد؛ کت بدون یقه و دامن جذب. در آن دوران، طراحی‌ های شانل، انقلابی در صنعتِ مد به شمار می آمد؛ چرا که در آن‌ ها، از عناصر لباس ‌های مردانه استفاده شده بود و همچنین راحتی زنان را مد نظر داشت.
شانل باعث شد زنان با کرست‌ ها و دیگر لباس ‌های زنانۀ آزاردهنده خداحافظی کنند. لباس سیاه کوتاه نیز دیگر طراحی انقلابی شانل در همین دهه  بود. او رنگی را برگزید که تا آن زمان، فقط و فقط یادآور غم و مجالس عزادای بود؛ اما شانل زیبایی و شیک بودن آن را به همگان اثبات کرد.

ترک دنیای مُد

رکود اقتصادی دهۀ 1930 ، تاثیر مخربی بر کمپانی شانل داشت. در سال 1939، مصادف با آغاز جنگ جهانی اول، شانل خانۀ مُدش را تعطیل و همۀ کارگرانش را اخراج کرد. پس از جنگ جهانی، شانل پاریس را ترک کرد و چند سالی را در سوئیس گذراند که به نوعی، تبعید بود. او مدتی نیز در خانۀ ییلاقی‌ بزرگش در رکبرون-کاپ-مارتن اقامت داشت.

بازگشت به دنیای مُد

در اوایل دهۀ 1950، کوکو شانل به دنیای مُد بازگشت. او ابتدا از سوی منتقدان مورد انتقاد قرار گرفت؛ اما طراحی ‌های ظریف و راحتش  که باب سلیقه و خواستۀ زنان بود، بر فروشندگان سراسر جهان چیره شد. شانل با معرفیِ کتِ بدون یقه و نواردوزی شده، با یک دامن زیبا و ظریف، مجددا وارد این عرصه شد.
شانل شلوار دمپاگشاد و دیگر ابداعاتش را نیز به دنیای مُد معرفی کرد. در همۀ طراحی ‌های شانل، رنگ و بوی پوشش کلاسیک به وضوح مشهود است. طراحی ‌های شانل به هیچ زمان و دوره ‌ای محدود نمی شوند و همواره پرطرفدار و محبوب هستند.

هم دستی با نازی‌ ها؟

در دوران اشغالِ فرانسه به دست آلمانی ‌ها و اوج قدرت نازی ‌ها، شانل با مشارکت با یک دیپلماتِ آلمانی، Hans Gunther von Dincklage ، شهرتش را لکه‌ دار کرد و تا سال 1954، به عرصۀ مُد بازنگشت. شانل اجازه داشت در آپارتمانش در هتل ریتز پاریس بماند و این درحالی بود که این آپارتمان، مرکز نظارت ارتش آلمان نیز بود.

پس از پایان جنگ، شانل درمورد ارتباطش با دیپلمات آلمانی مورد بازجویی قرار گرفت؛ اما به هم­دستی متهم نشد. برخی معتقدند که وینستون چرچیل، به عنوان دوست شانل، از او جانبداری کرده و اجازه نداده است که او متهم به همدستی با نازی ‌ها شود؛ اما برخی هم چنان رابطۀ او را با دیپلماتِ آلمانی، خیانت به وطنش تلقی می‌ کنند.

عشق در زندگی شانل

در سال 1920، رابطۀ عاشقانه ‌ای میان شانل و ایگور استراوینسکی، آهنگساز روس، شکل گرفت که دوام چندانی نداشت.

حوالی سال 1923، شانل با هیو گروسونور (Hugh Grosvenor)، دوک ثروتمند وست مینیستر، ملاقات کرد. رابطۀ عاشقانۀ آن ‌ها ده سال به طول انجامید و هیو از شانل درخواست ازدواج کرد؛ اما شانل درخواست ازدواج  او را رد کرد.

مرگ کوکو شانل

در دهم ژانویۀ سال 1971، شانل در آپارتمانش در هتل ریتز ، چشم از جهان فرو بست. او هرگز ازدواج نکرد. صدها نفر در کلیسای Madeleine گرد هم آمدند تا پیکر بی‌ جان افسانۀ مُد را به سوی منزلگاه ابدی ‌اش بدرقه کنند. بسیاری از زنان عزادار، کت و دامن‌ های طراحی شانل را به تن داشتند.

پس از شانل

پس از مرگِ شنل، در سال 1971، خانۀ مدُ شانل توسط طراحان مختلف اداره شد. در سال 1983، کارل لاگرفلد، زمام امور را به دست گرفت و وضعیت ثبات و امتیازات شانل ادامه یافت.

هوش و فراست شانل و آگاهی بالای او در مورد نیازهای زنان و انتظاراتشان از مُد، جاه‌ طلبی و بلندپروازی ‌اش و جنبه‌ های رمانتیکِ زندگی شانل (هم از فرش به عرش رسیدنش و هم روابطِ عاشقانۀ او) الهام‌ بخشِ کتاب ‌ها، فیلم‌ ها و نمایشنامه های بسیاری شده است.

تصویرگران پویااندیش ، با افقی متفاوت، نقشی نو را برایتان آرزومند است!

سوالات متداول برند کوکو شانل

چطور می‌توان فهمید برند کوکو شانل چگونه در دنیای مد مطرح شد و جایگاهی نمادین یافت؟
کوکو شانل با ارائه طرح‌های جسورانه و رهایی‌بخش برای زنان، ازجمله حذف کرست و معرفی لباس‌های راحت با خطوط ساده، استانداردهای زمانه‌اش را شکست و نشان داد طراحی لباس می‌تواند بازتابی از روح مستقل زن باشد.

چرا استفاده از رنگ مشکی در برند کوکو شانل شناخته‌شده شده است؟
این طراح انقلابی، رنگ مشکی را از محدودیت‌های عزاداری خارج کرد و آن را در قالب لباسی ساده و شیک به نام «پیراهن کوچک مشکی» معرفی کرد که تبدیل به عنصری کلیدی و ماندگار در مد شد.

چطور طراحی عطر کوکو شانل شماره ۵ به پرفروش‌ترین عطر تاریخ بدل شد؟
شماره ۵ ترکیبی از رایحه‌های پیچیده و گل‌گون بود که با استانداردهای آن دوران تفاوت داشت. ریسک این سادگی و استفاده از ترکیبات مدرن، نتیجه داد و شهرتی افسانه‌ای برای این عطر ساخت.

چگونه برند کوکو شانل ارتباط قوی با مفهوم مینیمالیسم در طراحی پیدا کرد؟
طراح این نام تجاری اعتقاد داشت زیبایی در سادگی است؛ ازاین‌رو، الگوهای شلوغ یا تزئینات افراطی کنار گذاشته شد و لباس‌هایی با خطوط تمیز و ساختار مینیمال جایگزین شدند.

چرا کت و دامن برند کوکو شانل تا امروز یک نماد کلاسیک باقی مانده است؟
دوخت عالی، تناسب منحصربه‌فرد و پارچه توئید، کت‌ودامنی راحت و درعین‌حال شیک را به زنان ارائه داد. این لباس رسمی و زنانه، برگرفته از نگاه جسورانه طراح به راحتی و زیبایی متعادل بود.

چطور در انتخاب اکسسوری‌های برند کوکو شانل، ظرافت و جزئیات مهم می‌شود؟
نام تجاری شانل بر کیفیت و طراحی ساده اما لوکس تأکید دارد. هر قطعه با مینیمال‌ترین خطوط و متریال درجه‌یک ساخته شده تا بدون شلوغی، جلوه‌ای ممتاز و فاخر داشته باشد.

چرا لوگوی بافته‌شده از دو حرف C در برند کوکو شانل، تا این حد شناخته‌شده است؟
دو C درهم‌رفته نشانگر نام مؤسس است و سادگی و ماندگاری را می‌رساند. این لوگو از ابتدا روی محصولات استفاده شد و طی دهه‌ها به نشانی از اصالت و لوکس‌بودن بدل گردید.

چگونه موفقیت برند کوکو شانل فراتر از لباس و عطر، به عرصه جواهرات و اکسسوری‌ها گسترش یافت ؟
با نفوذ دیدگاه طراحی ساده و شیک به جواهرات و لوازم جانبی، تنوع محصولات بالا رفت و هر کالکشن با استفاده از امضای مینیمال و کیفیت ممتاز، بخشی جدید به بازار لوکس افزود.

چطور محصولات برند کوکو شانل از تقلبی تشخیص داده شود؟
مهم‌ترین نشانه‌ها شامل کیفیت دوخت، متریال درجه‌یک، لوگوی حک‌شده با دقت و بسته‌بندی لوکس هستند. خرید از فروشگاه رسمی یا نمایندگی‌های معتبر راهی مطمئن برای اطمینان از اصل‌بودن کالاست.

چرا کیف معروف برند کوکو شانل با طراحی دوشی کوئلت (مربعی دوخت‌شده) همچنان محبوب است؟
این کیف دوشی با طرح «کوئلت» و بند زنجیری طلایی، راحتی در حمل، ظاهر زنانه و کیفیت بالای چرم را یکجا دارد. ماندگاری این مدل در طول سال‌ها، نتیجه همین طراحی هوشمندانه بوده است.

چطور می‌توان استایل شخصی را با استفاده از چند قطعه کلیدی برند کوکو شانل ارتقا داد؟
مثلاً یک کیف دستی کلاسیک یا کفش پاشنه کوتاه مشکی با نوک کرم از این نام تجاری، امضای لوکس را به استایل اضافه می‌کند؛ حتی اگر بقیه لباس‌ها ساده یا از برندهای دیگر باشند.

چرا همکاری برند کوکو شانل با هنرمندان و افراد مشهور دنیای هنر همواره خبرساز می‌شود؟
طراحان خلاق در این برند با ستارگان و هنرمندان مشارکت می‌کنند تا کالکشن‌های محدود و مفهومی بسازند؛ این کار توجه رسانه‌ها را جلب می‌کند و اعتبار هنری نشان می‌دهد.

چگونه می‌توان عطرهای برند کوکو شانل را در موقعیت‌های گوناگون به‌کار برد؟
عطر کلاسیک شماره ۵ حس رسمی و رمانتیک دارد؛ عطرهایی دیگر از این برند برای فضاهای کژوال یا روزانه مناسب‌ترند. هر رایحه با حال‌وهوایی خاص عرضه می‌شود تا پاسخگوی سلایق گوناگون باشد.

چرا در طراحی کفش‌های برند کوکو شانل راحتی در اولویت قرار دارد؟
ایده‌های بنیان‌گذار مبنی بر آزادی و رهایی از محدویت‌ها، در کفش‌ها هم دیده می‌شود. کفی‌های نرم و تناسب با فرم پا، همراه با زیبایی کلاسیک، از ویژگی‌های مهم این محصولات است.

چطور می‌توان در رویدادهای رسمی از لباس‌های شب برند کوکو شانل بهره برد ؟
لباس‌های شب از پارچه‌های فاخر مثل ابریشم یا مخمل دوخته می‌شوند و طراحی مینیمال ولی فوق‌العاده شیک دارند. انتخاب رنگ‌های مشکی یا تیره در کنار جزئیات فلزی باکیفیت، نمایی فاخر و درخور مهمانی‌های لوکس می‌سازد.

چگونه برند کوکو شانل مفهومی فراتر از مُد ارائه داد؟
این نشان تجاری ترکیبی از سبک زندگی لوکس، اعتمادبه‌نفس زنانه و آزادی عملی است. هر کالکشن علاوه بر زیبایی ظاهری، به زنان قدرت می‌دهد از قواعد محدودکننده فاصله بگیرند.

چرا برخی کلکسیون‌های قدیمی برند کوکو شانل، در مزایده‌ها با قیمت بسیار بالا فروخته می‌شوند؟
این قطعات عموماً به‌دلیل کمیاب‌بودن، قدمت تاریخی و جایگاه نمادینی که در تکامل مد داشته‌اند، ارزش بالایی دارند. کلکسیونرها برای داشتن تکه‌ای از تاریخ مد، حاضر به پرداخت هزینه‌های هنگفت هستند.

چطور می‌توان محصولات برند کوکو شانل را در استایل روزمره جای داد؟
مثلاً یک تیشرت سفید ساده همراه با کفش‌های کالج کلاسیک این برند. برای تکمیل، استفاده از کیف کوچک با لوگوی CC گزینه‌ای ایدئال است تا تیپ کژوال جلوه مجلل‌تری پیدا کند.

چرا دیدگاه کوکو شانل درباره آزادی زنان در لباس، تحولی بزرگ در تاریخ پوشاک محسوب شد؟
او با حذف کرست و کوتاه‌کردن دامن‌ها، زنان را از ناراحتی‌های جسمی و محدودیت‌های اجتماعی رها کرد. این اقدام در آغاز قرن بیستم تأثیر عمیقی بر مد و پذیرش سبک‌های راحتی ایجاد کرد.

چگونه برند کوکو شانل همواره خود را با ترندهای روز هماهنگ می‌کند؟
با وجود حفظ سبک کلاسیک و مینیمال، طراحان فعلی هر فصل جزئیاتی مدرن را به طرح‌ها می‌افزایند. از این طریق، جوانان و نسل‌های بعدی نیز با این نام تجاری ارتباط می‌گیرند.

آیا در محصولات برند کوکو شانل خط تولید مردانه هم وجود دارد؟
بله، به مرور زمان کلکسیون مردانه با سبک مرتب و مینیمال گسترش یافت. حتی پوشاک رسمی و کفش‌های مردانه هم طراحی شده‌اند که نشانگر شناخته‌شدن ارزش‌های این برند در سبک پوشش مردانه است.

چطور نماینده‌های رسمی برند کوکو شانل در شهرهای مختلف تشخیص داده شوند؟
معمولاً در مناطق لوکس تجاری فروشگاه‌های اختصاصی یا کانترهای رسمی وجود دارد. وب‌سایت این برند نیز فهرست نمایندگی‌ها را اعلام می‌کند تا مشتریان کالای اصل را تهیه کنند.

چرا کیف 2.55 با زنجیر طلایی از برند کوکو شانل همچنان افسانه‌ای محسوب می‌شود؟
این کیف نخستین‌بار در سال ۱۹۵۵ معرفی شد و با طراحی دوشی زنجیری و دوخت ماتلاسه، انقلابی در حمل راحت کیف زنانه به راه انداخت. فرم ماندگارش تا امروز الگویی کلاسیک در بازار مد به‌شمار می‌رود.

چگونه ادغام فرهنگ فرانسوی و نگاه جهانی در برند کوکو شانل رخ داده است؟
ریشه این نشان در پاریس بوده اما طرح‌ها و عطرها با توجه به سلایق بین‌المللی هم تکامل یافته‌اند. لذا توازنی میان ظرافت هنری فرانسه و نیازهای مشتریان جهانی به‌وجود آمده است.

چرا بسیاری از شخصیت‌های معروف سینما و سیاست از برند کوکو شانل حمایت می‌کنند ؟
آن‌ها به دنبال ظاهری کلاسیک اما قدرتمندند که نشان‌دهنده ذائقه برتر و احساس اعتمادبه‌نفس باشد. محصولات شانل، با توجه به پیشینه تاریخی و نوآوری مداوم، گزینه‌ای ایدئال برای چنین افرادی به‌حساب می‌آید.