هیستوگرام چیست ؟ و چگونه هیستوگرام دوربین را فعال کنیم ؟

در مورد هیستوگرام چه می دانید؟ وقتی انقلاب دیجیتال وارد عرصه ی عکاسی شد، مزایای زیادی را با خود برای عکاسان به همراه داشت که برخی از آن ها شامل این مواردند:

• ساخت تعداد زیادی عکس بدون افزایش هزینه
• دیدن تصویر بلافاصله بعد از گرفتن آن
• تغییر ISO با هر عکس
• ظهور اتاق تاریک دیجیتال

در ابتدا فیلم زیر را در مورد هیستوگرام در عکاسی را ببینید :

هیستوگرام چیست ؟ Histogram

یکی از مهمترین مزایای عکاسی دیجیتال چیزی است که می تواند برای بیشتر عکاسان مبتدی کمی دلهره آور باشد و آن هیستوگرام ( Histogram ) است. اما هیچ دلیلی برای طفره رفتن از هیستوگرام وجود ندارد، بلکه زمانی که بفهمید چگونه کار می کند کار با آن خیلی آسان خواهد شد.
هیستوگرام یک نمایش گرافیکی از دامنه تنالیته ( Tonal Range ) تصاویر است که به شما در ارزیابی میزان نوردهی یا اکسپوژر (Exposure) کمک می کند. با ثبت نام در دوره عکاسی پویا اندیش با تمامی تکنیک های لازم آشنا شده و تبدیل به یک عکاس حرفه ای خواهید شد.

هیستوگرام در عکاسی دیجیتال

قبل از ظهور عکاسی دیجیتال، برای اطمینان از این که هنگام ساخت تصویر نوردهی خوبی داشتیم، باید تا زمانی که فیلم را می ساختیم صبر می کردیم.
حالا با استفاده از هیستوگرام، قبل از گرفتن عکس (در دوربین های دارای منظره یاب های الکترونیکی [ویوفایندر])، پس از عکسبرداری و همچنین در طول پردازش پس از عکسبرداری، به این اطلاعات دسترسی دارید.

نحوه ی خواندن هیستوگرام

خواندن هیستوگرام خیلی ساده است. سمت چپ نمودار هیستوگرام نشان دهنده ی قسمت های تیره یا سیاه است، سمت راست نمودار نشان دهنده ی قسمت های روشن یا سفید است و تمام طیف میانی یا رنگ های خاکستری در وسط نمودار قرار دارند.

اسپایک (spike)

مهم ترین نکته ای که باید درباره ی هیستوگرام بدانید این است که وجود یک اسپایک (spike) در سمت راست که لبه ی نمودار را لمس می کند می تواند مشکل ساز باشد.
این به این معناست که قسمتی از تصویر شما وجود دارد که در آن هایلایت ها بیش از حد روشن هستند یا کاملا سفید و بدون جزئیات هستند. به این دلیل این مسئله را یک مشکل بزرگ می دانند که یک قسمت بیش از حد روشن دارای هیچ جزئیاتی نیست بنابراین نمی توانید در پس پردازش، کاری برای تنظیم آن انجام دهید.
این تنها در صورتی صدق می کند که اسپایک، لبه ی نمودار را لمس کند. اگر اسپایک قبل از لبه باشد مشکلی نیست.

اگر در لبه ی سمت چپ، یک اسپایک وجود داشته باشد به این معناست که قسمتی از تصویرتان کاملا سیاه است.
ممکن است بخواهید از تصحیح نوردهی برای تنظیم اکسپوژر به سمت راست برای روشن شدن آن استفاده کنید. اما به یاد داشته باشید که اگر قسمتی از تصویر (خصوصا هنگام عکسبرداری در شب) سیاه باشد، ایرادی ندارد.

استفاده درست از هیستوگرام

چیزی به نام هیستوگرام کامل و بی نقص وجود ندارد. این تنها یک نمایش گرافیکی از دامنه ی تنالیته در تصویر شماست. این شما هستید که به عنوان یک هنرمند تصمیم می گیرید که با این اطلاعات چه کاری انجام دهید.
داشتن مشکی خالص و طیف های روشن (به شرطی که بیش از حد روشن نباشند) لزوما چیز بدی نیست.
بیایید نگاهی به این که هیستوگرام برای انواع مختلفی از تصاویر چگونه به نظر می رسد نگاهی بیندازیم.

نورپردازی High key:

وقتی صحنه ای با نورپردازی High key دارید، دارای طیف های روشن زیادی است و در آن رنگ های سیاه یا طیف میانه ی کمی وجود دارد. وقتی در حال عکسبرداری از صحنه ای هستید که می خواهید نورپردازی High key داشته باشد، هیستوگرام باید در سمت راست انباشته شود اما از لبه ی سمت راست نمودار بالاتر نرود.
اگر می خواهید صحنه ی شما دارای نورپردازی High key باشد اما هیستوگرام تان طیف میانی زیادی را نشان می دهد، احتمالا قسمت سفید بیش از آن چیزی که بخواهید خاکستری به نظر می رسد. اگر دوست دارید عکاسی را بصورت حرفه ای و اصولی یاد بگیرید اما زمان آزاد لازم برای شرکت در دوره های حضوری را ندارید، می توانید در دوره های آنلاین عکاسی پویا اندیش شرکت کنید.

نورپردازی Low Key :

یک صحنه ی Low Key نوعی صحنه ی تاریک است که هنگام عکسبرداری در شب باید انتظار آن را داشته باشید.
در این موارد هیستوگرام در سمت چپ انباشته می شود. همچنین ممکن است یک اسپایک در لبه ی سمت چپ داشته باشید که نشانگر مشکی خالص است.

صحنه با کنتراست بالا :

یک صحنه با کنتراست بالا صحنه ای است که در آن رنگ های بسیار تیره و بسیار روشن وجود دارد و احتمالا در این میان رنگ های زیادی وجود نداشته باشد.
در این حالت، هیستوگرام شما داده هایی را در سمت چپ و راست نشان می دهد و داده های زیادی را در وسط نشان نمی دهد.

صحنه با کنتراست پایین:

کنتراست پایین دارای تناژ میانی زیادی است و تناژ روشن کمی دارد. در این شرایط، هیستوگرام زنگوله شکل است. باز هم این شما هستید که به عنوان هنرمند باید تصمیم بگیرید که می خواهید با این اطلاعات چه کاری انجام دهید. شما باید تصمیم بگیرید که آیا اطلاعات نمودار همان چیزی هستند که می خواهید یا نه.
این یکی دیگر از ابزار در دسترس شماست که به شما کمک می کند دید هنری تان را به عکس تبدیل کنید.
اگر از هیستوگرام راضی نیستید، از تصحیح اکسپوژر برای تنظیم نوردهی استفاده کنید و تصویر را تاریک تر یا روشن تر کنید. یا می توانید انتخاب کنید که با استفاده از فلاش، رفلکتور یا دیفیوزر، نور صحنه را تحت تاثیر قرار دهید. انتخاب با شماست!

درک هیستوگرام رنگی

احتمالا از مثال بالا متوجه شده اید که هیستوگرام نه تنها تناژ را در مقیاس خاکستری نشان می دهد، بلکه رنگ ها را نیز به شما نشان می دهد. بله ممکن است هیستوگرام یک رنگ را بیش از حد روشن کند! اگر یک رنگ خاص که خیلی روشن است در صحنه وجود داشته باشد، گاهی آن رنگ تا حدی اشباع می شود که جزئیات را از دست می دهید. برای مثال این اتفاق معمولا برای گل های قرمز رخ می دهد.

برای مقابله با این مسئله، می توانید در پس پردازش، کمی رنگ را اشباع زدایی کنید تا کمی از جزئیات را به گلبرگ های گل برگردانید. هیستوگرام بالا افزایش تناژ قرمز رنگ به سمت انتهای روشن تر نمودار را نشان می دهد.

با تکنیک هایی که در دوره فتوشاپ در عکاسی یاد می گیرید، می توانید براحتی ادیت های لازم روی عکس های خود را انجام دهید. کیفیت دوره آنلاین فتوشاپ در عکاسی پویااندیش کم از دوره حضوری نداشته و نه تنها می توانید مهارت و دانش خود را افزایش دهید بلکه در وقت و زمان نیز صرفه جویی خواهید کرد.

چه زمانی از هیستوگرام استفاده کنید؟

در حین کار در محیط واقعی می توانید از هیستوگرام به همراه Live View استفاده کنید تا قبل از ساخت تصویر، آن را مشاهده کنید (یا اگر دوربینی با منظره یاب الکترونیکی دارید [همچون دوربین های بدون آینه] آن را روشن کنید).
بعدا هنگام مرور عکس روی صفحه ی LCD می توانید آن را مشاهده کنید. در هر صورت حتما باید از هیستوگرام برای بررسی اکسپوژر حین کار در محیط واقعی استفاده کنید. این گونه، در حالی که هنوز در صحنه هستید فرصتی برای ساخت یک اکسپوژر دیگر خواهید داشت.

برای دریافت بازخورد در خصوص اکسپوژر به LCD اعتماد نکنید.

LCD برای بررسی ساختار و فوکوس عالی است، اما برای بررسی اکسپوژر مناسب نیست. این به این دلیل است که روشنایی LCD شما هیچ ارتباطی با روشنایی تصویرتان ندارد، و شما می توانید روشناییLCD تان را تنظیم کنید. ب
رای مثال، می توانید LCDرا روشن کنید تا آن را در یک روز آفتابی راحت تر ببینید. اما اگر دوباره روشنایی را تغییر ندهید و در شب به آن نگاه کنید، تصاویرتان خیلی روشن ظاهر می شوند در حالی که واقعا این گونه نیستند.

هنگام پس پردازش تصویر، هیستوگرام نیز در دسترس است. برای تشخیص قسمت هایی که به تنظیم نیاز دارند و اطمینان از این که هنگام پردازش تصاویر، تصاویری خیلی روشن یا خیلی تاریک را ایجاد نمی کنید از آن استفاده کنید.
امیدواریم که درک بهتری از نحوه ی استفاده از این ابزار کارآمد را در اختیارتان قرار داده باشیم.

پایان بخش :

هیستوگرام چیست ؟ و چگونه هیستوگرام دوربین را فعال کنیم ؟ آموزش هیستوگرام در عکاسی

سوالات متداول هیستوگرام

هیستوگرام دوربین چیست و چرا در عکاسی اهمیت دارد؟
نموداری است که میزان روشنایی تصویر را از تاریک‌ترین تا روشن‌ترین بخش نمایش می‌دهد . استفاده از هیستوگرام دوربین کمک می‌کند نوردهی عکس به‌درستی تنظیم شود و جزئیات بخش‌های مختلف تصویر از بین نرود.

چطور می‌توان با کمک هیستوگرام دوربین از نوردهی اشتباه جلوگیری کرد؟
پس از ثبت عکس، نگاهی به هیستوگرام دوربین بیندازید. اگر نمودار بیش از حد به سمت راست متمایل بود، احتمال نوردهی بیش‌ازحد وجود دارد و اگر زیاد به سمت چپ تمایل داشت، نشانه‌ی کم‌نور بودن تصویر است. تنظیم سرعت شاتر، دیافراگم یا ISO می‌تواند به تصحیح نوردهی کمک کند.

چرا در بعضی شرایط، هیستوگرام دوربین کاملاً وسط قرار نمی‌گیرد؟
ممکن است سوژه یا صحنه دارای کنتراست بالا یا کاملاً تاریک باشد. در این حالت، توزیع پیکسل‌ها به یک سمت هیستوگرام دوربین متمایل می‌شود. این موضوع لزوماً به‌معنای اشتباه بودن نوردهی نیست و باید بر اساس هدف عکاسی قضاوت شود.

آیا برای هر سبک عکاسی باید شکل مشخصی از هیستوگرام دوربین داشته باشیم؟
الگوی هیستوگرام دوربین به سوژه، شرایط نوری و هدف هنری عکاس بستگی دارد. برای مثال، در عکس‌های پرتره با پس‌زمینه تاریک، بخش زیادی از پیکسل‌ها در ناحیه‌ی تاریک قرار می‌گیرند و این امری طبیعی است.

چگونه می‌توان هیستوگرام دوربین را در حالت زنده (Live View) مشاهده کرد؟
بسیاری از دوربین‌های دیجیتال گزینه‌ای برای نمایش هم‌زمان هیستوگرام دوربین در حالت Live View دارند. در منوی تنظیمات، قابلیت نمایش هیستوگرام را فعال کنید تا پیش از عکاسی نیز بتوانید نوردهی را کنترل کنید.

چرا بعضی از عکاسان به جای تکیه بر نمایشگر دوربین، از هیستوگرام دوربین استفاده می‌کنند؟
نمایشگر دوربین ممکن است تحت تأثیر نور محیطی و کیفیت مانیتور دچار خطا شود. اما هیستوگرام دوربین نمای دقیقی از توزیع نور و سایه در عکس ارائه می‌دهد و راهنمای مطمئن‌تری برای نوردهی به شمار می‌رود.

چطور می‌توان در عکاسی منظره از هیستوگرام دوربین بهینه استفاده کرد؟
برای حفظ جزئیات آسمان و زمین در عکاسی منظره، به تعادل در هیستوگرام دوربین توجه کنید. اگر ابرها یا برف خیلی روشن هستند، مطمئن شوید نمودار به سمت راست آن‌قدر کشیده نشده که جزئیات را از دست بدهد و برای بخش‌های تاریک هم همین دقت را داشته باشید.

آیا می‌توان با هیستوگرام دوربین تراز سفیدی را نیز بررسی کرد ؟
هیستوگرام دوربین بیشتر روی روشنایی تمرکز دارد و مستقیماً تراز سفیدی را نشان نمی‌دهد. برای کنترل دقیق رنگ‌ها بهتر است از هیستوگرامهای جداگانه‌ی رنگ (RGB) یا ابزارهای دیگر در ویرایشگرهای عکس استفاده کنید.

هیستوگرام دوربین چه تفاوتی با هیستوگرام نرم‌افزارهای ویرایش عکس دارد؟
در دوربین، هیستوگرام معمولاً بر اساس پیش‌نمایش JPEG و تنظیمات پروفایل رنگ دوربین ارائه می‌شود. در نرم‌افزار ویرایش، با داده‌های خام (RAW) مواجه هستید که گستره‌ی دینامیکی بیشتری دارد. بنابراین ممکن است شکل هیستوگرام در نرم‌افزار کمی متفاوت به نظر برسد.

چرا برخی تصاویر با هیستوگرام دوربین خوب، باز هم به نظر نامتعادل می‌آیند؟
هیستوگرام دوربین تنها شاخص توزیع روشنایی تصویر است و نمی‌تواند ترکیب‌بندی یا محتوای عکس را تضمین کند. نوردهی مناسب یک بخش از کار است و عوامل دیگری مثل ترکیب سوژه، تراز سفیدی و کنتراست هم در زیبایی تصویر نقش دارند.

چگونه می‌توان از نواحی کلیدی در هیستوگرام دوربین مطلع شد؟
برخی دوربین‌ها قابلیت Highlight Alert یا همان چشمک‌زدن نواحی روشن را دارند. در کنار آن، هیستوگرام دوربین نشان می‌دهد که آیا نواحی سفید کاملاً اوراکسپوژ شده‌اند یا خیر. توجه به این نواحی مانع از سوختن جزئیات می‌شود.

آیا تغییر سبک عکاسی مثل پرتره به منظره، هیستوگرام دوربین را تغییر می‌دهد؟
بله، هر سبک عکاسی توزیع نوری متفاوتی دارد. در عکاسی پرتره با بک‌گراند مشکی، گراف هیستوگرام دوربین بیشتر در قسمت تاریک قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که برای عکس منظره‌ی روشن، نواحی روشن نمودار سهم بیشتری دارند.

چطور می‌توان در صحنه‌های با کنتراست بالا از هیستوگرام دوربین استفاده کرد؟
برای عکاسی در صحنه‌های کنتراست بالا، بهتر است از تکنیک‌های نوردهی چندگانه (Bracketing) استفاده کنید. با این روش می‌توانید چند عکس با تنظیمات مختلف بگیرید و در نهایت با مشاهده‌ی هیستوگرام دوربین، تصمیم بگیرید کدام تصویر یا ترکیب بهتر است.

آیا در عکس‌های سیاه‌وسفید نیز بررسی هیستوگرام دوربین لازم است؟
بله، حتی در عکس سیاه‌وسفید هم توزیع روشنایی و سایه اهمیت دارد. هیستوگرام دوربین به شما می‌گوید آیا سایه‌ها خیلی تیره و یا مناطق روشن بیش از اندازه درخشان هستند تا بتوانید نوردهی را اصلاح کنید.

چگونه می‌توان برای عکس‌های خیابانی سریع، از هیستوگرام دوربین بهره برد ؟
در عکاسی خیابانی زمان کمی برای تنظیم دستی وجود دارد. می‌توانید پیش‌تر دوربین را روی نوردهی مناسب تنظیم کنید و هر از گاهی نگاهی به هیستوگرام دوربین بیندازید تا مطمئن شوید تنظیمات کلی درست است و صحنه‌های مختلف را بدون مشکل ثبت کنید.

چرا در برخی دوربین‌ها شکل هیستوگرام دوربین صاف‌تر یا تیزتر است؟
کیفیت سنسور، پردازشگر داخلی و تنظیمات سبک عکس (Picture Style) همگی بر شکل هیستوگرام تأثیر می‌گذارند. صاف یا تیز بودن نمودار الزاماً نشانه‌ی بد یا خوب بودن عکس نیست و باید بر اساس شرایط نوری و هدف عکاسی ارزیابی شود.

آیا می‌توان با دستکاری هیستوگرام دوربین به تصویری کم‌نویزتر دست یافت؟
هیستوگرام دوربین مستقیماً نویز را نشان نمی‌دهد، اما اگر از نوردهی بسیار کم جلوگیری کنید، سایه‌ها نویز کمتری خواهند داشت. کنترل نوردهی با کمک این ابزار، می‌تواند کیفیت عکس را ارتقا دهد و نویز در بخش‌های تاریک را کاهش دهد.

چگونه می‌توان در نور بسیار کم از هیستوگرام دوربین استفاده کرد؟
در صحنه‌های کم‌نور، نمودار احتمالاً به بخش‌های تاریک متمایل است. با مشاهده‌ی هیستوگرام دوربین، میزان کمبود نور مشخص می‌شود و می‌توانید با بالا بردن ISO، کاهش سرعت شاتر یا بازتر کردن دیافراگم تعادل مناسبی ایجاد کنید.

چه زمانی نباید بیش از حد به هیستوگرام دوربین اعتماد کرد؟
اگر هدف شما خلق اثری هنری با کنتراست شدید یا فضای بسیار تیره است، ممکن است نمودار هیستوگرام دوربین «غیرمعمول» به نظر برسد اما نتیجه دقیقاً همان تصویری باشد که مدنظر دارید. بنابراین نیاز است بسته به سبک عکاسی تصمیم‌گیری شود.

چطور می‌توان توزیع ایده‌آل را در هیستوگرام دوربین به دست آورد ؟
هیچ توزیع ایده‌آلی برای همه‌ی عکس‌ها وجود ندارد. اما معمولاً رعایت تعادل میان بخش‌های تاریک، میانی و روشن تصویر می‌تواند به عکسی خوش‌نور و متعادل منجر شود. این موضوع با درک صحیح از نوردهی و استفاده از هیستوگرام دوربین حاصل می‌شود.

آیا هیستوگرام دوربین همیشه باید بالای صفر یا زیر حد معینی باشد؟
دامنه‌ی هیستوگرام دوربین از چپ (تاریک‌ترین نقطه) تا راست (روشن‌ترین نقطه) کشیده می‌شود. تنها نباید به حدی باشد که نمودار از طرفین «بُریده» شود؛ در غیر این صورت اطلاعات بخشی از تصویر از دست می‌رود. به همین دلیل از نمودارهای بریده‌شده پرهیز کنید.

چطور می‌توان عکس‌های پرنور یا کم‌نور را به کمک هیستوگرام دوربین اصلاح کرد؟
اگر بخش زیادی از نمودار هیستوگرام در سمت راست یا چپ باشد، می‌توانید از قابلیت جبران نوردهی (Exposure Compensation) استفاده کنید. این قابلیت مقادیر مثبت یا منفی به نور می‌افزاید تا عکس در محدوده‌ی مناسبی قرار بگیرد.

چرا گاهی در هیستوگرام دوربین چند قله‌ی مجزا دیده می‌شود؟
چند قله می‌تواند ناشی از وجود مناطق متمایز روشن و تاریک در صحنه باشد. به طور مثال، در عکاسی از صحنه‌ای با بخش‌های روشن در وسط کادر و فضای تاریک در حاشیه‌ها، نمودار به شکل چندین قله ظاهر می‌شود.

آیا می‌توان در ادیت نهایی از داده‌های هیستوگرام دوربین بهره برد؟
بله، اگر از فایل RAW استفاده می‌کنید، می‌توانید همان توزیع روشنایی را در نرم‌افزار ویرایش مشاهده کنید و با دقت بیشتری جزئیات سایه و هایلایت را بازیابی نمایید. اطلاعات اولیه‌ای که در هیستوگرام دوربین دیدید، راهنمای خوبی برای تنظیم نهایی است.

چطور می‌توان با تمرین هیستوگرام دوربین، به درک بهتر نوردهی رسید ؟
تمرین مداوم در شرایط نوری مختلف و مقایسه‌ی هیستوگرام دوربین با نتیجه‌ی نهایی عکس، به افزایش مهارت منجر می‌شود. کم‌کم یاد می‌گیرید که کدام شکل از نمودار برای هدف عکاسی شما مناسب است و چگونه نوردهی بهینه را به دست آورید.