نقاشیخط چیست ؟ + فیلم جذاب

دنیای هنر دنیای گسترده ای است و آثار هنری مختلف را می توان در شاخه های هنری متفاوت مشاهده کرد. یکی از رشته های جذاب هنر اصیل ایرانی، هنر نقاشی خط است. اما نقاشی خط چیست و به چه نوع هنری اشاره دارد.
این شاخه هنری یک سبک جدید و معاصر است که هنرمندان در آن از ترکیب دو هنر خوشنویسی و نقاشی استفاده کرده اند. تکنیک های متنوع، ایده های خلاقانه و نوآوری هنرمندان این عرصه موجب تنوع هر چه بیشتر هنر نقاشی خط شده است.
اگر دوست دارید بیشتر با مفاهیم آموزش نقاشیخط آشنا شوید و انواع شاخه های این هنر را بشناسید، در ادامه این بخش با ما همراه باشید تا با معرفی نقاشی خط چیست ، این هنر جذاب را به صورت کامل بررسی کنیم.

همین الان ببین : فیلم جذاب هنر نقاشیخط

آشنایی با نقاشیخط

تعریف نقاشی خط چیست را باید در هنر اصیل ایرانی جست و جو کنیم. آیا به خوشنویسی علاقه دارید یا این که هنر مورد علاقه شما نقاشی و ترکیب رنگ های مختلف با هم دیگر است؟ اگر به هر دوی این تکنیک های هنری علاقه دارید، هنر نقاشی خط همان چیزی است که به شما این امکان را می دهد تا با تکیه به هر دو رشته هنری، یک چیز جدید و منحصر به فرد را خلق کنید، چیزی که در آن هم مهارت های یک خوش نویس را می بینید و هم مهارت های یک نقاش را.
در واقع اگر بخواهیم نقاشیخط چیست را تعریف کنیم باید بگوییم که این رشته ترکیبی از هنر خوشنویسی و نقاشی مدرن است که در تکنیک های خطاطی در کنار هنر نقاشی استفاده می شود.
ترکیبی از:

• رنگ ها
• طرح ها
• بافت ها
• الگوها

به همراه خطوط هنری مانند نستعلیق، یک اثر نقاشی خط را ایجاد می کند. در یک کلام ساده می توان گفت که نقاشی خط در واقع ترکیب خوشنویسی و نقاشی است.
در هنر نقاشی خط هنرمند این امکان را دارد تا بتواند هنر مدرن و سنتی را در کنار هم قرار دهد و به این ترتیب یک اثر ترکیبی و خلاقانه نو را خلق کند.

• استفاده از ایده های متفاوت
• کمک گرفتن از سبک های مختلف هنری
• امکان ترکیب همزمان چندین تکنیک و ایده

با هم از جمله ویژگی هایی است که هنر نقاشی خط را شکل می دهد. دنیای وسیعی از خلاقیت هنری در رشته نقاشی خط پیش روی هنرمندان قرار دارد.

تاریخچه نقاشیخط چیست ؟

دقیقا نمی توان تعیین کرد که نقطه شروع هنر نقاشی خط چیست و در چه بازه زمانی این هنر شکل گرفته است. با این حال مشخصا هنر نقاشی خط اصالت بالایی دارد و می توان آن را به دوره های بسیار قبل تر مربوط دانست. این هنر معاصر در ایران تاریخچه ای طولانی دارد و اکثرا آن را به دوره قاجار ربط می دهند.
برخی از منابع بر این باورند که نقطه شروع هنر نقاشیخط ایرانی به مکتب سقاخانه بر میگردد و این مکتب نقش پررنگی در شکل گیری و رشد هنر نقاشی خط داشته است. این هنر زیبا را می توان در:

• معماری اصیل ایرانی
• کتب مذهبی
• شعر

و حتی سایر آثار هنری اصیل ایرانی نیز مشاهده کرد. تاریخچه ای غنی و تاریخی پشت هنر نقاشی خط ایرانی وجود دارد.

نقاشیخط در دنیای امروز

حالا که با مفهوم نقاشیخط چیست آشنا شدیم، وقت آن است که ببینیم این هنر جذاب و ترکیبی در دنیای امروز چه جایگاهی دارد. این هنر را می توان یکی از شاخه های هنری معاصر در نظر گرفت که محبوبیت بسیار زیادی نیز پیدا کرده است.
نقاشی خط در بین هنرمندان معاصر جایگاه بالایی دارد و هنرجویان زیادی با شرکت در دوره ها و کلاس های آموزش نقاشی خط چیست، با مفاهیم و اصول این رشته آشنا می شوند. نکته مهم در خصوص جایگاهی که نقاشی خط در دنیای امروز دارد، نفوذ دیگر شاخه های مختلف هنری به این رشته است.
از هنرهای دیجیتالی مثل نقاشی دیجیتال گرفته تا کالیگرافی ، هنر گرافیک و نقاشی مدرن؛ همگی می توانند در رشته نقاشی خط هم فعالیت داشته باشند. به همین دلیل هم می توان تنوع بسیار زیادی را در آثار نقاشی خط مشاهده کرد.

مفهوم هنر نقاشیخط

برای این که بفهمیم مفهوم اصلی هنر نقاشیخط چیست باید با ماهیت این هنر آشنا بود. در کل نقاشی خط سعی دارد از حروف و کلمات زیبایی خلق کند و به همین دلیل هم آن را در دسته هنرهای تجسمی قرار می دهند. هنرمند نقاشی خط سعی دارد حروف را به نحوی کنار هم قرار دهد که اثر نهایی بیش از این که یک نوشته را نمایش دهد، یک تابلوی نقاشی باشد که پیامی را نیز انتقال می دهد.
در نتیجه هنرمند نقاشی خط سعی ندارد که آثار خود به صورت مشخص به معرض نمایش بگذارد و هدف اصلا خوانایی کلمات نیست. چه بسا که حتی گاهی در برخی از آثار نقاشیخط نمی توان متوجه متن نوشته شده در آن آثار شد. حتی برخی از افراد با تکیه به سبک انتزاعی، آثاری پیچیده تر و مفهومی تر را ارائه می دهند یا این که از ساده ترین و بی مفهوم ترین جملات و کلمات برای نمایش آثاری فوق العاده زیبا استفاده می کنند.
مفهوم نقاشی خط چیست به یاد می دهد که عناصر بصری بسیار مهمتر از نوشتارند و می توان با این ابزار راحت تر و سریع تر از نوشتار، مفاهیم و احساسات را انتقال داد.

انواع نقاشی خط

درست مانند هر رشته هنری دیگری، می توان نقاشی خط چیست را هم در انواع مختلف سبک ها و زیر شاخه ها جست و جو کرد. بسته به فرم و مفهومی که در کارها استفاده می شود، نقاشی خط به انواع ساده، مدرن و … دسته بندی می شود.

نقاشی خط ساده

اولین نوع نقاشی خط، نقاشی خط ساده است که در آن از تکنیک های اولیه خوشنویسی و ابزارهای ساده ای مانند قلم و مرکب برای خلق اثر مورد نظر استفاده می شود. در این نوع آثار نقاشی خط هنرمندان با ساده ترین رویکرد و با ترکیب کردن رنگ ها و شکل های ساده ای مانند گل در کارهای خوشنویسی شان، جذابیت کارهای شان را بیشتر می کنند.

نقاشی خط مدرن

این مدل از نقاشی خط، ایده های هنر مدرن را ارائه می دهد، یعنی دقیقا مشخصات سبک هنر مدرن را می توان در این آثار دید. در نقاشیخط چیست نیز به این موضوع اشاره شد که اساسا هدف این هنر خلق آثار جدید و نوآوری در هنر است تا با ترکیب کردن شیوه های سنتی با تکنیک های مدرن، آثاری زیباتر خلق شود. در سبک مدرن نقاشی خط چیست تکنیک های هنر:

• گرافیک
• طراحی
• خوشنویسی

را می توان دید.

نقاشی خط نستعلیق

این نوع از نقاشی خط در واقع جزو اولین انواع شکل گرفته این هنر بود که در آن هنرمندانی که به دنبال یک سبک جدید بودند سعی کردند از خوش نویسی و نقاشی یک کار نو خلق کنند و نتیجه آن نقاشی خط نستعلیق شد. در نتیجه در نقاشی خط نستعلیق، هنرمند از خطوط نستعلیق در کنار نقاشی و طراحی استفاده می کند.

نقاشی خط با حروف

یکی دیگر از انواع نقاشی خط، نقاشی خط با حروف است که در آن از حروف و کلمات در قالب شکل و نقاشی استفاده می شود. در واقع هنرمند این آثار با تبدیل کردن یک حرف به یک شکل و طرح به خصوص، اثری هنری و بسیار زیبا را ایجاد می کند. برای مثال ممکن است یک حرف به جای پیکر یک حیوان مورد استفاده قرار بگیرد.

تفاوت نقاشیخط با کالیگرافی

در بسیاری از منابع ممکن است نقاشی خط و کالیگرافی را یکسان در نظر بگیرند و بسیاری از هنرمندان دقیقا نتوانند تشخیص دهند که فرق کالیگرافی با نقاشیخط چیست. این در حالی است که کالیگرافی و نقاشی خط با وجود شباهت هایی که با هم دارند از برخی جهات با هم متفاوت اند و دو شاخه مختلف هنری در نظر گرفته می شود.
نقاشی خط ترکیبی از نقاشی و متن است. در نتیجه بدون در نظر گرفتن این که کدام نوع نقاشی خط را اجرا می کنید باید حتما در کنار استفاده از متن در اثر هنری خود از یک طرح و نقاشی نیز استفاده کنید و این نقش و طرح مشخصا در اثر شما نمایان باشد. این در حالی است که در اکثر آثار نقاشی خط حتی نمی توان متن ها و نوشته ها را خواند و متوجه مفهوم آنها شد، چرا که حروف و متن ها در طرح و نقاشی اصلی اثر غرق شده اند.
این در حالی است که برعکس تمرکز اصلی نقاشی خط که روی نقاشی است، در کالیگرافی حروف بیشتر مد نظر است و باید نوشته ها قابل خواندن باشند. یک کالیگرافیست سعی دارد با تمرکز روی هنر و مهارتی که از آموزش کالیگرافی به دست آورده است در متن های هنری خود حروف را زیباتر و جذاب تر نمایش دهد. در کالیگرافی هنرمند از نقاشی استفاده نمی کند و تنها از بافت ها و رنگ ها به منظور زیباتر نشان دادن حروف و متن ها استفاده می کند.

هنرمندان برجسته نقاشی خط

در رشته نقاشی خط هنرمندان زیادی وجود دارند که هر یک به نوعی با آثار بی نظیر خود در معرفی نقاشی خط چیست نقش داشته اند. در جدول زیر نام برجسته ترین هنرمندانی است که نام و آثارشان در زمینه نقاشی خط به چشم می خورد.

رضا مافی یکی از برجسته ترین هنرمندانی است که آثار نقاشی خط زیبایی را به جای گذاشته است.

ابزار نقاشیخط چیست ؟

برای این که بتوان یک اثر نقاشی خط را خلق کرد باید ابزار مناسب آن را هم در اختیار داشت. اما ابزار مورد نیاز نقاشیخط چیست. بسته به این که چه سبک و نوعی از این هنر در نظر است می توان از ابزارهای مختلفی مانند:

• بوم نقاشی
• رنگ های اکرلیک
• رنگ روغن
• آبرنگ

و … ابزار خوشنویسی و مواردی مشابه استفاده کرد. قلم های مختلف مانند قلم های لبه پهن یا نوک تیز و روان نویس ها از جمله ابزارهای خوشنویسی هستند که در نقاشی خط هم از آنها استفاده می شود.

بازار کار نقاشیخط

نقاشی خط چیست با این هدف بین هنرمندان رواج یافت تا مجددا جذابیت و محبوبیت را به هنر خوشنویسی و نقاشی برگرداند و این هنرها را با کمک ایده های نوآورانه تری، مجددا محبوب کند. در نتیجه از زمان ظهور این هنر تاکنون روز به روز به تکنیک هایی که می توان از آن برای نقاشی خط استفاده کرد افزوده شده است. همچنین تنوع آن بیشتر شده است.
تابلوهای هنری و آثار نقاشی خط امروزه در سطح بین المللی محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این موضوع موجب شده تا هنرمندان این عرصه بتوانند درآمد بهتری داشته باشند. چه در زمینه ارائه و فروش آثار هنری و چه در زمینه آموزش نقاشی خط، هنرمندان می توانند درآمد خوبی از این رشته به دست آورند. به همین دلیل هم تقاضا برای شرکت در دوره های آموزش نقاشیخط چیست بسیار بیشتر شده است.

جمع بندی

هنر همیشه در جریان است و هنرمندان در هر دوره سعی می کنند تا ارائه یک سبک جدید بتوانند مجددا هیجان و علاقه را به آثار خود اضافه کنند. نقاشی خط چیست هم رشته ای است که به دنبال علاقه هنرمندان به ترکیب دو رشته هنری خوشنویسی و نقاشی ایجاد شده است.
هنرمندان این رشته سعی می کنند با ترکیبی از:

• حروف
• رنگ ها
• بافت ها

اشکال آثاری بسیار جذاب را ارائه دهند. مشخصه مهم آثار نقاشی خط این است که آنها بیشتر روی جذابیت بصری متمرکزند و واضح بودن نوشته ها در این آثار اصلا مد نظر هنرمند نیست. در نتیجه ممکن است حتی نوشته ها در تابلوهای نقاشی خط قابل خواندن هم نباشند.

سوالات متداول نقاشیخط

چطور می‌توان نقاشیخط را شروع کرد؟
برای آغاز، بهتر است کمی با خوشنویسی آشنا شوید تا فرم حروف را درست بشناسید. سپس با اصول رنگ و ترکیب‌بندی آشنا شوید تا حروف را روی بوم یا کاغذ جای داده و با رنگ‌هایی که دوست دارید تلفیق کنید.

چرا گاهی در نقاشیخط، نوشته سخت خوانده می‌شود؟
هدف اصلی در نقاشیخط، زیبایی ترکیب حروف و آزادی در فرم است. نقاش ممکن است حروف را بکشد، بچرخاند یا تزیین کند، بنابراین خوانایی کامل اولویت ندارد.

با چه موادی می‌توان نقاشیخط کار کرد ؟
می‌توانید از اکریلیک یا گواش استفاده کنید. گاهی هنرمندان از ورق طلا یا اکلیل برای براق‌شدن کار کمک می‌گیرند. اگر از جوهر یا رنگ رقیق استفاده می‌کنید، کاغذ ضخیم که آب را جذب نکند مناسب‌تر است.

آیا باید از شعر یا جمله خاصی در نقاشیخط استفاده کرد؟
بسیاری از آثار نقاشیخط از اشعار یا جملات کوتاه و معنادار بهره می‌برند. می‌توانید شعری را انتخاب کرده، برخی حروف را بزرگ‌تر، خمیده‌تر یا با رنگ متفاوت نشان دهید تا ترکیب جذابی بسازید.

چه نوع بومی برای نقاشیخط مناسب است؟
هم روی بوم و هم روی کاغذ ضخیم می‌توان کار کرد. اگر می‌خواهید با لایه‌های مختلف رنگ یا ورق طلا بازی کنید، بومی را برگزینید که تحمل این مواد را داشته باشد.

چطور می‌توان سبک شخصی در نقاشیخط داشت؟
ابتدا از هنرمندان بزرگ تقلید کنید تا اصول کلی را یاد بگیرید . سپس با تغییر در شکل حروف یا رنگ‌ها و فرم کلی اثر، امضای مخصوص خودتان را پیدا کنید.

چرا گاهی در نقاشیخط از موسیقی یا شعر الهام می‌گیرند؟
بسیاری از هنرمندان برای خلق ریتم و حس بیشتر، شعرهای عرفانی یا موسیقی را الهام‌بخش خود می‌کنند تا حروف در یک جریان احساسی روی بوم پراکنده شوند.

آیا پس‌زمینه نقاشیخط باید شلوغ باشد؟
این موضوع بسته به سبک کار دارد. اگر می‌خواهید حروف برجسته‌تر دیده شوند، پس‌زمینه را ساده‌تر بگذارید. برخی هنرمندان اما از پس‌زمینه‌های رنگی و پرتزئین هم استفاده می‌کنند.

آیا قرار نیست متن حتماً خوانایی کامل داشته باشد؟
نقاشیخط در درجه اول یک هنر تصویری است . گاه فقط احساس زیبایی‌شناسانه در شکل حروف مدنظر است و همهٔ نوشته خوانا نیست. اگر مخاطب بخواهد فقط از فرم و رنگ لذت ببرد، قابل قبول است.

چطور نقاشیخط را به فضای مدرن و امروزی بیاوریم؟
می‌توانید از رنگ‌های روشن و نقوش گرافیکی استفاده کنید. ترکیب حروف با طرح‌های مینیمال، یا حتی چاپ دیجیتال روی بوم هم سبکی نو را ایجاد می‌کند.

چطور می‌توان از کجا شروع کرد اگر تجربه‌ای در نقاشی نداریم؟
اگر تازه‌کار هستید، از ابزارهای ساده مثل مداد رنگی یا آبرنگ و طرح‌های راحت شروع کنید. دیدن تصاویر مرجع یا ویدئوهای آموزشی مرحله‌به‌مرحله هم کمک می‌کند تا کم‌کم مهارت پیدا کنید.

چگونه می‌توان موضوع و سوژه مناسب برای نقاشی پیدا کرد؟
به علاقه‌های خود توجه کنید؛ ممکن است از طبیعت، حیوانات یا چهره خوشتان بیاید. وقتی از چیزی نقاشی می‌کنید که دوست دارید، هم انگیزه بیشتری دارید و هم کارتان بهتر می‌شود.

چرا شناخت رنگ‌ها و ترکیب آن‌ها در نقاشی مهم است؟
رنگ‌ها احساس نقاشی و فضای آن را می‌سازند. اگر تئوری رنگ مثل رنگ‌های مکمل و هماهنگ را بشناسید، ترکیب رنگی جذاب‌تری به دست می‌آورید و طرحتان شلوغ نمی‌شود.

آیا لازم است قبل از شروع کار با بوم، طرح اولیه بزنیم؟
بله، خیلی از نقاشان ابتدا طرحی سبک (اسکچ) روی بوم یا کاغذ می‌کشند تا جای عناصر مشخص شود. این کمک می‌کند ترکیب‌بندی به هم نریزد و وقت کمتری هدر برود.

چطور می‌توان از فضاهای خالی در نقاشی بهره برد؟
فضای خالی باعث می‌شود نگاه بیننده روی سوژه متمرکز شود و احساس آرامش کند. اگر کل صفحه پر از رنگ شود، ممکن است کار شلوغ و گیج‌کننده باشد.

چرا انتخاب قلم‌موی مناسب با سبک نقاشی مهم است؟
مثلاً قلم‌موی زبر برای ضربات محکم و نقاشی پرانرژی خوب است، در حالی که قلم‌موی نرم برای جزئیات ظریف و لایه‌های نازک به کار می‌آید.

چگونه می‌توان هر نوع رنگ (روغن، اکریلیک، آبرنگ) را انتخاب کرد؟
رنگ روغن دیر خشک می‌شود و فرصت لایه‌لایه کارکردن می‌دهد. اکریلیک زودتر خشک می‌شود و پوشش قوی دارد. آبرنگ هم شفاف و سریع خشک می‌شود. بسته به نوع اثری که می‌خواهید بسازید، انتخاب متفاوتی دارید.

آیا لازم است قانون پرسپکتیو را برای نقاشی طبیعت یا منظره یاد بگیریم؟
اگر واقع‌گرایی می‌خواهید، بهتر است پرسپکتیو خطی و هوایی را یاد بگیرید تا عمق صحیح ایجاد شود. ولی در سبک‌های ساده یا انتزاعی شاید احتیاجی نباشد.

چرا لایه‌لایه نقاشی کردن بهتر از یک لایه ضخیم است؟
در لایه‌گذاری می‌توانید رنگ‌ها را مرحله‌به‌مرحله بسازید و اگر اشتباهی داشتید، در لایه بعد اصلاح کنید. یک‌باره ضخیم کار کردن ممکن است کنترل رنگ و جزئیات را سخت کند.

چطور هایلایت و سایه را در نقاشی ایجاد کنیم؟
منبع نور را مشخص کنید. جای تابش نور هایلایت است و سمت دور از نور سایه. برای واقعی‌تر شدن حجم سوژه، بخش‌های پرنور و تیره را با دقت و محو مرز میانشان بکشید.

آیا استفاده از عکس برای نقاشی تقلب محسوب می‌شود؟
خیر. بسیاری از هنرمندان برای دقت بیشتر از عکس مرجع استفاده می‌کنند. مهم این است که فقط کپی ساده نباشد و خلاقیت و سبک خودتان را به کار بیاورید.

چرا شستن و مراقبت قلم‌مو بعد از نقاشی اهمیت دارد؟
اگر رنگ روی موهای قلم‌مو خشک شود، به آن آسیب می‌زند و دیگر کارایی خوبی نخواهد داشت. برای رنگ‌های آب‌پایه می‌توانید آب و صابون استفاده کنید و برای رنگ روغن، باید از حلال مخصوص کمک بگیرید.

چطور در آبرنگ از شفافیت و لایه‌بندی استفاده کنیم؟
ابتدا رنگ‌های روشن و محو را در یک یا دو لایه می‌زنید و صبر می‌کنید تا خشک شود، بعد رنگ‌های تیره‌تر را اضافه می‌کنید. این روش، شفافیت آبرنگ را حفظ می‌کند.

چگونه جرئت اشتباه‌کردن در نقاشی را داشته باشیم؟
نقاشی یک فرایند یادگیری است. ممکن است در میانه کار خراب شود ، اما ممکن هم هست اشتباهتان به ایده نو ختم شود. نگران نباشید و از اشتباه‌هایتان درس بگیرید.

آیا نگاه‌کردن به نقاشی‌های استادان بزرگ مفید است؟
بله، با دیدن آثار هنرمندان گذشته شیوه ترکیب رنگ، ضربات قلم و طراحی آن‌ها را یاد می‌گیرید. حتی می‌توانید گاهی بخشی از آثارشان را کپی کنید تا اصول کارشان را بهتر درک کنید.

چطور نقاشی مدل زنده را انجام دهیم وقتی سوژه حرکات دارد؟
اگر سوژه در حال حرکت است (مثلاً یک انسان زنده) ، سعی کنید اسکچ سریع از حالت کلی بدن یا فرم چهره بگیرید. برای جزئیات می‌توانید چند عکس بگیرید و بعداً تکمیل کنید.

چرا تابلوی تمام‌شده باید از نور شدید و رطوبت دور باشد؟
رنگ و بوم ممکن است در برابر نور تند یا رطوبت آسیب ببینند و زود کهنه یا تغییر رنگ دهند. بهتر است کار را در مکانی با دمای و نور مناسب نگه دارید.

چطور نقاشی را برای محافظت و زیبایی قاب کنیم؟
اگر روی بوم کار می‌کنید، قاب ساده و بدون شیشه کافی است. اما اگر روی کاغذ باشد (مثلاً آبرنگ)، بهتر است با شیشه یا تخته محافظ پوشانده شود تا رطوبت و گردوغبار به آن نرسند.

چگونه لبه‌های تیز و کناره‌های منظم در نقاشی داشته باشیم؟
می‌توانید از چسب کاغذی یا شابلون استفاده کنید یا با قلم‌موی تیز و حرکات کنترل‌شده پیش بروید تا لبه‌ها صاف و دقیق بمانند.

آیا شرکت در کلاس حضوری نقاشی بهتر است یا خودآموزی؟
این موضوع بستگی به شما دارد. در کلاس حضوری ایرادهایتان سریع‌تر رفع می‌شود و تعامل با استاد دارید. اما با منابع آموزشی آنلاین و تمرین هم می‌توانید تا حد زیادی یاد بگیرید.

مطالعه بیشتر:

بازار کار نقاشی سیاه قلم آموزش نقاشی سه بعدی نقاشی با ذغال به صورت واقع گرایانه تکنیک تکرار در نقاشی 5 نکته طلایی در مورد نقاشی با رنگ روغن برای مبتدیان انواع سبک های نقاشی بهترین کاغذ برای نقاشی + عکس 7 تکنیک کاربردی برای نقاشی + عکس ترسناک ترین نقاشی های دنیا که شما را می ترساند!+ فیلم نقاشی با نمک؛ چگونه می توان با نمک یک نقاشی برجسته کشید؟ نحوه نقاشی روی فوم ؛ راهنمای جامع برای رنگ کردن فوم رضایت هنرجویان تصویرگران پویااندیش آشنایی با دوره های آموزشی پردرآمد برای انتخاب شغل نقاشی اسکریبل چیست ؟ ویترای چیست ؟ ( هنر نقاشی روی شیشه ) + فیلم