همه چیز درباره سیزده بدر (جشن روز طبیعت ) + فیلم

همین الان ببین : فیلم جذاب همه چیز درباره سیزده بدر (جشن روز طبیعت )

سیزده بدر یا به انگلیسی sizdah be dar آخرین فرصت استفاده از تعطیلات نوروزی است. بعد از دوازده روز عید دیدنی و دور همی و گشت و گذار، با پایان 13 بدر رسما عید نوروز به پایان می رسد. پس تا می توانید از فرصت باقیمانده استفاده کنید و با رفتن به باغ و صحرا، سیزده را به در کنید.
کارهای زیادی هست که فقط در این روز می توانید انجام دهید. از خوراکی های خوشمزه و بازی های گروهی هم که بگذریم گره زدن سبزه را نمی توان از دست داد. جشن روز طبیعت در چنین روزی باید با شکوه تمام برگزار شود زیرا میراث به جای مانده از ایران باستان است. برای آشنایی با آداب و رسوم و تاریخچه این روز با ما شوید.

تاریخچه سیزده بدر

آغاز فصل بهار، شروع سال نو در ایران است. ایرانیان باستان در اولین روز سال، عید نوروز را با شکوه تمام، جشن می گرفتند. این جشن به مدت دوازده روز ادامه داشت و روز سیزدهم به دشت و صحرا می رفتند. روایت ها حاکی است که جشن های دوازده روزه نمادی از 12 ماه سال است. سیزدهمین روز به عنوان یک روز پایانی بر جشن های سال نو به حساب می آمد.
در تاریخچه سبزده بدر نیز رد پایی از جمشید شاه پیشدادی دیده می شود. می گویند جمشید شاه در صحرایی سبز و خرم، خیمه و بساط جشن را برپا می کند. این مراسم همراه با پذیرایی و بار عام از مردم بوده و جماعت زیادی در این جشن شرکت داشتند.برای سال های زیادی این رسم ادامه داشت تا به صورت یک سنت و آیین در بین ایرانیان رایج شد.
در کتیبه های به جای مانده از سومری و بابلی نیز، به مراسمی مشابه اشاره شده. آیین های سال نو در سومر و بابل به مدت دوازده روز بود که در روز سبزدهم با جشنی در طبیعت به اتمام می رسید. طبق این اطلاعات 13 بدر قدمتی بسیار طولانی دارد اما برخی آن را به دوران قاجار نسبت می دهند.

سیزده بدر در دوره قاجار

ادوارد یاکوب پولاک، شرق شناس و نویسنده سفرنامه ایرانیان روایتی شنیدنی دارد.او می نویسد: “در روز سیزدهم، آخرین روز عید فرا می رسد. مطابق یک الگوی کهن، همه از دروازه شهر خارج می شوند و به دشت ها می روند. گویا تمام خانه ها در خطر ویرانی هستند و باید مردم از شهر خارج شوند.”
جناب مستوفی دولتمرد دوران قاجار در کتابش بازی ها و سرگرمی های مردم در روز سبزده فروردین را شرح می دهد: “از شب پیش هر کسی به قدر توان، برای روز 13 بدر تدارک می بیند. شهری ها با غذاهای در بقچه و سماورهای کوچک زیر بغل، خیابان هایی که به خارج شهر می رفت را پُر می کردند. دسته ای کنار آب یا سبزه زاری می نشستند و ناهار را در طبیعت و زیر سایه درختان صرف می کردند. در عصر سیزده بدر نیز کاهو با سکنجبین خورده می شد. شاید این روز هر کس توان بدنی داشت از شهر خارج می شد. دختران دم بخت، سبزه گره می زدند. آنها باور داشتند که تا سال بعد خانه شوهر هستند”
سیزده بدر در دوره قاجار همیشه با ورزش و بازی همراه بوده. برخی از این بازی های دسته جمعی عبارتند از:

فلسفه سیزده بدر

در مورد فلسفه چنین روزی عقاید مختلفی وجود دارد. برخی از مورخین معتقدند روز 13 فروردین، در ادامه جشن های نوروزی بوده و نمادی از پایان عید نوروز است. در چنین صورتی به نظر می رسد 13 بدر روزی نیک و مبارک باشد. اما برخی دیگر اعتقاد دارند این روز برای ایرانیان نحس بوده . به عقیده این گروه از مورخین کشتار ایرانیان در دوران خشایار شاه در روز سیزده فروردین بوده است.

داستان نحسی سیزده بدر – آیا عدد 13 نحس است ؟

در بین بسیاری از ملل عدد 13 نحس و نامبارک است. آیا می دانستید بسیاری از ساختمان ها طبقه 13 ندارد! حتی برخی از ایرلاین ها هم ردیف 13 صندلی را حذف کرده اند. گاهی هم ترفندهای جالبی به کار می رود مثلا به جای 13 از 1+12 استفاده می شود. این در پلاک خانه ها، نیز دیده می شود. آیا به راستی 13 نحس است.
در فرهنگ ایرانی هر یک از روزهای سال نام مخصوص به خود را دارند. همه اسامی برگرفته از طبیعت یا ایزد و امشاسپندان دارد و خوش یمن است. روز سیزدهم هر ماه نیز به ” تیر روز” نام گذاری شده. این نام برگرفته از ستاره باران آور است و روزی مبارک و فرخنده است. ایرانیان به دلیل خجستگی در اولین” تیر روز ” سال، سبزده بدر را جشن می گیرند. در فرهنگ ایرانی هیچ روز شوم و بد یمن یا نحس وجود ندارد.

آداب و مراسم 13 بدر

در روز سیزده فروردین به فضای باز و مکان های سبز و خرم بروید و حسابی خوش بگذرانید. هیچ چیز نحس و شومی وجود ندارد زیرا همه روزها مبارک و فرخنده است. ایرانیان در چنین روزی آیین و مراسم خاصی را اجرا می کردند. هنوز هم در اغلب مناطق ایران، این مراسم به نوعی انجام می شود. از جمله اینها:

علف و سبزه گره زدن در سیزده بدر برای بخت گشایی

یکی از جالب ترین مراسم سیزده بدر ، گره زدن سبزه است. دختران و پسران جوان برای بخت گشایی این کار را انجام می دهند. این رسم برگرفته از یک سنت دیرین مربوط به اولین عقد و نکاح رسمی در ایران زمین است.
فرزندان دوقلوی کیومرث در روز سیزدهم اولین ماه سال، ازدواج کردند. این نکاح با گرده زدن دو شاخه نرم رسمی شده زیرا در آن زمان دفتر ثبت ازدواج وجود نداشت. ایرانیان این پیوند را گرامی داشتند و جوانان به نیت ازدواج نیت می کنند و سنت گره زنی سبزه در 13 بدر انجام می شود.

درست کردن آش در 13بدر

آش سیزده بدر را نباید از دست داد. خوردن آش در چنین روزی از دیرباز مرسوم بوده. خانواده ها دوست دارند در دورهمی نوروزی در پایان تعطیلات، آش میل کنند. در بین اقوام ایرانی دستور پخت متفاوتی برای آش 13 بدر وجود دارد که همگی خوش طعم هستند. طرز تهیه یک آش خوشمزه و مفید را در ادامه ببینید:

• نیم کیلو سبزی خورد و پاک کرده
• لوبیا قرمز- لوبیا سفید- عدس و نخود هر کدام یک لیوان از شب قبل خیس و پخته شود
• رشته آش
• پیاز و سیر و نعنا داغ و ادویه برای تزیین

سبزی و حبوبات را با آب در قابلمه بریزید. نیم ساعت بعد رشته آش را اضافه کنید. سخت نگیرید با همین دستور ساده می توانید یک آش عالی درست کنید. اعضای خانواده و دوستان از میل این آش لذت می برند. مواد برای حداقل 5 نفر کافی است.

انجام بازی های گروهی در سیزده بدر

در سیزده بدر از خانه خارج شوید و به دامان طبیعت بروید. سفره هفت سین را جمع کنید و خوراکی ها و آجیل و شیرینی را برداشته و با جمع فامیل و دوستان خوش بگذرانید. معمولا در دورهمی ها بساط بازی گروهی هم جور است. برای اینکه اوقاتی خوشی را داشته باشید چند بازی جالب قدیمی یا جدید را انجام دهید. امروز بازی های رایانه ای و … تعطیل است. به جای سرگرم شدن با گوشی، با دوستان و آشنایان این بازی ها را انجام دهید:

13 بدر کردن به چه معناست ؟

شاید تصور کنید که منظور از سیزده بدر کردن یعنی اینکه نحوست این روز را در کنید. البته تعبیر دیگری هم برای این آیین می توان داشت. در لغتنامه علامه دهخدا واژه” در ” به معنای دشت در نظر گرفته شده. در و دشت نیز همان دره و دشت است.
واژه به نیز مترادف با طرف و سوی است. برای مثال وقتی می گوییم من به خانه می روم. منظور رفتن به طرف خانه است. پس می توان واژه سیزده بدر را اینطور نوشت: سبزده به در که مفهوم رفتن به دشت در روز سیزدهم معنا می دهد. یعنی در این روز به طبیعت و فضای سبز( دشت) رفتن.

بهترین مناطق برای سیزده بدر در تهران

در این روز مبارک از خانه خارج شوید و به یک بوستان یا پارک جنگلی باصفا بروید. نزدیکترین فضای سبز را انتخاب کنید و کلی خوش بگذارنید. 13 بدر آخرین روز تعطیلات نوروزی است و نباید هیچ فرصتی را برای تفریح از دست بدهید. در ادامه بهترین مناطق برای پهن بساط سیزده به در معرفی شده. همه این مناطق دارای فضای سبز و زمین بازی و محل مناسب پیاده روی و بازی هستند:

سیزده بدر در شاهنامه

در کتب و آثار ادبی فارسی، به طور مستقیم از 13 بدر گفته نشده. برخی از شعرا و ادبا در ارتباط با یک جشن عمومی در فصل بهار، توصیفات زیبایی را داشته اند. برای مثال در شاهنامه به وضوح گفته شده که خسرو پرویز به مدت دو هفته در ابتدای سال، در باغ خود بزم به پا می کرده است.
در ابتدای منظومه ویس و رامین ( فخرالدین اسعد گرگانی) از این جشن با شکوه یاد شده است. تاریخ دقیق جشن در روز سیزدهم فروردین هیچ جا ذکر نشده ولی شباهت بسیاری به 13 بدر دارد. در کتاب می خوانیم که شاه با همراهان و مردم به باغ و راغ رفته و به پایکوبی و نشاط می پردازند.

غذاهای سنتی سیزده بدر

رفتن به طبیعت و بازی و پیاده روی و همه این کارها عالی است اما بسیار گرسنه تان می کند. حتما از قبل برای غذای امروز برنامه ریزی کنید. در اغلب شهرها و مناطق ایرانی غذاهای سنتی و لذیذی برای 13 بدر طبخ می شود. انواع پلو و ته چین ها از اصلی ترین غذاهای روز سیزده به در هستند. آش هم که پای ثابت همه سفره های سیزده بدر است و تنوع زیادی دارد. امروزه غذاهای آماده و کباب ها خیلی طرفدار پیدا کرده اند. برای مثال این ها:

• جوجه کباب، ناهار مخصوص سیزده بدر
• لوبیا پلو، غذای خوشمزه برای سیزده بدر
• سالاد الویه، ناهار مخصوص سیزده بدر
• آش رشته یا آش محلی

خوراکی های رایج در 13بدر

تنقلات عید نوروز شامل آجیل و شیرینی و میوه ها برای جشن سیزده ام فروردین مناسب است. محدودیت خاصی نیستید هر چه را دوست دارید در حد اعتدال مصرف کنید اما کاهو سکنجبین را حتما میل کنید. رسم خوردن کاهو و سکنجبین در بین همه مردم ایران رایج است. سکنجبین های خانگی خاصیت بیشتری دارند ولی نوع بازاری آن نیز موجود است.

سیزده بدر نماد چیست ؟

روز سیزدهم فروردین به نام “روز طبیعت” نیز شناخته می شود. در این روز سبزه های نوروزی به طبیعت سپرده می شوند. خیلی ها هم در جشن طبیعت به کاشت گل یا درخت اقدام می کنند.بعد از خواب زمستانی طبیعت، باید برای استقبال از طبیعت آماده باشید. سیزده بدر نمادی از طبیعت و شادی و زندگی است و برای ایرانی ها اهمیت زیادی دارد.

نتیجه بندی

سیزده بدر روز پیوند انسان با طبیعت است. 13 بدر امسال را پیمان ببندیم که یاور طبیعت باشیم. در پایان روز خیلی از درختان با شاخه های شکسته آسیب می بینند. پلاستیک ها و زباله در طبیعت رها میشوند. دیگر خبری از طروات و زیبایی بهار نیست. سیزده بدر 1403 روز طبیعت را پاس بداریم و بیشتر مراقب مادر زمین باشیم.

سوالات متداول