پارچه شانتون چیست ؟ کاربرد و انواع آن

پارچه شانتون

 در دنیای امروز، شاهد پیدایش پارچه های جدید و تکاملِ انواع پارچه های قدیمی هستیم. صنعت مُد، همواره کاربردهای جدید پارچه های جدید یا تغییریافته را به ما نشان می دهد و ما نیز معمولاً مشتاق تجربه های جدید هستیم. تا به حال، اسم پارچه شانتون به گوشتان خورده‌است؟
شانتون پارچه ای زیبا و بادوام است که کاربردهای مختلفی دارد. این پارچۀ چینی الاصل، انواع مختلفی دارد و در ابتدا، با استفاده از ابریشم تولید میشده‌است. همچنین این پارچه نیز مسیر پر پیچ و خمی را پشت سرگذاشته و امروز، تبدیل به یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین پارچه های جهان‌شده‌است. امروز، این پارچه با استفاده از الیاف مختلف تولید می شود. در ادامه، می گوییم که پارچۀ شانتون چیست، انواع آن کدام است و چه کاربردهایی دارد.

شانتون چیست ؟

پارچه شانتون برای اولین بار در استان شانتونگ (Shantung) کشور چین و با استفاده از الیاف ضخیم ابریشمی تولید شد. نام شانتون نیز برگرفته از نام خاستگاه این پارچۀ چینی است. این پارچه، بافتی درشت و سطحی ناصاف دارد.
پارچۀ شانتون انواع مختلفی دارد.

شانتون در ابتدا، با استفاده از ابریشم تولید می شد؛ اما امروز، علاوه بر ابریشم، از موادی مانند ریون، نایلون، پلی استر و پنبه نیز در تولید آن استفاده می شود. امروز، در بازار ایران، انواع شانتون با عناوین کره ای، ترک،  تایوانی، نخی و کرپ شانتون فروخته‌می‌شود.
انواع مختلف شانتون، ویژگی های مختلفی نیز دارند؛ برخی از انواع آن بسیار ظریف هستند. تا جایی که از آن ها برای دوختنِ‌لباس عروس استفاده می‌کنند . برخی دیگر ضخیم و زبرند و برای‌دوختن لباس‌هایی مانند مانتو و دوختن وسایل منزل از آن ها استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: انواع پارچه برای لباس مجلسی

تولید پارچه شانتون ابریشمی

پارچۀ شانتون، در ابتدا، با استفاده از نخ ابریشم تولید شد و امروز نیز همواره پارچۀ شانتون ابریشمی تولید می شود. همان طور که می دانیم، نخ ابریشمی از کرم ابریشم به دست می آید.
کرم های ابریشم برای تولید فیبرهای طبیعی از برگ توت تغذیه می کنند. این کرم وقتی وارد مرحلۀ شفیرگی می شود، نوعی پروتئین ترشح می کند. این پروتئین، سراسین (Sericin) نامیده‌می‌شود . دور تا دورِ پیلۀ کرم ابریشم را می‌گیرد تا از آن محافظت کند.
رایج ترین راه فرآوری کرم ابریشم این است که ابتدا، شفیره را در آب گرم فرو می برند، سپس آن را داخل آب سرد می کنند تا پروتئین صمغ مانند روی آن جدا شود؛ سپس تار ابریشمی را تصفیه و فرآوری می کنند تا آمادۀ تبدیل به الیاف ابریشمی شود. بسته به نوع تغذیه و پرورشِ کرم ابریشم، می توان الیاف حاصل از آن ها را به تنهایی یا در ترکیب با دیگر الیاف استفاده‌کرد.
پرورشِ کرم ابریشم برای تولید ابریشم را «نوغان داری» می نامند. نوغان داری هزاران سال است که در چین انجام می شود و حتی یک کار ملی به شمار می رفته است. امروزه، همواره کشتِ ابریشم در چین، ژاپن، ایتالیا و دیگر کشورها انجام می شود.

بیشتر بخوانید: انتخاب بهترین پارچه برای مانتو

ویژگی های شانتون ابریشمی

پارچه شانتون ابریمشی ویژگی های مشترکی با دیگر پارچه های ابریشمی دارد که در ادامه، برخی از آن ها را برخواهیم شمرد:

• نرم و لطیف است.
• چروک نمی شود.
• سبُک و لخت است.
• نخ ابریشمی از محکم ترین نخ ها به شمار می رود.
• بادوام است.
• برخلاف پارچه های تولید شده از الیاف مصنوعی، سُر نمی خورد.
• رطوبت را به خود جذب می کند.
• نور را بازتاب می دهد، به همین دلیل، ظاهری درخشان دارد.

پارچۀ شانتون پنبه ای

شانتون پنبه ای نوع دیگر پارچۀ شانتون است که در تولید آن، به جای الیاف ابریشمی از الیاف پنبه ای استفاده می شود.
از این نوع شانتون برای دوختنِ پیراهن، شومیز و شلوار استفاده می شود. پنبه، به طور گسترده در آمریکا، چین و هند، در شرایط گرم و خشک، تولید می شود.

ویژگی های شانتون پنبه ای

شانتون پنبه ای نیز ویژگی های مختص به خودش را دارد  که در ادامه، برخی از آن ها را برخواهیم شمرد:

• هوا را به خوبی از خود عبور می دهد.
• بسیار نرم و لطیف است.
• خیلی زود خشک می شود.
• بسیار با دوام است.
• این پارچه زیست فروپاش است و به طبیعت آسیب نمی رساند.
• شست و شو آن بسیار آسان است.
• خیلی زود خشک می شود.

کاربردهای پارچۀ شانتون

پارچۀ شانتون گزینۀ بسیار مناسبی برای فصول گرم سال به شمار می رود. این پارچه انواع مختلفی دارد و به همین ترتیب، کاربردهای متفاوتی نیز دارد.
کاربرد انوع شانتون، بسته به الیاف آن ها، متفاوت است. از شانتون های ضخیم برای دوختنِ مانتو، کت مردانه، شلوار و لوازم منزل استفاده می شود و از شانتون ظریف و نازک برای دوختن لباس مجلسی زنانه و حتی لباس عروس استفاده می شود.

رنگ آمیزی پارچه شانتون

پارچه شانتون، به راحتی به خود رنگ می گیرد؛ به همین دلیل، در طرح و رنگ های متنوع در بازار موجود است. حتی اگر دوست داشته باشید، می توانید پارچۀ شانتون ساده خریداری، و طرح مورد نظرتان را روی آن چاپ کنید. اگر طرحی روی پارچۀ شانتون خود چاپ کردید، در اتو کشیدن و شست و شوی آن بیشتر دقت کنید؛ مثلاً هنگام شست و شو، آن را به پشت برگردانید، آن را با آب داغ نشویید و همچنین، اتو را به طور مستقیم روی آن قرار ندهید.

بیشتر بخوانید: پارچه لینن چیست و کاربرد و انواع آن

نگهداری از پارچه شانتون

پارچۀ شانتون آب نمی رود؛ اما به طور کلی، بهتر است پارچۀ شانتون خود را پیش از دوخت بشویید، اجازه دهید خشک شود، آن را اتو بزنید و در نهایت، آن را بدوزید.

شستشوی پارچه شانتون

نوع ابریشمی پارچه شانتون را در ماشین لباسشویی نیندازید، چرا که ممکن است فرم و زیبایی اش را از دست بدهد؛ به طور کلی، بهتر است شست و شوی پارچه و لباس شانتون را به خشک شویی بسپارید.
پارچه شانتون مقاومت چندانی در برابر تابش نور خورشید ندارد و رفته رفته پوسیده می شود؛ از این رو، بهتر است آن را برای خشک شدن در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار ندهید.

پایان بخش :

پارچه شانتون چیست؟ کاربرد و انواع آن

سوالات متداول پارچه شانتون چیست؟

چطور پارچه شانتون تولید می‌شود؟
این پارچه از ترکیب نخ‌های ساده یا مخلوط با الیاف مصنوعی بافته می‌شود که روی سطح، بافتی ریز یا گاهاً نقطه‌ای دارد. فرایند بافت در کارخانجات نساجی باعث شکل‌گرفتن سطح کمی برجسته و جلوه ظریفی می‌شود.

چه ویژگی‌هایی باعث می‌شود شانتون انتخابی ایدئال برای لباس مجلسی باشد؟
ایستایی مناسب، درخشندگی ملایم و تنفس نسبی پارچه از جمله دلایلی هستند که شانتون را برای دوخت لباس‌های مهمانی و مجلسی، مانند مانتو یا پیراهن‌های رسمی، ایدئال می‌کند.

آیا پارچه شانتون را می‌توان برای انواع مانتو هم به‌کار برد ؟
بله، به‌دلیل تنوع ضخامت و طرح‌های مختلف، شانتون برای دوخت مانتوهای رسمی تا نیمه‌رسمی عالی است. انتخاب رنگ و الگوی مناسب سبب می‌شود ظاهر شیک و درعین‌حال خنک داشته باشید.

چگونه پارچه شانتون از نظر لطافت و ضخامت با پارچه‌های دیگر مقایسه می‌شود؟
شانتون سطحی بافت‌دار و کمی زبرتر از ابریشم دارد اما از بسیاری پارچه‌های مجلسی دیگر سبک‌تر است. میزان لطافت بسته به درصد الیاف و نوع بافت می‌تواند کم یا زیاد باشد.

روش نگهداری و شست‌وشوی پارچه شانتون چیست؟
ترجیحاً با دست و آب ولرم شسته شود. اگر نیاز به ماشین لباس‌شویی دارید، دور ملایم و شوینده ضعیف بهتر است. پس از شست‌وشو، در هوای آزاد خشک کرده و از اتوکشی با حرارت بالا پرهیز کنید.

آیا پارچه شانتون کشسانی دارد؟
اغلب شانتون‌ها قابلیت کشسانی ندارد، زیرا بافتشان بیشتر متکی بر الیاف طبیعی یا ترکیب پلی‌استر است. اگر درصدی الاستین اضافه شود، آنگاه کشسانی مختصری خواهد داشت.

در چه فصولی می‌توان از شانتون استفاده کرد؟
برای فصل‌های معتدل و گرم مناسب‌تر است زیرا جریان هوا را تا حدی عبور می‌دهد. البته برخی انواع ضخیم‌تر می‌توانند در پاییز هم کارآمد باشند؛ مهم انتخاب وزن و ضخامت مناسب پارچه است.

چگونه از نخ‌کش‌شدن پارچه شانتون جلوگیری کنیم؟
برش دقیق و حفظ لبه‌ها با زیگزاگ یا اورلوک ضروری است. در حین دوخت باید مراقب ضربه‌زدن سوزن یا کشیده‌شدن الیاف باشید. همچنین کوک‌های ریز و منظم توصیه می‌شوند.

آیا پارچه شانتون تنفس خوبی دارد یا برای هوای گرم نامناسب است؟
اگر درصد الیاف طبیعی مثل پنبه یا ابریشم در آن بیشتر باشد، تنفس مطلوبی دارد. اما انواع حاوی پلی‌استر بالا می‌توانند کمتر خنک باشند؛ انتخاب ترکیب وگرنه روی راحتی در گرما تأثیر می‌گذارد.

چطور می‌توان برای مهمانی‌های رسمی از پارچه شانتون استفاده کرد؟
با دوخت پیراهن یا مانتوهای دارای برش ساده و جزئیات کم، تا بافت ظریف شانتون خودش را نشان دهد. انتخاب رنگ‌های تیره‌تر مثل مشکی، سرمه‌ای یا زرشکی بر جلوه لوکس پارچه می‌افزاید.

آیا پارچه شانتون برای لباس عروس یا پیراهن بلند مناسب است؟
بله، اگر در کنار لایه‌بندی صحیح استفاده شود، می‌تواند گزینه‌ای سبک‌تر از ساتن یا ابریشم باشد. اما توجه کنید میزان درخشندگی و ضخامت آن به‌اندازه‌ای باشد که حس باشکوه لباس عروس را منتقل کند.

چگونه در تشخیص کیفیت پارچه شانتون دقت کنیم؟
پارچه باکیفیت، بافت منسجم و صافی دارد و در لمس حس خوبی ایجاد می‌کند. نگاه دقیق به ریزبافت پارچه و لبه‌ها نشان می‌دهد آیا نخ‌کش یا نامنظمی شدید وجود دارد یا خیر.

آیا پارچه شانتون با طرح‌های چاپی هم موجود است؟
بله، بسیاری از تولیدکنندگان طرح‌های گل‌دار، هندسی یا نقش‌های متنوع را روی شانتون چاپ می‌کنند. این نوع پارچه برای پیراهن‌های تابستانی و مانتوهای طرح‌دار جذابیت بالایی دارد.

چطور می‌توان پارچه شانتون را اتوکشی کرد بدون آسیب رساندن به بافت آن؟
از حرارت ملایم یا پارچه محافظ روی شانتون استفاده کنید و اتو را به‌آرامی روی سطح حرکت دهید. بخار زیاد ممکن است بافت را از شکل بیندازد. تست ابتدا روی تکه کوچکی توصیه می‌شود.

برای لباس روزمره، چه نوع شانتونی توصیه می‌شود؟
شانتون سبک و ترکیبی از الیاف طبیعی، مناسب‌تر است چون تنفس بیشتری دارد و زبری کمتری حس می‌شود. رنگ‌های ملایم و طرح‌های ساده برای روزمره ایدئال‌اند.

چرا پارچه شانتون در طراحی لباس فرم رسمی شرکت‌ها و ادارات کاربرد دارد ؟
ظاهر رسمی و درعین‌حال نسبی سبک آن موجب می‌شود کارمندان حس وقار داشته باشند. همچنین چروک‌نشدن نسبی پارچه و دوام آن در طول ساعات کاری یک مزیت مهم است.

میزان شفافیت پارچه شانتون چگونه است؟
اکثراً نیمه‌مات تا مات‌اند. اگر تراکم بافت کم باشد، کمی بدن‌نما می‌شود. در مواردی برای لباس‌های نازک‌تر می‌توان از آستر استفاده کرد تا پوشش مناسبی فراهم شود.

آیا پارچه شانتون در برابر چروک مقاومت کافی دارد؟
به‌طور کلی از ساتن یا ابریشم کمتر چروک می‌شود اما بسته به الیاف به‌کار رفته، امکان کمی چروک هم وجود دارد. شست‌وشوی مناسب و آویزان‌کردن سریع پس از شست‌وشو مانع چروک شدید می‌شود.

چطور می‌توان تزئینات دستی یا گلدوزی روی پارچه شانتون انجام داد؟
باید از سوزن ظریف استفاده شود و نخ‌های مستحکم تا الیاف شانتون نخ‌کش نشوند. استفاده از یک لایه تثبیت‌کننده در پشت کار هم برای حفاظت از بافت پارچه مفید است.

چه تفاوتی میان شانتون مصنوعی و شانتون پنبه‌ای وجود دارد؟
شانتون پنبه‌ای یا ابریشم طبیعی راحتی بیشتر و تنفس بهتر دارد ولی قیمت بالاتری خواهد داشت. شانتون مصنوعی اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر است اما ممکن است کمی زبرتر یا گرم‌تر باشد.

برای شلوار نیز می‌توان از پارچه شانتون استفاده کرد؟
بله، اگر مدل راسته یا نسبتا آزاد باشد و پارچه تراکم خوبی داشته باشد، شانتون می‌تواند برای شلوار مجلسی یا حتی نیمه‌رسمی مناسب باشد.

آیا پارچه شانتون در شست‌وشو آب می‌رود یا تغییر حالت می‌دهد؟
در صورت وجود الیاف طبیعی، احتمال اندکی آب‌رفت وجود دارد. بهتر است قبل از دوخت، پارچه را پیش‌شست انجام دهید تا اندازه نهایی تغییر نکند.

چگونه پارچه شانتون ساده را به روش‌های مختلف دوخت و طراحی متنوع کرد؟
می‌توان از برش‌های خاص مثل پیلی، چین و گلدوزی جزئیات بهره برد. شانتون به‌خاطر بافت مخصوص، ظاهری شکیل دارد که با اضافه‌کردن خطوط یا لایه‌های فانتزی جذاب‌تر می‌شود.

آیا قیمت پارچه شانتون در مقایسه با پارچه‌های مجلسی دیگر بالاست؟
نه‌چندان؛ شانتون معمولاً قیمتی متوسط دارد. نسبت به تور و ابریشم طبیعی ارزان‌تر است اما از پارچه‌های کاملاً مصنوعی یا پلی‌استر ساده قیمت بالاتری دارد، چرا که جنسی خاص‌تر ارائه می‌دهد.

چگونه می‌توان از پارچه شانتون به‌عنوان ترکیبی با سایر پارچه‌ها در یک لباس استفاده کرد ؟
مثلاً بخش بالاتنه را با شانتون و دامن را با پارچه‌ای نرم مثل حریر دوخت. ترکیب بافت‌های متفاوت حس هنری به لباس می‌دهد، مشروط بر آنکه رنگ‌ها هماهنگ باشند و بیش‌ازحد شلوغ نشود.