برند نایک (NIKE)

تاریخچه نایک

بیل باورمن و فیل نایت، نایک را در سال 1964 تاسیس کردند. هر یک از این دو، تنها با سرمایه ای به ارزش  500 دلار ، کفش های ببر را  از ژاپن وارد کردند و در ایالات متحده به فروش رساندند. در آن زمان ، برند های کفش آلمانی بر بازار  تسلط داشتند و ارجح بودند؛ همچنین ورزشکاران در سراسر جهان ، پوشیدن کفش های آلمانی را ترجیح می دادند. بیل و فیل بعد از مدتی،  Blue Ribbon Sports را تأسیس کردند ،  همان شرکتی که بعدها به یک کمپانی موفق کالاهای ورزشی که امروز  به نام نایک شهرت دارد، مبدل شد.

داستان موفقیت نایک می تواند برای هر کسی که به وسایل ورزشی یا چگونگی راه اندازی یک تجارت علاقمند است، جالب باشد؛ از این رو، ما یک طرح کلی از این موفقیت را ترسیم کرده ایم که هر کسی بتواند جان کلام موفقیت این کمپانی را بفهمد و  درک کند که هر موفقیتی می تواند با حداقل ها نیز آغاز شود! با تصویرگران پویااندیش همراه باشد!

آغاز نایک

بیل باورمن، مربی مشهور ملی و مربی دو میدانی در دانشگاه اورگان بود. او به ورزش دو عشق می ورزید و برای بهبود و پیشرفت اجرای ورزشکارانش، بسیار تلاش می کرد. فیل نایت، دونده بود و در برنامۀ مسابقۀ دویدن باورمن، ایفای نقش می کرد ، سپس فیل  به کسب مدرک MBA از دانشگاه استنفورد نائل شد.

بیل و فیل ، احساس می كردند كه تكنولوژی کفش می تواند بهبود یابد؛ به گونه ای که فیل، مقاله ای درباره چگونگی تولید کفشِ باکیفیت در ژاپن نوشت که می تواند با محبوب ترین مارک های آن زمان رقابت کند. بیل همواره تلاش می کرد تا به وضعیت ( امن، راحت، ارزان) کفش های دانش آموزانش برای داشتن اجرایی بهتر، بهبود ببخشد. درست در همان زمانی که تالیفات اولیۀ او موفق نبود، مقالۀ فیل نایت کمک کرد تا رویاهای او به واقعیت مبدل شود.  نایت، ایده های خود را به چندین سرمایه گذار پیشنهاد داد؛ اما در هر حال مجبور شد کار را خودش به تنهایی شروع کند . هنگامی که او به مربی قدیمی خود نزدیک شد، بیل او را متقاعد كرد كه مشاركت، بهترین کار برای هر دو نفر آن هاست!

یک شرکت به بلوغ رسیده

همان طور که شرکت در حال رشد بود، آن ها فروشگاه خود و تعداد بسیار زیادی سفارش های خرید پستی  داشتند. به مرور، بنیان گذاران شرکت دریافتند که آیندۀ آن ها در تولید است و فروش و پخش، برای آن ها دستاوردی به همراه نخواهد داشت؛ از این رو،  به سمت نایک تاختند، “کمپانی طراحی و تولید کفش!” در همان زمان، آن ها لوگوی معروف  swoosh را طراحی و از آن  رونمایی کردند. شاید بتوان گفت که حداقل دو کلید برای موفقیت نهایی آنها وجود دارد:

کلید اول : اولین کلید این بود که در طول این مدت ، هر دو مرد به طور مرتب با فناوری روز کفش همراه بودند و از دستاوردها استفاده می کردند. آن ها هرگز از تعمق در مورد چگونگی بهبود کیفیت و  افزایش کارایی کفش دست نکشیدند. وقتی کفش، بهترین عملکرد خود را داشته باشد، به طور خودکار عملکرد ورزشکار را بهبود می بخشد؛ بنابراین، آن ها توانستند چندین طرح جدید ارائه بدهند که در دوره مسابقات محلی  اورگان مورد استفاده قرار گرفت.

کلید دوم : کلید دوم، مربوط به نحوۀ فکر کردن ما به نایک در عصر حاضر است که با حضور افرادی افسانه ای، چون ” فدرر و جردن ” در لیست آن ها، تحسین برانگیزتر می شود. آن ها می دانستند که برای تأیید و تبلیغ کفش ها و فناوری جدید خود، به یک ورزشکار نیاز دارند. در ابتدا ، آنها به برگزیدن “استیو پرفونتین” مبادرت کردند ، کسی که با کفش آن ها به موفقیت بسیار بزرگی دست یافت. هنگامی که این ورزشکار، برند آن ها را پوشید، به طرز شگفت انگیزی در المپیک مونیخ، حیرت انگیز ظاهر شد و عملکرد بی نظیری داشت؛ همچنین در مجلۀ هفتگی  Sports Illustrated ( مجله ای که عناوین مختلف مربوط به ورزش های حرفه ای را پوشش می دهد) نیز چهره شد.

برخی چالش ها

در دهۀ  1980 ، این شرکت با فراز و نشیب هایی روبه رو، و چالش هایی را تجربه کرد. در این زمان، ایروبیک به یک پدیده عظیم تبدیل شد. به دلیل حرکات خاصی که در این ورزش وجود داشت، نیاز به پوشیدن کفش های خاصی بود. در این زمان، نایک می توانست شانس بزرگی برای تولید و در دست گرفتن بازار کفش ایروبیک داشته باشد؛ اما شرکت شانسش را به دلیل داشتن یک دورنمای طولانی،  از دست داد.

خوشبختانه ، نایک به سرعت توانست بازگشت دوباره ای به دنیای  شهرت داشته باشد. آن ها فناوری تولید خود را با طراحی های زیبا و شیک ، امن و  کفی های شفاف،  توسعه داده و منتشر کردند. این نسخه با کفش cross-training و تبلیغات تاریخی و ارزشمند “Bo Knows” همراه بود؛ همچنین در دهه 80 ، شاهد صعود این برند بودیم که ارتباط تنگاتنگی با ” Nike  Jordan  “داشت. ” Michael Jordan Air Nikes  ” ، یکی از ماندگارترین و شناخته شده ترین برندهای تمام دوران بوده است!

کمپانی های به دست آمده

سال 1990 و 2000 ، سال گسترش نایک در حوزه های متفاوت تولید لوازم ورزشی بود ( پوشاک، فوتبال،گلف و …) ،نایک،  علاوه بر نزدیک شدن و برقراری ارتباط با  افراد مشهور جهت جلب مشتری ، موفق شد چندین شرکت کوچک را نیز به منظور موفقیت بیشتر خود در آینده، به دست آورد. آن ها همچنین به منظور بی دغدغه  نگه داشتن فعالیت های خود، چندین شرکت کوچک را فروختند؛ با این حال ، Converse و Hurley International ، در حال حاضر از اصلی ترین و مهم ترین شرکت های زیر مجموعه غول نایک به شمار می آیند. حتی یک خط جداگانه و منحصر به فرد از کفش های ورزشی نیز برای بازیکنان تنیس ، بسکتبال و فوتبال وجود دارد. ورزشکاران المپیک نیز در این دایره قرار می گیرند!

تلاش بی حد و تصمیمات خوش اقبالانۀ این کمپانی ، نایک را به چیزی تبدیل کرده است که امروز شاهد آن هستیم. در حال حاضر، حداقل 50000 کارمند برای این کمپانی کار می کنند. ارزش این برند به تنهایی، 10 میلیارد دلار است که سود آن، سالانه صدها میلیون دلار است.

هرچند نایک از ابتدای تولدش تا کنون، نوساناتی را تجربه کرده است ولی امروز، در بهترین رتبۀ جهان قرار دارد و می توان گفت که بی رقیب است. این شرکت با تلاش بسیار توانست به نقطۀ امروزش برسد، روزی که بر اعتماد و علاقۀ مردم اتکا دارد؛ همچنین یکی دیگر از نشانه های موفقیت در طراحی بی حرف این شرکت، نسخه های بسیاری است که مشابه با این کمپانی تولید می کنند! به عبارتی، شرکت هایی که می خواهند با استفاده از نام این برند، بفروشند و به سود برسند؛ اما نیازی به گفتن نیست که نایک اصل، کالایی بی بدیل و بی رقیب است.

حقایق جالبی دربارۀ نایک که نمی دانید

• در اصل، نایک در ابتدا قصد داشت نام شرکت را ” بُعد 6″ بگذارد؛ اما در نهایت،  نام نایک (برگرفته از الهۀ پیروزی یونان ) برگزیده شد. نایک به صورت  “ny-kee” تلفظ می شود.
• جف جانسون، اولین کارمند نایک ، نام نایک را مطرح کرد.
• اولین کفش نایک، درون ماهیتابۀ وافل ساخته شد. این نوآوری در سال 1971 اتفاق افتاد ، هنگامی که او و همسرش در حال تهیه وافل برای صبحانه بودند. این ایدۀ دندانه دار کردن الگو برای کف کفش های ورزشکاران، به این دلیل بود که کفش هایشان راحت تر به زمین بچسبد و سر نخورند؛ به عبارتی، او قصد داشت توانایی کنترل مسیرهای دویدن را برای ورزشکاران افزایش دهد.

• طراحی Nike swoosh ، به وسیلۀ دختر دانشجویی از دانشگاه ایالتی پورتلند، به نام  کارولین دیویدسون ، صورت گرفت. او با گرفتن تنها مبلغ 35 دلار ، این آرم را طراحی کرد؛  اما نایک بعدها،  سهامي به او داد كه اكنون بيش از 640،000 دلار، ارزش دارد.
• شعار معروف “Just Do It” ( فقط انجامش بده) نایک، الهام گرفته شده از حرف یک قاتل سریالی به نام گری گیلمور است که درست قبل از اعدامش به وسیلۀ جوخۀ تیر، در سال 1977، بر زبان رانده بود. این افشاگری دربارۀ شعار نایک، در مستندی با عنوان “هنر و کپی” که در سال 2009 پخش شد، صورت گرفت.
• اولین کمپین “فقط انجامش بده” ، در سال 1988 راه اندازی شد. والت استک(دوندۀ قدیمی)، چهرۀ این تبلیغ نمادین بود که یک پیرمرد 80 ساله را در حال دویدن در امتداد پل  گلدن گیت، نشان می داد.
• مایکل جردن یکی از مهم ترین مهره های تبلیغی نایک به شمار می آید. علی رغم اینکه او از سال 2008، دیگر بسکتبال بازی نمی کند، هنوز هم سالانه مبلغ 60 ملیون دلار از نایک دریافت می کند. قرارداد نایک با این بازیکن، یکی از سنگین ترین قراردادهای تاریخ این کمپانی است.
• جالب است که بدانید بزرگ ترین فروشگاه نایک، در خیابان اکسفورد لندن قرار دارد. معماری این سازه، تداعی کنندۀ یک میدان اصلی در شهر است.

سوالات متداول برند نایک

چطور برند نایک کار خود را آغاز کرد و به شهرت رسید؟
این نام تجاری در سال 1964 تحت عنوان Blue Ribbon Sports پایه‌گذاری شد و بعدها به نایک تغییر یافت. طراحی کفش‌های باکیفیت و همکاری با ورزشکاران حرفه‌ای، موجب شد نایک خیلی زود در دنیای کفش و پوشاک ورزشی بدرخشد.

چرا کفش‌های ورزشی برند نایک تا این حد در میان ورزشکاران محبوب هستند؟
ترکیب فناوری‌های پیشرفته برای جذب ضربه، ساختار سبک و تنفس‌پذیری رویه، عملکرد ورزشی را بهبود می‌بخشد. نایک همواره در پژوهش و طراحی مدل‌های جدید پیشرو بوده و این امر اعتماد ورزشکاران را جلب کرده است.

چطور می‌توان کفش مناسب از برند نایک را برای نیازهای مختلف ورزشی انتخاب کرد؟
در سایت رسمی یا فروشگاه‌های معتبر، توضیحاتی درباره کاربرد هر مدل (دویدن، بسکتبال، فوتبال و…) ارائه می‌شود. همچنین مشورت با فروشنده یا خواندن نظرات کاربران به انتخاب دقیق کفش کمک می‌کند.

آیا کفش‌های اسپرت روزمره برند نایک برای استفاده روزانه مناسب هستند؟
بله، مدل‌های کژوال یا لایف‌استایل نایک با زیره راحت و طراحی ساده در کنار دوام بالا، برای پیاده‌روی روزانه یا استایل خیابانی ایدئال‌اند.

چرا همکاری‌های نایک با ورزشکاران برجسته یا هنرمندان، توجه بالایی جلب می‌کند؟
این همکاری‌ها باعث خلق مدل‌های امضایی می‌شود که معمولاً با نوآوری یا طراحی خاص عرضه می‌شوند. طرفداران ورزشکار یا هنرمند، مشتاق خرید این مدل‌های خاص و محدودند و به همین ترتیب ارزش برند بالا می‌رود.

چطور اصالت کفش نایک را می‌توان تشخیص داد؟
دقت در کیفیت دوخت، زیره و لوگو، بررسی جعبه و لیبل سریال، خرید از فروشگاه‌های رسمی یا معتبر، نشانه‌های مهمی هستند. کفش‌های تقلبی غالباً علائم پایین‌تری از نظر کیفیت و قیمت دارند.

چگونه نایک موفق شده فناوری‌های مخصوص مانند Air یا React را توسعه دهد؟
این شرکت با سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های علمی و آزمایشگاه‌های طراحی، سیستم‌های ضربه‌گیر و زیره‌های نوآورانه‌ای ایجاد کرده است. مدل‌های Air Max یا React با ساختار پیشرفته راحتی و کارایی را بالا می‌برند.

چرا نایک در مسابقات مهم ورزشی جهان حضور تبلیغاتی پرباری دارد؟
با اسپانسرینگ تیم‌ها و ورزشکاران مشهور، محصولاتش را در برابر میلیون‌ها تماشاگر نمایش می‌دهد. این روش وفاداری مشتریان را بالا برده و نمادین‌شدن برند را تسهیل می‌کند.

چطور کفش نایک می‌تواند در استایل خیابانی یا نیمه‌رسمی هم به‌کار رود؟
مدل‌های مینیمال یا رنگ‌های خنثی از لاین لایف‌استایل نایک، با شلوار جین یا کتان ترکیب زیبایی می‌سازند. درحالیکه راحتی کفی ورزشی حفظ می‌شود ، ظاهر کلی تیپ هم آراسته است.

چرا برخی کلکسیون‌های محدود نایک میان کلکسیونرها با قیمت‌های بالا معامله می‌شوند؟
مدل‌های همکاری خاص با هنرمندان یا نسخه‌های تولید محدود، حس انحصار دارند و تقاضا بالایی برایشان وجود دارد. کلکسیونرها حاضرند برای دست‌یابی به این مدل‌های کمیاب پول زیادی بپردازند.

آیا محصولات پوشاک نایک هم به‌اندازه کفش‌های این برند محبوب هستند ؟
بله، پوشاک ورزشی و کژوال نایک با پارچه‌های باکیفیت و طراحی مدرن عرضه می‌شوند و به‌خاطر هماهنگی با کفش‌ها، طرفداران پرشماری دارند. تیشرت‌ها، سویشرت‌ها و شلوارهای ورزشی این برند هم بسیار فراگیرند.

چطور می‌توان ساعت‌ها یا مچ‌بندهای هوشمند نایک را در ورزش استفاده کرد؟
برخی محصولات پوشیدنی به‌صورت مشارکتی با برندهای دیگر (مثلاً اپل) تولید می‌شوند و قابلیت‌هایی نظیر پیگیری ضربان قلب یا مسافت طی‌شده دارند. این ابزارها مکملی جدی برای تمرینات ورزشی محسوب می‌شوند.

چرا در مدل‌های مخصوص بسکتبال نایک، تمرکز بر رویه محکم و زیره ضدلغزش است؟
بسکتبال به حرکات سریع در زمین می‌انجامد. رویه مقاوم از مچ پا حمایت می‌کند و زیره با چسبندگی بالا مانع سرخوردن یا افت حرکت ورزشکار می‌شود. نایک با توسعه مداوم این فناوری‌ها محبوبیت بالایی دارد.

چطور می‌توان کفش نایک را به‌درستی شست‌وشو و نگهداری کرد؟
ترجیحاً با دست و برس نرم گردوغبار را پاک کنید. درصورت نیاز به شستن، از آب ولرم و شوینده ملایم استفاده کنید و کفش را در فضای آزاد خشک نمایید. شستن در ماشین لباس‌شویی توصیه نمی‌شود چون به ساختار کفش آسیب می‌زند.

چگونه نایک با ارائه سایزبندی مختلف ، گزینه‌های انتخابی متنوع برای مخاطبان فراهم کرده است؟
با ایجاد محدوده‌ای گسترده از سایزها و نیم‌سایزها، افراد با شکل پای متفاوت هم کفش مناسب می‌یابند. راهنمای دقیق سایز در وبسایت یا فروشگاه‌ها به خریدار کمک می‌کند.

چرا رقابت نایک با برندهایی مانند آدیداس یا پوما همواره مورد توجه است؟
هرکدام محصولات ویژه و فناوری‌های اختصاصی عرضه می‌کنند. رقابت آن‌ها باعث بهبود مستمر کیفیت و افزایش تنوع کفش و پوشاک ورزشی در بازار جهانی می‌شود.

چطور برخی کفش‌های نایک برای دویدن‌های طولانی طراحی شده‌اند و بعضی برای تمرینات باشگاهی؟
در دویدن‌های طولانی نیاز به ضربه‌گیری بیشتر و رویه تنفسی است؛ در باشگاه باید پایداری جانبی بالا و زیره‌ای مقاوم داشت. نایک با گروه‌بندی مدل‌ها، راهنمای دقیقی به خریداران ارائه می‌دهد.

چرا نایک روی تولیدات پایدار و مواد بازیافتی هم تاکید کرده است؟
برندهای بزرگ ملزم به حفظ محیط زیست و پاسخگویی به تقاضای مشتریان برای پایداری‌اند. لذا نایک هم با بهره‌گیری از مواد بازیافتی یا فرایندهای کم‌آلودگی سعی در نشان‌دادن تعهد اجتماعی خود دارد.

آیا تمامی محصولات نایک در سطح بالا از لحاظ قیمت قرار دارند؟
اغلب محصولات فناوری بالایی دارند و گران هستند، اما این برند خطوط اقتصادی‌تر هم معرفی کرده است تا طیف بیشتری از مشتریان را پوشش دهد. قیمت‌ها بسته به تکنولوژی کفش و کالکشن متفاوت‌اند.

چگونه فروشگاه‌های اوتلت نایک می‌توانند گزینه خوبی برای خرید به‌صرفه باشند؟
این فروشگاه‌ها محصولات فصل‌های قبل یا مازاد را با قیمت پایین‌تر عرضه می‌کنند و کیفیت کالا همچنان تضمین‌شده است. خریدارانی که نگران قیمت هستند، می‌توانند به این اوتلت‌ها سر بزنند.

چطور می‌توان کیف ورزشی یا کوله‌پشتی برند نایک را با لباس اسپرت ست کرد؟
کیف‌های نایک اغلب با رنگ‌های خنثی یا هماهنگ با کفش و سویشرت طراحی می‌شوند. انتخاب مدل ساده با لوگوی کوچک، ترکیب کلی را آراسته و یکدست جلوه می‌دهد.

چرا برخی کفش‌های نایک مانند Air Jordan با همکاری ورزشکاران معروف، بسیار پرفروش شده‌اند؟
مایکل جردن و سایر چهره‌های مشهور به این مدل‌ها وزن و هویت خاص می‌دهند. این همکاری هاله‌ای اسطوره‌ای در اطراف کفش ایجاد کرده و طرفداران بسکتبال یا فرهنگ هیپ‌هاپ را به سمت خرید ترغیب می‌کند.

چگونه می‌توان در رویدادهای رسمی هم از کفش یا پوشاک نایک استفاده کرد؟
انتخاب مدل‌های مینیمال و رنگ خنثی از سری لایف‌استایل یا شلوار پارچه‌ای ساده با کتانی تک‌رنگ، ترکیبی نیمه‌رسمی است که همچنان امضای نایک را در خود دارد.

آیا نایک فقط کفش تولید می‌کند یا در حوزه‌های دیگر هم حضور دارد؟
این برند علاوه بر کفش، پوشاک ورزشی، اکسسوری‌های متنوع و حتی ابزارهای دیجیتال (ساعت هوشمند مشارکتی) طراحی می‌کند. حوزه‌های بسکتبال، فوتبال، دویدن و تمرین بدنسازی جزئیات پررنگ‌تری دارند.

چطور می‌توان به اصالت محصولات نایک دست یافت و از خرید تقلبی پرهیز کرد ؟
خرید از فروشگاه‌های معتبر ، بررسی دوخت، کیفیت درج لوگو، بسته‌بندی و لیبل سریال معتبر. قیمت‌ بیش‌ازحد پایین یا اطلاعات ناقص فروشنده، نشانه کالاهای کپی است.