کالیگرافی شعر و هر آن چه باید در خصوص آن بدانید

شعر و هنر دو بخش جدا نشدنی از هم هستند که با ترکیب آن ها با استفاده از کالیگرافی شعر میتوان شاهکارهای خارق العاده‌ای پدید آورد. در دنیای مدرن امروزی که شاید توجه کم تری به هنر های اصیل شود، هنوز هم تلفیق زیبای شعر، خوش نویسی و طراحی و نقاشی محبوبیت زیادی دارد. آثار هنری قدیمی ایرانی همگی جلوه ای از این هنر ها هستند.

اگر نگاهی به کتاب های شعر فارسی و لاتین بیاندازید، مشاهده می کنید که تا چه اندازه زیبا نوشتن جملات و حروف در نگارش متون و اشعار اهمیت دارد و توجه بسیار زیادی به این مشخصه می شده است. در این نوشته ها با ترکیب کردن هنر خوش نویسی و رنگ ها، دست نوشته ها و اشعار به مراتب قابل توجه تر و زیباتر شده اند.

کالیگرافی شعر یکی از شاخه های هنری و بسیار جذاب در نوشتن شعر است که بین هنرمندانی بسیار بزرگ رایج بوده است. کتاب ها و دست نوشته های بسیار زیادی از دوران های بسیار دور، همگی با سبک کالیگرافی شعر نوشته شده اند. آن ها گیراتر، زیباتر و مخاطب پسند تر بوده و هنوز هم جایگاه آن ها خاص و متمایز است. اما کالیگرافی چیست و چطور می توان از آن در نوشتن اشعار استفاده کرد؟ در ادامه بیشتر با این هنر زیبا و جنبه های مختلف آن آشنا خواهیم شد.

کالیگرافی چیست؟

خوش نویسی با گذشت زمان به شاخه های مختلفی تقسیم شد و در هر شاخه جزئیات و ویژگی هایی خاص به این هنر اضافه شد. کالیگرافی نوعی از خوش نویسی است که در آن خطوط و کلمات در فونت هایی متمایز با هم ترکیب شده و با یک ترکیب بندی منحصر به فرد، جملات، عبارات و کلمات در ساختاری زیبا و هنری نوشته می شوند.

کالیگرافی را می توان یک هنر مابین نوشتار و طراحی در نظر گرفت. در نتیجه کالیگرافیست ها بسته به این که کالیگرافی شعر انجام می دهند یا کالیگرافی اسم و … از قلم موها، رنگ ها، جوهر و سبک های متفاوتی برای ارائه آثارشان استفاده می کنند.

در کالیگرافی، خصوصا کالیگرافی شعر، سایه ها و رنگ ها اهمیت بسیار زیادی دارند. سایه زدن نامی است که به تکنیک های کالیگرافی مربوط می شود. علاوه بر این کالیگرافی را با نام نقاشی خط نیز می شناسند، چرا که در بسیاری از آثار هنری موجود یک طرح اولیه و سبک نقاشی با خطوط و نوشته ها ترکیب شده است.

این ترکیب متمایز و خاص، نوشته را هنری، زیبا و در اکثر مواقع ناخوانا ارائه می دهد. چرا که در کالیگرافی بر خلاف تایپوگرافی تمرکز اصلی روی خطوط و فونت ها و خوانا بودن شان نیست. در این جا بیشتر جنبه بصری آثار مد نظر است و نوشته ها ممکن است در اکثر نمونه کار ها ناخوانا نیز باشند.

تنوع و سبک های مختلف کالیگرافی

خود کالیگرافی را می توان به شاخه ها، دسته ها و سبک های مختلفی تقسیم بندی کرد. در درجه اول کالیگرافی شامل دو سبک سنتی یا کلاسیک و سبک مدرن می شود. خود سبک مدرن را می توان در دسته های کالیگرافی مدرن دستی و کالیگرافی مدرن دیجیتال دسته بندی کرد.

حال هر دوی این سبک های کلی در دسته های متعددی ارائه می شوند. کالیگرافی سنتی می تواند به سبک شرقی، چینی، هندی، فارسی، لاتین، غربی و اروپایی باشد. همین دسته بندی برای کالیگرافی مدرن دستی و دیجیتالی نیز وجود دارد.

حال دسته بندی مهم دیگر، مربوط به زمینه استفاده از کالیگرافی است. کالیگرافی خط، فونت، کالیگرافی اسم و کالیگرافی شعر از شاخص ترین موارد هستند. در کالیگرافی شعر که به صورت بارزی در هنر ایرانی مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا سبک های مدرن و سنتی و حتی ترکیبی از این دو کاربرد دارد. البته کالیگرافی شعر لاتین نیز در سطح جهانی محبوبیت زیادی دارد و آثار بسیار متعددی را می توان در این زمینه جست و جو کرد.

کالیگرافی شعر به چه صورت است؟

حال که با مفهوم کلی کالیگرافی آشنا شدیم، نوبت آن رسیده تا کالیگرافی شعر را بیشتر و بهتر بشناسیم. در کالیگرافی می توان از سبک های مختلف و فونت های متعدد برای نوشتن اشعار به سبکی هنری و زیبا استفاده کرد تا آثار شعر مکتوب بسیار چشم گیر تر و زیباتر شوند.

در کالیگرافی شعر فارسی معمولا از فونت ها و نوشتار قدیمی و اصیل ایرانی استفاده می شود. برای نوشتن اشعار و دست نوشته های زیبا، می توان از این سبک هنری نوشتاری استفاده کرد. معمولا از سایه زدن برای نوشتن اشعار به سبکی هنری و زیبا استفاده می شود. به نوعی در کالیگرافی شعر، طراحی اشعار و نوشتار آن ها صورت می گیرد. با طراحی شعر به یک سبک هنری و زیبا، دست نوشته ها تاثیری دو چندان خواهند یافت.

در اجرای کالیگرافی شعر معمولا سعی می شود از جلوه های بصری و آثار نقاشی به عنوان پس زمینه نوشتار اشعار استفاده شود. معمولا این تصاویر هنری باید با نوشتار شعر مورد نظر مطابقت داشته باشد. هر چه این تصاویر بتوانند شاخصه ها و مفهوم شعر را بیش تر منعکس کرده و نمایان کنند، قطعا کالیگرافی انجام شده هنری تر و حرفه ای تر است. بنابراین نکته مهم در خصوص استفاده از کالیگرافی در شعر، توجه به جلوه های بصری مورد استفاده و تصاویری مرتبط و زیباست.

چه مواردی در استفاده از کالیگرافی در شعر اهمیت دارد؟

اول از همه باید متن شعر، سبک شعر و زبان آن را در نظر گرفت. بسته به هر یک از این موارد نوع کالیگرافی مورد استفاده، تصاویر و سبک اجرای کار ها متفاوت می شود. برای مثال فونت هایی که در کالیگرافی شعر فارسی استفاده می شود، قطعا با شعر لاتین یا اشعار چینی متفاوت است.

معمولا فونت های اصیل و قدیمی نستعلیق ایرانی در اجرای کالیگرافی های شعر ایرانی استفاده می شوند. سایه زدن نیز بخش بسیار مهمی از اجرای این آثار هنری را تشکیل می دهند. رنگ ها نیز اهمیت زیادی دارند. نوشتن خطوط تیره روی زمینه های روشن و رنگی واقعا زیبا به نظر می رسد.

ترکیب بندی ها نیز در هر یک از این دست نوشته ها متفاوت است. اما هیچ چیزی به اندازه تطابق داشتن تصاویر و جلوه های بصری مورد استفاده با سبک و نوشتار اشعار در استفاده از کالیگرافی در شعر حائز اهمیت نیست. در نهایت این سایه ها و تصاویرند که می توانند جلوه های هنری یک شعر زیبا را هر چه بیشتر منعکس کنند.

کالیگرافی شعر در چه زمینه هایی اجرا می شود؟

به صورت کلی می توان کالیگرافی شعر را برای زمینه های بسیار گسترده ای مورد استفاده قرار داد. ابتدا باید به این مهم اشاره کرد که اجرای اشعار در قالب کالیگرافی هم می تواند در قالب نوشته های دستی باشد و هم در قالب طراحی های دیجیتالی اجرا شود.

از این رو کاربرد های کالیگرافی شعر نیز بسیار متنوع خواهد بود. یکی از زمینه های استفاده از آن در طراحی و ویرایش کتاب های شعر است. از دوران بسیار دور تا کنون، ترکیب شعر، خوش نویسی و نقاشی رایج بوده و زیباترین و برجسته ترین کتب شعر فارسی را بر جای گذاشته است.

این دست نوشته ها و کتاب ها را می توان هم به صورت دستی و هم به صورت دیجیتالی طراحی و منتشر کرد. در سبک های مدرن کالیگرافی نیز می توان برای طراحی شعر استفاده کرد. در شبکه های اجتماعی و پلتفرم های آنلاین می توان آثار شعر را در قالب کالیگرافی طراحی و منتشر کرد.

بسیاری از محتواهای شعر و دست نوشته ای که در اینستاگرام یا سایر شبکه های اجتماعی مشاهده می کنید، با استفاده از تکنیک های کالیگرافی شعر ایجاد شده اند. این پست ها بسیار زیبا و چشم گیر هستند و روی جنبه های هنری و زیبایی اشعار تمرکز دارند.در زمینه دیگری هم می توان از کالیگرافی در شعر استفاده کرد. برای مثال در طراحی کارت پستال یا کارت های دعوت نیز این هنر کاربرد دارد. در طراحی وب سایت، طراحی لوگو، طراحی بیلبورد ها و بروشور های تبلیغاتی نیز می توان از کالیگرافی شعر استفاده کرد. در طراحی کارت های عروسی و اکسسوری ها و جزئیات جشن های عروسی و تولد می توان از هنر کالیگرافی شعر استفاده کرد.

آموزش و یادگیری کالیگرافی برای استفاده در طراحی اشعار

استفاده از کالیگرافی برای نوشتن و طراحی اشعار مزیت های بسیار زیادی دارد. با استفاده از این هنر زیبا نوشتن، می توان دست نوشته هایی بسیار زیبا و به یادماندنی را طراحی و خلق کرد. از این نوشته های زیبا و هنری نیز می توان در زمینه های مختلف استفاده کرد. ارزش آثار هنری و اشعاری که با استفاده سبک های کالیگرافی ارائه می شوند بسیار بالاست.

چه برای کاربرد های شخصی و چه برای استفاده از این هنر در زمینه های حرفه ای تر و ورود به کسب و کار های مختلف، یادگیری کالیگرافی و سبک و اصول انجام آن اهمیت زیادی دارد. با استفاده از آموزش های قدم به قدم و مرحله ای آموزش کالیگرافی می توان از این شاخه هنری و تخصصی برای پیشرفت در هر زمینه تخصصی استفاده کرد.

در زمینه های شخصی با هنر کالیگرافی شاعران و هنرمندان می توانند پیام شعر خود را در قالبی زیبا تر و جذاب تر به مخاطبان خود منتقل کنند. در زمینه های حرفه ای و کسب و کار های مختلف نیز، با کالیگرافی شعر به سبکی حرفه ای و دقیق می توان در هر زمینه ای پیشرفت کرد و به موفقیت های بسیار بالایی رسید.

از این رو توصیه می شود اگر در زمینه کالیگرافی به آموزش و مهارت های بیشتری نیاز دارید، حتما از دوره های آموزشی تخصصی در این زمینه استفاده کنید. در آموزش کالیگرافی شعر به صورت دقیق و جز به جز، نحوه نوشتن اشعار به سبک کالیگرافی، سایه زدن، ترکیب بندی حروف و خطوط، استفاده از فونت ها، نوع رنگ های مورد استفاده و استفاده از تصاویری زیبا متناسب با متن شعر، آموزش داده می شود.

سوالات متداول کالیگرافی شعر