سبک سورئالیسم چیست ؟ + فیلم

همین الان ببین : سبک سورئالیسم چیست ؟

یکی از جنبش های هنری در دوره های جنگ جهانی اول و دوم، سبک هنری سورئالیسم است.
اما می‌دانید سبک‌ سورئالیسم چیست ؟
این سبک هنری با مشخصات و ویژگی های متفاوت، به عنوان یک سبک خاص در نظر گرفته می شود که پیروان آن به تولید آثاری ضد هنری می پرداختند.
ویژگی ها و واقعیت های به خصوصی سبک سورئالیست را متمایز و برجسته می کند که برای آشنایی با آن باید با این نکات و جزئیات آشنا بود.
در این بخش از تصویرگران پویا اندیش با ما همراه باشید تا به بررسی سبک هنری سورئالیسم ، هدف آن و مشخصاتی که دارد بپردازیم. ابتدا بهتر است تعریف دقیقی از این سبک هنری داشته باشیم.

سورئالیسم چیست ؟

سورئالیسم ( یا به انگلیسی Surrealism ) به عنوان یک جنبش هنری شناخته می شود. در معنای لغوی سورئالیسم به معنای فراواقع گرایی است.
در این سبک هنری، سوژه ها و موضوعات فرا واقعی به وجود دارند.
سورئالیست ها از طریق هنر خود می خواستند ناخودآگاه را به عنوان وسیله ای برای باز کردن قدرت تخیل و هدایت آن به کار بگیرند.
سورئالیسم در واقع به عنوان یک جنبش فلسفی آغاز شد. این سبک می گفت راه برای یافت حقیقت جهان از طریق ضمیر ناخودآگاه و رویاهاست نه از طریق تفکر منطقی.

حال که متوجه شدید سورئالیسم چیست بهتر است با تاریخچه آن آشنا شوید…

تاریخچه ظهور جنبش سورئالیست

کلمه «سوررئالیست» (که بیانگر «فراتر از واقعیت» است) توسط شاعر آوانگارد فرانسوی گیوم آپولینر (به فرانسوی: Guillaume Apollinaire) در پیشگفتار نمایشنامه ‌ای که در سال 1917 اجرا شد ابداع شد.
اما این آندره برتون ، رهبر گروه جدیدی از شاعران و هنرمندان در پاریس بود. که در مانیفست سوررئالیستی خود (1924) سوررئالیسم را این گونه تعریف کرد:
در جنبش سورئالیسم هنرمند به هر طریقی، چه شفاهی و چه نوشتاری یا سایر شیوه های هنری عملکرد واقعی اندیشه را بیان می کند.
در این سبک رویاها و ضمیر ناخودآگاه در غیاب تمام اعمال کنترل میشوند. عقل و خارج از همه زیبایی شناختی ها و مسائل اخلاقی روی آثار تسلط می یابد.
در کل می توان تاریخ ظهور و به اوج رسیدن این سبک هنری را از دهه 1920 تا 1930 دنبال کرد.
جایی که در اواسط دهه 1920 در فرانسه سورئالیسم بعد از جنبش دادائیسم که در سوییس متولد شده بود کار خود را آغاز کرد و در دهه 1930 به اوج خود رسید.

نقاشی سورئالیسم

به نقاشی های سبک سورئال ، نقاشی های فرا واقع گرایانه گفته می شود. اگر به یک نقاشی به سبک سورئالیسم نگاهی بیاندازید می توانید طیف گسترده ای از موضوعات تخیلی، انتخاب رنگ ها و تکنیک های هنری مختلف را در آن ببینید. در نقاشی های سورئالیسم هنرمند روی نمایش ضمیر ناخوداگاه تمرکز زیادی دارد و منطق را به چالش می کشد. سوژه ها و موضوعات نقاشی های سورئالیسم از رویاها و عمیق ترین افکار ذهن الهام می گیرند. در واقع اکثر نقاشی های این سبک رویایی و تخیلی هستند و می توانند به خوبی به ضمیر ناخودآگاه افراد نفوذ کنند. نقاش سورئال سعی می کند عناصر مختلف را به روش های غیر منتظره ای کنار هم قرار دهد و این عناصر و تصاویر به خوبی از زندگی واقعی قابل تشخیص اند.
به این ترتیب اکثر نقاشی های سبک سورئال تصاویری:

• مرموز
• رازآلود
• عجیب و غریب
• پر از هرج و مرج

را نشان می دهند و کمتر می توان در این نقاشی ها و آثار هنری ردپایی از منطق و عقلانیت را پیدا کرد. نقاشان بزرگی مانند پابلو پیکاسو و سالوادور دالی از برجسته ترین نقاشان پیشرو در این سبک نقاشی بوده اند.
این سبک نقاشی بعد از این که سبک دادائیسم به تدریج در حال از بین رفتن بود شکل گرفت و می توان آن را نتیجه تغییرات ناشی از جنگ جهانی اول در نظر گرفت. تکنیک های به کار رفته در نقاشی های سبک سورئال نیز متفاوت و منحصر به فرد است و می توان از جمله این تکنیک ها به تکنیک فروتاژ یا تکنیک گرتاژ اشاره کرد. برخی از نقاشی های سورئالیسم نیز به صورت سیاه قلم به تصویر کشیده شده اند.

موضوعات سبک سورئالیسم چیست ؟

سورئالیسم بر خلاف دادائیسم بر نفی کردن تاکید نداشت بلکه بیان آن مثبت بود.
به گفته سخنگوی اصلی جنبش، آندره برتون (به فرانسوی: André Breton) ، شاعر و منتقد، که مانیفست سورئالیست را در سال 1924 منتشر کرد، سوررئالیسم وسیله ‌ای برای یکی کردن دنیای واقعیت با دنیای رویا و خیال تا به این ترتیب ذهن ناخودآگاه با ضمیر عقلانی و خودآگاه یکی شود.

آندره برتون در سال های مختلف

برتون با تکیه بر نظریه های زیگموند فروید، ناخودآگاه را سرچشمه تخیل در نظر می گرفت.
بسیاری از هنرمندان سورئالیستی از طراحی یا نوشتن با خودکار برای باز کردن قفل ایده ها و تصاویر ذهن ناخودآگاه شان استفاده می کنند.
نمایش دنیای رویایی هنرمند یا ترسیم تنش های روانی پنهان آنها از دیگر موضوعات آثار سورئالیستی است.
هنرمندان سورئالیست از:

• عرفان
• فرهنگ
• هنر های باستانی
• دانش بومی
  برای الهام گرفتن در آثار خود استفاده می کنند.

مضامین اصلی سورئالیسم با زمینه های مختلف:

• تاریخی
• جغرافیایی
• فرهنگی
  ترکیب شده است.

هدف سورئالیست چیست ؟

اهداف اصلی کارهای هنری سبک سورئال ایجاد یک انقلاب در تجربه بشر است. هدف سورئال ها این است که بینش عقلانی نسبت به زندگی را با دیدگاه های قدرت ناخودآگاه ذهن و رویاها متعادل کند.
هسته اصلی کار سورئالیست ها تمایل به به چالش کشیدن ارزش ها و هنجارهای تحمیلی و جست و جوی آزادی است.
در واقع هدف سورئالیست ها از ترویج این سبک هنری نمایش واکنش جامعه هنر در برابر آن چیزی بود که اعضای جنبش آن را ویرانی ناشی از عقل گرایی می دانستند.
عقل گرایی که فرهنگ و سیاست اروپا را به سمت ترویج خشونت و وحشت جنگ جهانی اول کشاند.
آرمان اصلی جنبش سورئالیستی به سمت رهایی ذهن و همچنین آزادی بیان هنری به معنای آزادی سیاسی نیز بوده است.
به این معنی که در بسیاری از مواقع هنرمندان سورئالیستی از طریق هنر خود به فعالیت های سیاسی نیز روی آورده اند.
به همین دلیل هم مفاهیم انقلابی تشویق شده توسط سورئالیسم باعث شده که این جنبش به عنوان یک سبک زندگی در نظر گرفته شود.

سورئالیست در چه زمینه های هنری وجود دارد؟

سورئالیست به عنوان یک جنبش هنری گسترده در زمینه های بسیار متعددی نفوذ کرده است. به صورت عمده سورئالیسم موضوع اصلی ادبیات و شعر بود.
می توان در آثار شاعران و نویسندگان متعددی سبک سورئالیسم را دنبال کرد.
علاوه بر حوزه شعر و کتاب، در نقاشی نیز به میزان قابل توجهی سورئالیسم نفوذ داشته است. طراحی و نقاشی با ایده های جنبش سورئالیسم بخش بزرگی از تاریخ هنر نقاشی را در بر می گیرد.
شاید حتی بتوان دستاوردهای اصلی سورئالیسم را در زمینه نقاشی جست و جو کرد. در شاخه های مختلف هنرهای تجسمی سبک سورئالیسم حضور داشته است.

سورئالیست در زمینه فیلم و نمایش نیز بسیار حضور پررنگی دارد. با این که بنیان گذار جنبش، آندره برتون در ابتدا فکر می کرد که هنرهای تجسمی مانند نقاشی و فیلم سازی برای جنبش سورئالیستی مفید نیستد، اما هنرمندان بسیاری از جمله سالوادور دالی فیلم های سورئالیستی جذابی را ساخته اند.
در سایر زمینه های هنری مانند:

• عکاسی
• نقاشی سیاه قلم
• مجسمه سازی
• طراحی لباس
  و … نیز می توان مکتب سورئالیسم را دنبال کرد.

ویژگی های سبک سورئالیسم چیست ؟

مهم ترین ویژگی آثار سورئالیستی فراواقعی بودن آنهاست. تصاویر مربوط به این سبک بخش های ناخودآگاه ذهن هنرمند را به تصویر می کشند و اغلب معنای کمی در این آثار وجود دارد.
در آثار هنری سورئالیستی بیشتر سعی بر این بود که یک رویا یا افکار تصادفی به تصویر کشیده شود.
اکثر آثار مکتب سورئالیسم بر حرکات غیر ارادی تاکید دارد. معمولا در این آثار هنرمند به تفسیر رویاهای خود می پردازد. کارهای سورئال معمولا عقلانیت را به چالش می کشند.
استفاده از طرح ها، فرم ها و شکل های رنگارنگ غیر واقعی در نقاشی ها، کنار هم قرار دادن کلماتی شگفت انگیز مبتنی بر تخیل و ذهن ناخودآگاه در نوشته ها و … از دیگر ویژگی های مهم آثار سورئالیستی است.

آثار مهم جنبش سورئالیستی

از آن جایی که هنرمندان مختلفی در زمینه های متفاوت از این سبک پیروی می کردند می توان آثار متعددی را در این زمینه نام برد. به هر حال همیشه نقاشی ها به دلیل تاثیر بصری که دارند بهترین نمونه های یک سبک هنری هستند.
نقاشی آهنگ عشق اثر جورجو دکیریکو اولین نمونه سبک سورئالیسم است.
این نقاشی توسط دکیریکو در سال 1914 قبل از جنبش سورئالیستی کشیده شد.
در این نقاشی تعداد زیادی از اشیای نامرتبط مانند:

• توپ های سبز
• دستکش لاستیکی غول پیکر
• سر مجسمه یونانی
  با هم ترکیب شده است.

دی کیریکو سعی داشت از طریق این نقاشی احساسات خود را نسبت به مضحک بودن جنگ جهانی اول توضیح دهد.

با این حال شاید معروف ترین نقاشی بزرگ سورئالیست، نقاشی تداوم خاطره سالوادور دالی باشد. این نقاشی به دلیل وضوح بالای هنری شناخته شده است.
نقاشی به شما این حس را می دهد که در حال خواب دیدن هستید و همه چیز در آن زمان بی ربط است.
از دیگر آثار مهم سبک سورئالیسم، نقاشی پسر انسان تصویری از رنه ماگریت است که در ادامه میتوانید این نقاشی را مشاهده کنید. با این حال، ما نمی ‌توانیم صورت او را چون توسط یک سیب پوشانده شده است ببینیم.
این نقاشی مردی را با کلاه کاسه ای نشان می دهد که در مقابل دیواری در کنار اقیانوس ایستاده است. آسمان ابری است و به طرز عجیبی، صورت مرد توسط سیب پوشیده شده است.
با این حال، اگر به اندازه کافی از نزدیک به نقاشی نگاه کنید، می توانید چشمان مرد را ببینید. پس شاید او نیز بتواند شما را ببیند.

هنرمندان مشهور سورئالیسم

جورجیو د کیریکو ( به ایتالیایی: Giorgio de Chirico ) یکی از مشهورترین هنرمندان سورئالیستی است. از بسیاری جهات این هنرمند ایتالیایی اولین نقاش سورئالیست بود. او مکتب هنر متافیزیکی را تأسیس کرد که بر هنرمندان سوررئالیست آینده تأثیر گذاشت.
سالوادور دالی (به اسپانیایی:  Salvador Felipe Jacinto Dalí Domènech) یکی دیگر از هنرمندان مشهور این جنبش هنری است.
سالوادور دالی که از نظر بسیاری بزرگترین نقاش سورئالیست است، یک هنرمند اسپانیایی بود که ایده و هنر سوررئالیسم را پذیرفت.
ماکس ارنست (به آلمانی: Max Ernst) نفر بعدی لیست است. او یک نقاش آلمانی است که ابتدا بخشی از جنبش دادائیسم بود و سپس به سوررئالیست ها پیوست.

آلبرتو جاکومتی (به ایتالیایی:  Alberto Giacometti) یکی دیگر از هنرمندان بزرگ سبک سورئالیسم است. او یک مجسمه ساز فرانسوی است که برجسته ترین مجسمه ساز جنبش سوررئالیستی بود.

او بیشتر به خاطر مجسمه مرد متحرکش که بیش از 104 میلیون دلار فروخته شد، شناخته شده است.
مارسل دوشان (به فرانسوی: Marcel Duchamp) هنرمند فرانسوی که هم در جنبش دادائیسم و هم در جنبش سوررئالیستی مشارکت داشت یکی دیگر از هنرمندان مشهور سبک سورئال است.
او همچنین با کوبیسم نیز مرتبط بود. پل کلی نقاش سوئیسی که سوررئالیسم را با اکسپرسیونیسم مخلوط کرد. از معروف ترین نقاشی های او می توان به اطراف ماهی، بالون قرمز و ماشین توییتر اشاره کرد.
رنه ماگریت (René Magritte) یکی دیگر از نقاشان جنبش سورئالیست است. ماگریت یک هنرمند بلژیکی بود که دوست داشت از طریق نقاشی های سوررئالیستی خود ایده های مردم را در مورد آنچه که باید ببینند به چالش بکشد.

نقاشی های سوررئالیستی معروف

برخی از آثار معروف او عبارتند از:

• پسر انسان
• خیانت تصاویر
• وضعیت انسانی

خوان میرو (به اسپانیایی: Joan Miró) نفر بعدی لیست نقاشان مشهور سبک سورئالیسم است. خوان نقاش اسپانیایی بود که به خاطر نقاشی های سوررئالیستی و همچنین سبک و آثار هنری انتزاعی خود شهرت داشت.
Yves Tanguy یک سوررئالیست فرانسوی بود که به خاطر مناظر انتزاعی خود که از تعداد محدودی رنگ استفاده می کرد، شهرت داشت.
علاوه بر نقاشی در زمینه شعر و ادبیات نیز هنرمندان سورئالیستی بسیار مشهوری وجود دارد که اصلی ترین آنها، برتون بنیان گذار جنبش سورئالیسم است.
علاوه بر برتون در اشعار پل الوارد (به فرانسوی:  Paul Éluard) ، پیر روردی (به فرانسوی: Pierre Reverdy) و دیگر شاعران شناخته شده نیز می توان آثار سورئالیستی را مشاهده کرد.

فیلم سورئالیسم چیست ؟

اختلالات غیرمنطقی در زندگی روزمره و اتفات عجیب و غریب در لحظاتی از فیلم را میتوانیم سورئال بنامیم.
کارگردان های بزرگی در زمینه سورئال فیلم های معروفی ساخته اند که میتوانیم به دیوید لینچ (به انگلیسی: David Keith Lynch) و چارلی کافمن (به انگلیسی: Charles Stuart Kaufman) اشاره کنیم.

از بهترین فیلم های سورئالیسم میتوان به موارد زیر اشاره کرد

چند حقیقت جذاب در مورد جنبش سورئالیسم

هنر قدرتمند سورئالیسم مسیری جدید را در دنیای هنر آغاز کرد که از زمان ظهور آن در پاریس در سال 1924 تا به امروز همچنان به کاوش خود ادامه می دهد.
برخی از جذاب ترین واقعیت هایی که در خصوص سبک هنری سورئالیسم می توان به آنها اشاره کرد شامل موارد زیر می شود:

سورئالیسم یک جنبش فراملی بود

این سبک هنری از طریق کار بسیاری از افراد و گروه های علاقه مند شکل گرفت و به سمت و سویی رفت که می شد جایگاه سوررئالیسم را در بسیاری از مکان ها و زمینه ها پیدا کرد.
در گستره و تأثیر خود از مرزهای ملی فراتر رفت و در نمایشگاه سوررئالیسم فراتر از مرزها به عنوان یک جنبش فراملی دیده شد.
هنرمندان بزرگی در سراسر جهان مثل:

• بوئنوس آیرس
• قاهره
• لیسبون
• مکزیکوسیتی
• پراگ
• سئول
• توکیو
  از سوررئالیسم الهام گرفته و متحد شدند.

کاربردهای متفاوت سوررئالیسم نیز در مقاطع مختلف تاریخ، از دهه 1920 تا 1970 ریشه دوانید. از سوررئالیست هایی از بلگراد که در دهه 1920 مشغول به کار شدند تا هنرمندانی از شانگهای در دهه 1930، سانتیاگو دی شیلی در دهه 1940 و شیکاگو در دهه 1970 در این زمینه هنری کار می کردند.

سوررئالیسم یک جامعه بود

آنچه سوررئالیسم را به یک «جنبش» تبدیل کرد، احساس یک جامعه حمایتی بین هنرمندان و نویسندگان همفکر بود.
آنها با آرمان های مشترک خاصی متحد شدند و با ساخت آثار هنری جمعی، انتشار مانیفست ها و مجلات، دوستی های خلاقانه آنها و همچنین اعتقادات سیاسی و اخلاقی شان جنبش سورئالیسم را گسترش دادند.
مانیفست ها، به ویژه، برای بیانیه های عمومی مورد استفاده قرار می گرفتند و اغلب توسط افرادی از مکان های مختلف امضا می شدند.

سوررئالیسم از آزادی دفاع کرد

جنبش سورئالیسم از یک ایده انقلابی در پاریس در حوالی سال 1924 برخاسته شد و در حالی که آثار آشنای زیادی را خلق کرد – از تلفن خرچنگ سالوادور دالی گرفته تا زمان تبدیل شده رنه ماگریت – همچنین توسط هنرمندان سراسر جهان به عنوان یک سلاح جدی در جهان مورد استفاده قرار گرفت که از آن به منظور مبارزه برای آزادی سیاسی، اجتماعی و شخصی استفاده می شد.
از اعتراضات دانشجویی، حقوق مدنی و ضد جنگ گرفته تا جنبش استعمار زدایی، سوررئالیسم به عنوان یک ابزار ارزشمند عمل کرده است.
این جنبش در اعتراضات سیاسی علیه:

• استعمار
• نژادپرستی
• استالینیسم
• نازیسم
  و به عنوان مثال جنگ ویتنام جایگاه بسیار بالایی پیدا کرد.

سوررئالیسم بیشتر از آثار هنری بود

تصاویر سوررئالیستی احتمالاً قابل تشخیص‌ترین عنصر جنبش است،
اگرچه هنرهای تجسمی مختلف، از نمایشگاه‌ ها و مجلات شعر و نثر شاعرانه اغلب طنزآمیز نیز برای اتحاد و تبادل نظر ایجاد شده ‌اند.

کتاب « تعبیر رویاها » زیگموند فروید (به آلمانی:  Sigmund Freud) اثری حیاتی برای رویکردهای بسیاری از هنرمندان به سوررئالیسم داشت. فروید اهمیت رویاها و ناخودآگاه را مطرح می کرد.

تعداد زیادی زن سوررئالیست وجود دارد

انبوهی از زنان هنرمند نیز با جنبش سوررئالیست همراه بودند، از جمله:

• اوا سولزر
• جویس منصور (به انگلیسی: Joyce Mansour)
• سیسیلیا پوراس
• لئونورا کارینگتون تا سوزان سزر
• مرت اپنهایم (به آلمانی: Méret Oppenheim)

این هنرمندان و نویسندگان هم از ایده‌ های سوررئالیستی دفاع می‌ کردند و هم برای خلق آثاری که در آن می ‌توانستند با روایت‌ های سنتی در مورد جنسیت، تمایلات جنسی، میل و سرکوب مخالفت کنند از این سبک کمک گرفتند.

پایان بخش :
سبک سورئالیسم چیست ؟ | Surrealism style

سوالات متداول سورئالیسم چیست