نحوۀ استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی

در مورد کاربرد رنگ های مکمل در عکاسی چقدر اطلاعات دارید؟ تاثیر ترکیب بند رنگ در عکاسی تا چه اندازه دارای اهمیت می باشد؟ هنگامی که عکس های زیبا را مورد تحلیل قرار می دهیم، معمولا دو مورد، بسیار به چشم می آید:

۱-لحظه ای که عکس ثبت شده است؛
۲- ترکیب بندی (کمپوزیسیون).

ترکیب بندی در عکاسی

اگر بخواهیم روی مورد دوم، یعنی ترکیب بندی در عکاسی تمرکز کنیم، قوانین و موارد زیادی را باید مورد بررسی قرار دهیم؛ مانند قانون یک سوم، خطوط، فضای منفی، کنتراست و غیره. یکی از عناصر دیگر ترکیب بندی که معمولا نادیده گرفته می شود و می خواهیم در این مقاله به آن بپردازیم، رنگ های مکمل است. در این مقاله از تصویرگران پویااندیش، یاد خواهید گرفت که چگونه از رنگ های مکمل در عکاسی استفاده کنید. با ثبت نام در دوره عکاسی پویا اندیش با تمامی تکنیک های لازم آشنا شده و تبدیل به یک عکاس حرفه ای خواهید شد.

رنگ های مکمل در عکاسی

رنگ مکمل دقیقاً چیست و استفاده از آن در تصاویر، چگونه باعث بهبود عکس های شما می شود؟ به زبان ساده، رنگ های مکمل رنگ هایی هستند که در چرخۀ رنگی، در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. رنگ های مکمل، یکی از مباحث طرح های رنگی است که در تئوری رنگ گنجانده شده است. در تصویر روبرو می توانیم سه چرخۀ رنگ مکمل را ببینیم. وقتی در عکس ها رنگ های مکمل را با هم جفت می کنیم، حداکثر میزان کنتراست میان رنگ های تصاویر ایجاد می شود.

اهمیت کنتراست رنگی

اما چرا این مورد مهم است؟ نکتۀ کلیدی در خصوص این مهم این است که کنتراست رنگی، توجه ها را به خود جلب می کند و می تواند بر جلوۀ عکس هنگام مشاهدۀ آن و احساس ما دربارۀ محتوایش و دیگر موارد، تأثیر بگذارد؛ به عنوان مثال، استفاده از رنگ های روشن باعث ایجاد انرژی بصری در تصویر می شود که اگر متناسب با هدف شما از عکاسی باشد، بسیار عالی و بجا است. اگر در حال عکاسی از بازی بچه ها هستید و می خواهید شادابی تصویر را تقویت کنید، لباس بچه ها را با رنگ های روشن تر ترکیب کنید؛ همچنین، پس زمینۀ متناسب با محتوا، مانند چمن های سبز و درختان پارک نیز به شما کمک می کنند که جلوۀ بهتری به عکس و رنگ بندی عکس های خود بدهید. یک مثال دیگر از رنگ های مکمل در طبیعت می توان به رنگ نارنجی خورشید، هنگام غروب و تلالو آن روی رنگ آبی آسمان اشاره کرد.

درک بینندگان از تصویر

لازم به ذکر است که همۀ رنگ های مکمل، سطح کنتراست یکسانی را ایجاد نمی کنند. هرچه رنگ ها زنده تر باشند، کنتراست بیشتری ایجاد خواهیم کرد. تشخیص تأثیر رنگ هایی که هنگام برنامه ریزی برای عکاسی انتخاب می کنید، بسیار مهم است. شما می توانید رنگ های تند، نرم، گرم یا حتی سرد را انتخاب کنید و این انتخاب ها بر درک بینندگان از تصویر و موضوع مورد نظرتان، تأثیر زیادی می گذارند. اگر دوست دارید عکاسی را بصورت حرفه ای و اصولی یاد بگیرید اما زمان آزاد لازم برای شرکت در دوره های حضوری را ندارید، می توانید در دوره های آنلاین عکاسی پویا اندیش شرکت کنید.

نحوۀ استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی

نکته شماره ۱: در خانه، کار با رنگ های مکمل را تمرین کنید

در حالی که مفهوم استفاده از رنگ های مکمل ساده به نظر می رسد، تسلط بر آن به کمی تمرین نیاز دارد. قبل از به کارگیری رنگ های مکمل در جلسات عکاسی خود، در خانۀ خود از اشیاء متفاوت عکاسی کنید. تمرین و استمرار در تکرار، فضاهای تازه ای را برای شما ایجاد می کند و بر تجربیات شما می افزاید. در این قسمت از مقالۀ نحوه استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی، یک تمرین سریع مسدود کردن رنگ برایتان شرح می دهیم که به شما کمک می کند برخی از عکس ها را در حالی که همزمان روی یک جفت رنگ مکمل تمرکز می کند ثبت کنید:

یک پس زمینه انتخاب کنید. از بشقاب های شام گرفته تا دیوارهای رنگارنگ یا هر شیئی که به اندازه ای گسترده باشد که بتواند قسمت بیشتری از قاب را پر کند، برای حذف نور استفاده کنید. یک موضوع را انتخاب کنید. بسته به رنگ پس زمینۀ خود، یک شی را با رنگ مکمل انتخاب کنید که مستقیماً روبه روی رنگ پس زمینه، روی چرخه رنگ باشد؛ به عنوان مثال، اگر در حال گرفتن عکس از یک سفرۀ آبی هستید، به دنبال یک مورد نارنجی برای عکاسی در برابر آن باشید. تصویر خود را بسازید. شما در این قسمت، دیگر رنگ های مکمل را در کنار هم قرار داده اید؛ بنابراین، اکنون وقت آن است که برخی عناصر ترکیبی دیگر را اضافه کنید. سوژۀ خود را در امتداد یکی ازتقسیم بندی ها <یک سوم> قرار دهید یا از تقارن کامل استفاده کنید (در صورت امکان) یا اینکه سوژه را در قابی کوچک نگه دارید و از پس زمینه برای ایجاد فضای منفی و غیره بهره ببرید. این کار را با یک زمینه، موضوع و ترکیب تازه، انجام دهید. با انجام کامل این تمرین می توانید به قدرت کامل در استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی برسید.

شناخت رنگ های مکمل در عکاسی با خلق خلاقانه

روش دیگری که با آن می توانید توانمندی خود را در شناخت ترکیب رنگ های مکمل در عکاسی افزایش دهید، استفاده از برنامه هایی مانند Pinterest یا Google است که هر دو و پلتفرم هایی از این دست، بسیار کمک رسان و کاربردی هستند و به خلاقیت شما دامن می زنند.

نکته شماره ۲: نحوۀ استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی

محدود کردن یکی از رنگ های مکمل به عنوان لهجه

لازم به ذکر است که رنگ لهجه، یک سایۀ خاص است که در مقابل قرار رنگ های دیگر قرار می گیرد. رنگ های لهجه معمولاً جسورانه و روشن هستند. برای استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی، نیازی به استفاده از رنگ ها در قسمت های مساوی نیست. به عنوان مثال، ما می توانیم از یکی از رنگ های مکمل به عنوان رنگ لهجه استفاده کنیم. رنگ لهجه به شما این امکان را می دهد که رنگ های مکمل را در عکس های خود بدون برتری در سایر عناصر ترکیبی قرار دهید.

نکته شماره ۳: رنگ مکمل متساوی الساقین را آزمایش کنید

همچنین در رنگ های مکمل استاندارد می توانیم از اندکی تفاوت به نام رنگ های مکمل متساوی الساقین بهره ببرید. این نوع ترکیب بندی، برای کاهش تأثیر رنگ ها بر تصویر نهایی مورد استفاده قرار می گیرد و باعث ایجاد نوعی هارمونی دلپذیر می شود. برای استفاده از رنگ مکمل متساوی الساقین،کافیست رنگ اصلی خود را انتخاب کنید (مانند قرمز)، سپس دو رنگ همجوار رنگ مکمل آن را برگزینید و به یک ترکیب هماهنگ و چشم نواز برسید!

نکته شماره ۴: ترکیب رنگ ها

اگر فقط از رنگ های مکمل استفاده می کنید، ممکن است رنگ ها گاهی به گونه ای بر تصویر مورد نظر غالب شوند که از جلوۀ آن بکاهند. در چنین مواردی، برای دلپذیرتر شدن و تعادل عکس می توانید از رنگ اضافه آن بکاهید. طرح های رنگی زیادی وجود دارد؛ اما در این قسمت از مقاله، نحوه استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی را به اجمال بررسی می کنیم.

طرح رنگ تک رنگ

در یک طرح رنگی تک رنگ، از یک رنگ استفاده می شود؛ به عنوان مثال، عکاسی سیاه و سفید، زیرشاخۀ خانواده تک رنگ است. از بین تمام طرح های رنگ، طرح تک رنگ، موثرترین روش استفاده از “رنگ” برای انتقال احساسات در عکس هاست.
هنگامی که عکس خود را با یک طرح تک رنگ می سازید، یک رنگ مکمل می تواند به عنوان یک لهجۀ رنگی مورد استفاده قرار بگیرد. اگرچه تصویر تک رنگ واجد شرایط تصویر رنگی نیست؛ از نظر تکنیکال، در تصویر باعث ایجاد پویایی در هر کنتراستی با آن می شود.

Analogous یا طرح رنگی متشابه

به رنگ های هم جوار در چرخه رنگی اشاره دارد. رنگ های مشابه در چرخۀ رنگ، در کنار یکدیگر قرار می گیرند و یک ترکیب چشم نواز و مقبول را خلق می کنند. ایجاد تعادلی آرامش بخش، از خصیصه های بارز این طیف رنگی است.

هدایت رنگ های مکمل در عکاسی با طرح رنگی سه گانه

طرح رنگ سه گانه شباهت زیادی به طرح رنگ مثلث متساوی الساقین دارد؛ اما رنگ های مکمل، رنگ اصلی را به یکی از رنگ های چرخۀ رنگی هدایت می کند. رنگ های اصلی، قرمز، آبی و زرد ، یک طرح سه گانه را تشکیل می دهند.

نکته شماره ۵: رنگ های مکمل را با Flash اضافه کنید

تاکنون روی استفاده از پوشاک و زمینه برای ایجاد رنگ های مکمل، تمرکز داشته ایم؛ اما اکنون یک راه سریع برای ایجاد رنگ مکمل به شما نشان خواهیم داد و آن استفاده از فلاش خارج از دوربین است. در این حالت می توانید از یک دستیار برای گرفتن نور اصلی استفاده کنید یا یک تریگر یا فرستنده فلاش روی دوربین یا یک دو پایه نور استفاده کنید. برخی از عکاسان از عکاسی با فلاش دوری می کنند؛ اما امکاناتی که با استفاده از آن به دست می آید، ارزش استفاده از آن را دارد.

نکته شماره ۶: تنظیم رنگ ها در مرحله پس از تولید

صرف نظر از اینکه رنگ های مکمل واقعی را در دوربین ضبط کرده اید یا نه، می توانید رنگ های مکمل را به کمک نرم افزارهای ویرایشی، به تصویر خود اضافه کنید. نرم افزار ویرایش عکس، مانند فتوشاپ، امکان تنظیم دقیق رنگ های موجود در عکس های را برایتان امکان پذیر و آسان می سازد. حتی می توانید از این نرم افزار برای جابه جایی رنگ های مختلف و استفاده از دیگر طرح های رنگی هم استفاده کنید. در این قسمت، به بیان چند روش سریع ویرایش توسط نرم افزار فتوشاپ می پردازیم.

لایه تنظیم رنگ / اشباع

برای استفاده از لایه تنظیم Hue / Saturation در فتوشاپ ، لازم است که یک پرونده در فتوشاپ باز، سپس یک لایه تنظیم Hue / Saturation اضافه کنید. با فعال بودن آ ن لایه، یک رنگ انتخاب، و نوار Hue را تنظیم کنید. با این عمل، همۀ رنگ های محدوده رنگی که انتخاب کرده اید، تغییر می کند. از دیگر گزینه های تنظیم در این لایه می توان به درخشش و اشباع اشاره کرد.

بیشتر بدانید: چطور از تکنیک موشن بلور در عکاسی استفاده کنیم؟

محدوده رنگ را انتخاب کنید

یک روش دیگر برای تنظیم یک محدودۀ رنگ خاص در عکس، انتخاب گزینۀ Select> Select Color Range است؛ سپس منطقه ای از تصویر خود را انتخاب کرده و تنظیمات مورد نظرتان را انجام دهید. اگر فقط می خواهید رنگ پس زمینه یا شی اصلی را تغییر دهید، این گزینه کمک می کند. این تنظیمات بر سایر رنگ های تصویر، به ویژه دیگر رنگ های مکمل، تأثیر نخواهد گذاشت.

تنظیم رنگ های مکمل در عکاسی با رنگ کردن

روش دیگری که می توانید برای تنظیم رنگ های مکمل در عکاسی استفاده کنید ، نقاشی روی تصویر است. یک لایه جدید روی عکس خود ایجاد، و قلم مو را انتخاب کنید. قلم مو را می توانید طبق سلیقه خودتان انتخاب کنید؛ اما حتما تاری و تیرگی آن را تنظیم کنید. تنظیم این گزینه ها به شما امکان می دهد که شدت اثر را کنترل کنید. با تکنیک هایی که در دوره فتوشاپ در عکاسی یاد می گیرید، می توانید براحتی ادیت های لازم روی عکس های خود را انجام دهید. کیفیت دوره آنلاین فتوشاپ در عکاسی پویااندیش کم از دوره حضوری نداشته و نه تنها می توانید مهارت و دانش خود را افزایش دهید بلکه در وقت و زمان نیز صرفه جویی خواهید کرد.

سخن آخر

به عنوان عکاس، معمولاً نوردهی مناسب یا کادربندی دقیق عکس را بیشتر مورد توجه قرار می دهید؛ اما نباید از رنگ هایی که قاب ما را پوشش می دهند ،غافل شد. به شما به عنوان عکاس پیشنهاد می کنیم که از قدرت رنگ های مکمل در عکاسی استفاده کنید. از آنجا که رنگ تصاویر، ما را بسیار تحت تأثیر قرار می دهند، مهم است که رنگ را با توجه و مناسب به کار ببریم

سوالات متداول استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی

چطور استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی می‌تواند عمق بیشتری به ترکیب‌بندی بدهد؟
به‌کارگیری رنگ‌های متضاد مانند آبی و نارنجی یا سبز و قرمز در کنار هم ، نگاه را در سراسر کادر حرکت می‌دهد و سوژه را برجسته‌تر نشان می‌دهد.

چرا انتخاب رنگ های مکمل در عکاسی باعث جلب توجه بیشتر مخاطب می‌شود؟
چشم انسان جذب کنتراست قوی میان دو رنگ می‌گردد و هنگامی که این دو رنگ از چرخه رنگ به‌درستی انتخاب شوند، بیشترین تأثیر بصری را دارند.

چگونه می‌توان با تنظیم نور و سایه، قدرت رنگ های مکمل در عکاسی را افزایش داد؟
ادغام سایه‌های ملایم و نورپردازی حساب‌شده، رنگ‌های متقابل را زنده‌تر جلوه می‌دهد و تضاد میان آن‌ها را برجسته می‌سازد.

چطور رنگ های مکمل در عکاسی به ایجاد حس تعادل کمک می‌کنند؟
وجود دو رنگ مخالف که از لحاظ بصری توازن دارند، فضایی هماهنگ ایجاد می‌کند و از بهم‌ریختگی رنگ‌ها جلوگیری می‌نماید.

چرا در برخی سبک‌های عکاسی پرتره، استفاده از رنگ های مکمل در پس‌زمینه ترجیح داده می‌شود؟
قرار دادن سوژه در برابر رنگ مخالف، تمایز چهره را بیشتر می‌کند و تمرکز بیننده را بدون حواس‌پرتی روی سوژه نگه می‌دارد.

چگونه می‌توان با رنگ های مکمل در عکاسی، احساسات خاصی را منتقل کرد؟
هر جفت مکمل انرژی متفاوتی دارد؛ برای نمونه، آبی و نارنجی تلفیقی از آرامش و هیجان می‌آفرینند و عکاس را در انتقال پیام احساسی یاری می‌کنند.

چطور استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی طبیعت، مناظر را چشم‌گیرتر نشان می‌دهد؟
در مناظر غروب یا کوهستان، ترکیب رنگ سبز درختان با رنگ‌های گرم طلوع یا غروب، تضادی طبیعی پدید می‌آورد که تماشایی و زنده است.

چرا در عکاسی تبلیغاتی از رنگ های مکمل برای نمایش محصول استفاده می‌شود ؟
رنگ‌های مکمل جلوه محصول را دوچندان می‌کنند، توجه مشتری را جلب کرده و پیام بازاریابی را به شکلی مؤثرتر انتقال می‌دهند.

چگونه می‌توان با کم و زیاد کردن غلظت رنگ های مکمل در عکاسی ، حس هنری متفاوتی ایجاد کرد؟
تغییر اشباع رنگ، شدت تضاد را کم یا زیاد می‌کند و در نتیجه می‌توان از فضایی ملایم و لطیف تا فضایی پرهیجان و پرانرژی را طراحی نمود.

چطور می‌توان سوژه را با پوشاندن لباس در رنگ های مکمل از پس‌زمینه متمایز کرد؟
هماهنگی رنگ لباس سوژه با محیطی که در تضاد با آن قرار دارد، نگاه را دقیقاً به سوژه معطوف می‌کند و جلوه‌ای چشم‌گیر ایجاد می‌شود.

چرا برخی عکاسان ترجیح می‌دهند در ادیت نهایی، رنگ های مکمل را تقویت کنند؟
افزایش وضوح یا اشباع رنگ‌های مکمل، روح بیشتری به عکس می‌بخشد و جلوه کار را حرفه‌ای‌تر و جذاب‌تر نمایش می‌دهد.

چگونه می‌توان در عکاسی غذایی از رنگ های مکمل برای اشتهابرانگیزترشدن عکس بهره برد؟
ترکیب رنگ سبز سبزی‌ها با رنگ قرمز گوجه یا نارنجی هویج، کنتراست خوش‌فرمی به ظرف می‌دهد و حس تازگی و طعم را تقویت می‌کند.

چطور می‌توان در عکاسی معماری، عناصر ساختمان را با رنگ های مکمل برجسته کرد؟
اگر در نمای یک ساختمان رنگ غالب مشخصی وجود داشته باشد، می‌توان با افزودن عناصر دکوراتیو در رنگ مکمل، دید بیننده را متوازن کرد.

چگونه در عکاسی سیاه‌وسفید، ایده رنگ های مکمل به نوعی دیگر پیاده می‌شود؟
در سیاه‌وسفید، مفهوم مکمل‌ها با سایه روشن‌ها و کنتراست خاکستری‌ها شکل می‌گیرد و به جای رنگ، تنالیته‌ها نقش اساسی بازی می‌کنند.

چرا آگاهی از چرخه رنگ در انتخاب رنگ های مکمل در عکاسی مهم است ؟
قرارگیری رنگ‌های مخالف در نمودار چرخه رنگ، پایه علمی انتخاب این جفت‌های متضاد را روشن می‌سازد و از اشتباهات احتمالی جلوگیری می‌کند.

چطور می‌توان با استفاده از فیلترهای رنگی، رنگ های مکمل را در عکاسی تقویت کرد؟
فیلترهای دیجیتال یا لنزهای فیلتر رنگی، بخشی از رنگ‌ها را پررنگ‌تر کرده و بخش مخالف را خنثی می‌کنند و کنتراست چشم‌گیری به‌دست می‌آورند.

چرا در عکاسی مد و فشن، ترکیب رنگ های مکمل جذابیت بیشتری ایجاد می‌کند؟
کنتراست شدید در لباس‌ها و پس‌زمینه، حس پویایی و جرئت را به بیننده منتقل کرده و جلوه مجموعه مد را به اوج می‌رساند.

چگونه می‌توان با انتخاب صحیح رنگ های مکمل در عکاسی خیابانی، حال‌وهوای روزمره را دیدنی‌تر کرد؟
تلفیق عناصری مانند دیوارهای شهری با لباس عابرین یا تابلوی تبلیغاتی رنگی، تضادی دیدنی ایجاد می‌کند و حس داستانی به صحنه می‌بخشد.

چرا استفاده از رنگ های مکمل در عکاسی باعث ایجاد تعادل دیداری می‌شود ؟
دو رنگی که روی چرخه رنگ در مقابل هم هستند، نگاه را بین خود تقسیم می‌کنند و از غلبه یا خسته‌کنندگی یک رنگ جلوگیری می‌نمایند.

چطور می‌توان با ترکیب رنگ های مکمل، نقطه کانونی را در قاب مشخص کرد ؟
پیرامون نقطه کانونی را با یک رنگ و سوژه اصلی را با رنگ مخالف پوشش می‌دهند تا تمرکز سریع مخاطب روی سوژه معین شود.

چگونه می‌توان در محیط‌های کم‌نور، قدرت رنگ های مکمل را حفظ کرد؟
کنترل دقیق نوردهی و استفاده از منابع کمکی نور یا بالا بردن حساسیت دوربین، رنگ‌ها را زنده نگه می‌دارد و تضاد حفظ می‌شود.

چرا طراحان گرافیک و عکاسان از ترکیب آبی و نارنجی بیشترین بهره را می‌برند؟
این دو رنگ با یادآوری آب و آتش، هیجان‌بخش‌ترین جفت مکمل هستند و حس شور و انرژی را به مخاطب منتقل می‌کنند.

چطور می‌توان با تنظیم وایت بالانس در عکاسی دیجیتال، تأثیر رنگ های مکمل را مدیریت کرد؟
در صورت گرم‌تر یا سردتر کردن تراز سفیدی، تعادل رنگ‌ها تغییر می‌کند و می‌توان با دقت بیشتری روی جلوه تضاد رنگی کار نمود.

چگونه می‌توان در فتومونتاژها، رنگ های مکمل را برای تأثیرگذاری بیشتر اضافه کرد ؟
ترکیب چند لایه عکس و انتخاب رنگ غالب هر لایه به‌شکل مکمل، تصویری پویا و چندبُعدی خلق می‌کند که نگاه را درگیر می‌نماید.

چرا شناخت هماهنگی رنگ های مکمل در عکاسی راهکاری برای انتقال حس و پیام موردنظر است ؟
هر ترکیب رنگی معنای متفاوتی دارد و یک زوج مکمل می‌تواند جریان نگاه را هدایت کند و احساسی قوی‌تر به عکس بیفزاید.