کلاژ چیست ؟ و انواع آن

کلاژ و یا تکه چسبانی یا چسبانه کاری (به فرانسوی: Collage ، از ریشهٔ coller به معنای چسباندن ) برگرفته از کلمه ای فرانسوی به نام چسباندن می باشد که از به هم چسباندن تکه وسائلی همانند تکه های :

• روزنامه،
• کاغذ،
• عکس و … بر روی صفحه ای بدست می آید.

انواع کلاژ :

کلاژ با کاغذ رنگی: در این روش، با چسباندن تکه‌های کاغذ رنگی، تصاویر خلاقانه‌ای ایجاد می‌شود.
کلاژ با عکس‌ها: با استفاده از تصاویر موجود در مجلات و روزنامه‌ها، می‌توان ترکیبات جدید و جذابی ساخت.
کلاژ با پارچه: استفاده از تکه‌های پارچه با طرح‌ها و بافت‌های مختلف، به اثر هنری تنوع و عمق می‌بخشد.
کلاژ با وسایل دورریختنی: با بهره‌گیری از مواد بازیافتی و اشیاء دورریختنی، می‌توان آثار هنری خلاقانه و پایداری ایجاد کرد.

تکنیک های ساخت کلاژ

آیا با تکنیک های ساخت کلاژ آشنایی دارید؟
در مطلبی دیگر از دوره آموزش هنرهای تجسمی پویا اندیش با عنوان :
3 نکته ساده برای ساخت کلاژ با شما همراه هستیم تا نکاتی را در این زمینه به شما ارائه دهیم که می تواند کمک شایانی در زمینه ی تصویرسازی و ساخت کلاژ برای شما باشد.
چنانچه شما نیز به هنر ساخت کلاژ و تصویرسازی علاقه مند هستید و تمایل دارید که تکنیک های مخصوص به این هنر از هنر تجسمی را بیاموزید، این مطلب را از دست ندهید و با ما تا انتهای مطلب همراه باشید

آشنایی با هنر کلاژ

هانا هوش (به آلمانی: Hannah Höch ) ، هنرمند دادا از کلاژ به عنوان راهی برای ایجاد تفسیرهای اجتماعی و جهان های سورئالیسم استفاده کرد.
هنرمند معاصر وانگچی موتو به ( انگلیسی: Wangechi Mutu ) مجلات را قطع می کند تا تصویری را که عادت به دیدن آنها داریم دوباره تصور کند.

شروع هنر ساخت کلاژ

این هنر در کودکان به عنوان بحثی مهم و خلاق در سنین مختلف از پیش دبستانی تا دانشگاه به اجرا در می آید و چندین سالی می شود که بسیار مرسوم شده است.
در حقیقت این هنر ترکیب سبک های مختلف با ذهن می باشد که به همراه اصول نقاشی و طراحی پیش می رود.
شاید جالب باشد بدانید که نخستین فردی که از این هنر در آثار خود استفاده کرده است، فردی به نام ماتیس بود.
او با افزایش سن خود و عدم توانایی در نقاشی، توانست با تکه تکه کردن تصویرهای متفاوت و جذاب و قراردادن یک به یک آن ها در کنار هم نقاشی خود را رسم کرد.
رفته رفته این سبک مورد استقبال بسیاری قرار گرفت و گسترش یافت. با آموزش حرفه ای هنر های تجسمی می توانید براحتی تمامی این تکنیک های آرایشی را یاد بگیرید.

نکته 1 : کلاژ با وسایل و ابزار های در دسترس

کلاژ با کاغذ رنگی

نخستین تکنیک در این هنر چسباندن تکه های مقوا در کنار یکدیگر می باشد که کودک نقاشی خود را بر روی صفحه های رنگی پیاده می کند و سپس آن را با استفاده از دست و یا قیچی برش می زند.
البته بهتر است کودکان زیر 8 سال نقاشی های خود را با دست پاره نکنند زیرا این کار برای آنها کمی سخت و دشوار می‌باشد.
بهترین شکل به اجرا در آوردن تکنیک تکه چسبانی و یا همان کلاژ به این شکل می باشد که تصور کنید، قصد دارید منظره ی آسمان و کوه و درخت رسم کنید. به همین ترتیب از دورترین شیء نقاشی یعنی آسمان شروع به کشیدن کنید و سپس تکه تکه پیش بروید.
سپس ما بقی نقاشی مانند :

• خورشید
• ابر
• و کوه . .. . در این تکنیک هرچه ریزه کاری ها بیشتر باشد نقاشی شما شکیل تر و جذاب تر می شود.

ساخت کلاژ با عکس ها

یکی از خلاقانه ترین منحصر به فرد ترین تکنیک ها در هنر تصویرسازی و تکه چسبانی، تکنیک کلاژ عکس ها می باشد که دامنه ی وسیع و گسترده ای از این هنر را شامل می شود.
تفاوت این تکنیک با تکنیک قبل این است که در این تکنیک کودک دیگر نقاشی نمی کشد و از عکس های آماده در روزنامه و … استفاده می کند.
در این تکنیک کودک می تواند با برش عکس های آماده نقاشی خود را به سرانجام برساند و سپس برای اتمام کار خود با به کار گیری مداد بقیه ی اجزای نقاشی را رسم کند.

ساخت کلاژ با پارچه

این تکنیک به این شکل می‌باشد که کودک ذهن خود را بر روی پارچه پیاده می کند و سپس آنها را تکه‌تکه می‌کند و در نهایت بر روی صفحه‌ای کاغذی می‌چسباند.
در این تکنیک دقت داشته باشید که هرچه تنوع پارچه ها بالاتر باشد کار کلاژ بسیار زیباتر و خلافانه تر خواهد شد.
کودک هرچه خلاق تر باشد و ذهن بازتری داشته باشد می تواند از طرح های متفاوت پارچه ها به درست استفاده کند. مثلا از طرح گل برای باغچه و از طرح آجری چهار خانه برای دیوار خانه استفاده کند. برای یادگیری کلاژ می توانید در کلاس های تصویرسازی و ساخت کلاژ پویا اندیش شرکت کنید.

ساخت کلاژ با روزنامه

این تکنیک نیز از دیگر تکنیک های جالب و مورد استفاده ی کودکان می باشد که با توجه به متن و نوشته و یا حتی عکس های روزنامه می تواند تصاویر خلاقانه ای خلاق کنند.
به این شکل که کودکان طرح و شکل مورد نظر خود را بر روی روزنامه پیاده می کنند و سپس با دست و یا قیچی آن را برش داده و بر روی سطحی کاغذ آن را می چسبانند.

نکته 2 : کلاژ با وسایل دور ریختنی

این تکنیک با چند تکنیک گفته شده در قسمت های قبل فرق می کند به این شکل که کودک دلبند شما نه نقاشی می کشد، نه از عکس های آماده استفاده می کند و نه روی پارچه طرح های خود را پیاده می کند.
او با استفاده ا قدرت تفکر و تجسم خودش، وسیله ی مورد علاقه ی خود را تجسم می کند و با استفاده از وسایل اضافی و دور ریختنی آن را به بهترین شکل ممکن درست می کند.
به طور مثال از دکمه برای چشم و یا از لیوان به عنوان گلدان استفاده می کند.
خیلی از افراد این هنر و تکنیک را با کاردستی اشتباه می گیرند اما دقت داشته باشید این دو دو مقوله ی جدا از هم می باشند.

بیشتر بدانید:

• آشنایی با اصطلاحات هنر تصویرسازی
• 17 روش در تصویرگری و طراحی گرافیکی در سال 2021
• 5 نکته طلایی در مورد نقاشی با رنگ روغن برای مبتدیان

نکته 3 : اوریگامی در ساخت کلاژ

در این روش ابتدا باید اوریگامی ( origami ) را به شکل کامل به کودکان خود بیاموزید و سپس با همان شکلی که با استفاده از اوریگامی خلق شده است،در نقاشی به شکل کلاژ استفاده کند و مابقی نقاشی اش را با هر شی و روشی که آموخته است به شکل خلاقانه تکمیل کند.

اگر مطمئن نیستید که چگونه می توانید برای کارهای هنری خود برنامه ریزی کنید، سعی کنید بر روی یکی از عناصر اصلی ترکیب:

• رنگ ،
• فرم ،
• خط ،
• شکل ، بافت یا ارزش تمرکز کنید.

نتیجه گیری ساخت کلاژ

در این مطلب از پویا اندیش شما را با چند نکته ی ساده در ساخت کلاژ آشنا کردیم، امیدواریم از این مطالب استفاده کنید و اطلاعات خود را بالا ببرید.
برای آموختن تکنیک ها و نکات بیشتر می توانید مطالب ما را در سایت دنبال کنید.

پایان بخش : ساخت کلاژ

سوالات متداول کلاژ

چرا هنر کلاژ در میان هنرمندان محبوبیت دارد؟
زیرا هنر کلاژ با ترکیب تصاویر و بافت‌های متفاوت ، آزادی خلاقیت را بالا می‌برد و فضایی برای آزمایش ایده‌های جدید فراهم می‌کند.

چگونه با استفاده از کاغذهای رنگی می‌توان یک کلاژ جذاب ساخت؟
اگر تکه‌های کاغذ رنگی با الگوهای گوناگون در کنار هم قرار بگیرند، کلاژ به شکل دیداری جذابی تبدیل می‌شود؛ انتخاب رنگ‌های متضاد جلوه کار را دوچندان می‌کند.

چه موادی در کلاژ بیشترین کاربرد را دارند؟
معمولاً از مجلات قدیمی، عکس‌ها، پارچه‌ها و حتی اشیای بازیافتی استفاده می‌شود تا طرحی متفاوت در کلاژ ایجاد شود و خلاقیت هنری شکل بگیرد.

کدام تکنیک در کلاژ باعث ایجاد بافت‌های خاص می‌شود؟
افزودن لایه‌های مختلف رنگ یا استفاده از وسایلی مثل تکه‌های پارچه یا مقوا، باعث می‌شود کلاژ بافت بیشتری داشته باشد و چشم‌نوازتر به نظر برسد.

چگونه می‌توان در کلاژ از طرح‌های آماده اینترنتی استفاده کرد؟
با جست‌وجوی طرح‌های دیجیتالی و برش دادن بخش‌های مورد علاقه، امکان تلفیق آن‌ها در کلاژ وجود دارد تا جلوه‌ای مدرن به کار داده شود.

آیا استفاده از رنگ‌های مکمل در کلاژ اهمیت دارد؟
انتخاب رنگ‌های مکمل، هماهنگی دیداری جذابی به وجود می‌آورد و تأثیر نهایی کلاژ را قوی‌تر می‌کند، به‌ویژه زمانی که طیف‌های گرم و سرد تلفیق شوند.

برای شروع کلاژ چه لوازم ساده‌ای کافی هستند؟
کاغذ، چسب، قیچی و چند تصویر یا الگوی دلخواه؛ در آغاز راه، تنها این وسایل برای خلق یک کلاژ خلاقانه کفایت می‌کند.

چرا بعضی از هنرمندان از عکس‌های خود در کلاژ استفاده می‌کنند؟
به کار بردن عکس‌های شخصی در کلاژ حس منحصربه‌فردی ایجاد می‌کند و فضای احساسی و داستانی خاصی را به اثر اضافه می‌کند.

چه تفاوتی بین کلاژ و نقاشی معمولی وجود دارد؟
در نقاشی سنتی، رنگ روی بوم اعمال می‌شود، ولی در کلاژ از لایه‌های مختلف مواد و تصاویر استفاده می‌گردد که نوعی ترکیب چندرسانه‌ای پدید می‌آورد.

آیا کلاژ سه‌بعدی امکان‌پذیر است؟
با قرار دادن اجسام برجسته یا افزودن حجم به لایه‌ها می‌توان یک کلاژ سه‌بعدی ساخت که از زوایای مختلف جذابیت ویژه‌ای دارد.

در هنر کلاژ چگونه می‌توان به حفظ تعادل در ترکیب تصاویر دست یافت؟
انتخاب رنگ‌ها و شکل‌های همخوان و توزیع متوازن عناصر در سطح کار، باعث می‌شود کلاژ متعادل و چشم‌نوازی داشته باشد.

آیا از قطعات بازیافتی هم می‌توان در کلاژ استفاده کرد؟
بله، با بهره‌گیری از وسایلی مثل روزنامه، مقواهای کهنه و تکه‌های پارچه قدیمی، می‌توان در کلاژ هم در هزینه صرفه‌جویی کرد و هم به حفظ محیط زیست کمک کرد.

کدام سبک کلاژ مناسب دکوراسیون داخلی است ؟
استفاده از طرح‌های ساده با رنگ‌های هماهنگ با فضای اتاق، سبکی مینیمال به کلاژ می‌دهد که برای دکوراسیون داخلی امروزی جذاب و مناسب خواهد بود.

آیا کلاژ دیجیتالی جایگزین مناسبی برای کلاژ سنتی محسوب می‌شود؟
هر دو شیوه جذاب هستند، اما کلاژ دیجیتالی با نرم‌افزارهای گرافیکی انجام می‌شود و آزادی و سرعت بالاتری در ویرایش و بازبینی طرح‌ها دارد.

چگونه می‌توان برای کلاژ از منابع الهام خلاقانه بهره گرفت؟
مرور عکس‌های مجلات، طبیعت یا حتی مشاهده آثار هنری دیگران می‌تواند ایده‌های تازه‌ای را برای خلق یک کلاژ متفاوت ارائه دهد.

چه نکته‌ای در انتخاب چسب برای کلاژ حائز اهمیت است؟
اگر از چسب بی‌کیفیت استفاده شود، عمر و استحکام کلاژ پایین می‌آید؛ انتخاب چسب مناسب باعث ماندگاری و دوام طرح در طولانی‌مدت خواهد شد.

در کلاژ آیا می‌توان با ترکیب نقاشی و برش تصاویر جلوه‌ای جدید به اثر داد؟
بله، افزودن جزئیات نقاشی به بخش‌های بریده‌شده از عکس‌ها یا مجلات، کلاژ را به اثری منحصر‌به‌فرد و جذاب تبدیل می‌کند.

چطور می‌توان با استفاده از کلاژ به آموزش خلاقیت در کودکان پرداخت؟
در اختیار گذاشتن تکه‌های متنوع کاغذ، پارچه و مجلات برای کودکان ، فرصتی برای یادگیری رنگ‌شناسی، هماهنگی تصاویر و داستان‌پردازی بصری ایجاد می‌کند.

آیا می‌توان در طراحی پوسترهای تبلیغاتی از کلاژ بهره گرفت؟
با استفاده از تصاویر گوناگون و نوشتار، کلاژ در پوسترهای تبلیغاتی حس پویایی ایجاد می‌کند و مخاطبان را به‌سرعت جذب پیام می‌کند.

چگونه می‌توان نقص‌های احتمالی را در هنگام کار با کلاژ اصلاح کرد؟
با جابه‌جا کردن قطعات یا تغییر ترکیب رنگ و تصاویر، امکان اصلاح و بهبود طرح نهایی فراهم می‌شود و نیاز به دقت و حوصله در اجرای جزئیات دارد.

آیا هنر کلاژ در گالری‌های هنری هم به نمایش گذاشته می‌شود؟
بسیاری از گالری‌ها برای نمایش آثار خلاق، از کلاژ استقبال می‌کنند؛ چون این سبک بر تنوع و ترکیب متفاوت تصاویر تأکید دارد.

چه زمانی بهتر است در کلاژ از پارچه استفاده شود؟
وقتی قصد ایجاد تنوع در بافت یا افزودن حس عمق داریم، تکه‌های پارچه با طرح و جنس متفاوت، جذابیت خاصی در کلاژ به وجود می‌آورند.

آیا کلاژ نیاز به تبحر در نقاشی یا طراحی دارد؟
این سبک هنری بیشتر بر ترکیب‌سازی خلاقانه تمرکز دارد و نیازی نیست که فرد در نقاشی یا طراحی حرفه‌ای باشد، اما آشنایی با مبانی رنگ کمک می‌کند.

چطور می‌توان از کلاژ در دفتر خاطرات یا آلبوم عکس استفاده کرد؟
با کنار هم قرار دادن یادگاری‌ها، تصاویر سفر و نوشته‌های شخصی، کلاژ احساسی و فراموش‌نشدنی شکل می‌گیرد که خاطرات را زنده نگه می‌دارد.

آیا استفاده از فونت‌های مختلف در کلاژ جلوه خاصی به کار می‌دهد ؟
به کارگیری متن با فونت‌های خلاقانه در میان تصاویر می‌تواند پیام را واضح‌تر منتقل کند و زیبایی بصری کلاژ را افزایش دهد.