شاید در نگاه اول، دانستن نحوه دوختن دکمه، تکنیک چندان مهمی به نظر نرسد، اما در برخی مواقع خاص، همین کار ساده می تواند به یکی از اساسی ترین ابزارهای ب مدرن روزمره بدل شود. آیا تا به حال برایتان پیش آمده که بخواهید به یک جلسه مهم بروید و ناگهان متوجه شوید که دکمه شما به یک نخ آویزان شده یا افتاده است؟ جای هیچ نگرانی نیست!
در این راهنما، با ارائه نکته های خیاطی و فنون دوخت و دوز، به شما کمک خواهیم کرد تا در کمترین زمان، دکمه خود را بدوزید و آماده شوید. خیاطی هنری است که باید همه حداقل مبانی اش را بیاموزند و اگر قصد داشته باشید در آینده یک طراح لباس حرفه ای شوید، شاید بهترین نقطه شروع برای شما همین جا باشد! به علاوه، دانستن این ابزار اولیه خیاطی شاید بارها به دادتان برسد.. در ادامه، آموزش گام به گام زیر را دنبال کنید تا بتوانید دکمه های خود را مانند یک خیاط حرفه ای بدوزید.

ابزار مورد نیاز برای دوختن دکمه
- دکمه (اصل یا جایگزین)
- سوزن (نازک و تیز)
- 30 سانتیمتر نخ و اگر دوخت دوبل می زنید، حداقل 60 سانتیمتر (نخ باید هم رنگ پارچه یا دکمه باشد؛ در غیر این صورت، مشکی، سرمه ای یا سفید هم جواب می دهد)
- اسپیسر (یک سوزن دوم یا هر چیزی کوچک و نازک دیگری)
- ابزار برش (قیچی کوچک یا یک ابزار تیز برای بریدن نخ اضافی کارها را راحت تر می کند.)
اگر دوست دارید درباره دوخت مانتوی شنلی بیشتر بدانید میتوانید مقاله های دیگر ما را مطالعه نمایید.
مراحل دوخت دکمه
مرحله 1: لباس را آماده کنید
قرار است دکمه را در کجا بدوزید؟ ابتدا محل دوختن دکمه را پیدا و در صورت لزوم، آن را با یک سنجاق علامت گذاری کنید. گاهی اوقات می توانید کار را با دوخت X شکل شروع کنید. پس از آن، دکمه را روی X دوخته شده قرار دهید. نیازی نیست یک X ضخیم و بزرگ روی لباس بدوزید، دو بار نخ را از جلو به پشت رد کنید کافی است. می توانید از محل قبلی دکمه هم به عنوان یک راهنما استفاده کنید.

مرحله 2: سوزن را نخ کنید
نخ را از سوراخ سوزن رد کنید. این کار به راحتی انجام می شود و با بریدن نخ به صورت زاویه دار با قیچی می توانید راحت ترش کنید. اگر باز هم موفق نشدید، می توانید نوک سوزن را نیز خیس کنید. اگر هنوز در سوزن نخ کردن مشکل دارید، یک سوزن نخ کن بخرید.
مرحله 3: نخ را برش بزنید
برای دوختن دکمه ، نخ را ببرید، طول 30 سانتیمتر نخ برای دوخت یک دکمه کافی است. البته اگر می خواهید دکمه خود را محکم تر کنید و در عین حال کار را سریع تر انجام دهید، نخ را دولایه کنید تا هر دو انتهای آن به یک اندازه باشند. به این ترتیب، 60 سانتیمتر نخ لازم خواهید داشت.
مرحله 4: انتهای نخ را گره بزنید
نخ را در قسمت انتها گره کوچکی بزنید، این کار باعث می شود نخ از پارچه شما رد نشود و سر جایش محکم شود. یک راه دیگر برای ایجاد گره این است که نخ را به دور انگشت اشاره خود بپیچید تا یک حالا ضربدری تشکیل شود. ضربدر را بین انگشت اشاره و شست خود فشار دهید، سپس انگشت اشاره خود را به عقب بکشید تا نخ به سمت جلو بچرخد. انگشت وسط خود را از جلو پایین بیاورید، سپس نخ را با دست دیگر خود بکشید.
البته تکنیک های گره زدن نخ بسیار متنوع و متعدد هستند که می تواند راحت ترینشان را برای خود انتخاب کنید.

مرحله 5: سوزن را از پشت پارچه وارد کنید
کار دوختن دکمه را از پشت لباس خود شروع کنید. به این ترتیب، گره در معرض دید قرار نمی گیرد، سپس سوزن و نخ را از سمت دیگر بیرون آورده و به سمت خود بکشید.
مرحله 6 دوختن دکمه :ایجاد لنگر
یک لنگر برای نگه داشتن نخ ایجاد کنید و سوزن را از جلو به عقب ببرید
حالا نخ را بردارید و آن را از جلوی لباس به عقب ببرید، طوری که فاصله کمی با سوراخی که پیش از این روی پارچه درست کرده اید، داشته باشد.
مرحله 7: گرفتن سوزن از طرف دیگر
سوزن را از طرف دیگر بگیرید، یک ضربدر ایجاد کنید. سوزن را از پشت به بالا آورده و دوباره از جلو به سمت خود بکشید و به این ترتیب، با نخ یک شکل X تشکیل دهید.

مرحله 8: X نقطه مورد نظر را مشخص می کند
حالا شما یک نقطه لنگر، همان شکل X را ایجاد کرده اید؛ بنابراین دکمه محکم سر جایش قرار می گیرد و دیگر هرگز نمی افتد.
مرحله 9: دکمه را روی X قرار دهید
دکمه خود را روی X قرار دهید و سوزن خود را از آن عبور دهید.
مرحله 10: سمت راست دکمه را بدوزید
سوزن را از سوراخ سمت بالایی و سمت راست دکمه عبور دهید و از سوراخ پایینی سمت راست دکمه به پایین برگردید. در این مرحله هنوز نباید نخ را محکم بکشید.
مرحله 11 : سمت چپ دکمه را بدوزید
اکنون سوزن خود را از سوراخ بالا سمت چپ وارد کنید و از سوراخ پایین سمت چپ به پایین عبور دهید.

مرحله 12: اسپیسر یا فاصله دهنده را به دکمه اضافه کنید
یک فاصله دهنده اضافه کنید، این کار باعث میشود تا دکمههای شما فضای کافی برای تکان خوردن بعد از قرار گرفتن در سوراخ دکمه داشته باشد. اسپیسر را زیر خط نخی که در دکمه قرار داده اید، رد کنید.
مرحله 13: به دوخت روی دکمه ادامه دهید
رد کردن سوزن از سوراخ های دکمه را حدود 6 بار تکرار کنید. یک بار از سوراخ بالا، یک بار از سوراخ پایین و همین طور ادامه دهید. بعد از هر دور نخ را محکم بکشید. نگرانِ سوزن دوم (اسپیسر) نباشید، آن را با نخ در جای خود نگه داشته اید و تکان نخواهد خورد. فقط به دوختن ادامه دهید!

مرحله 14: برای ادامه دوختن دکمه، اسپیسر را بردارید
هنگامی که دکمه محکم در جای خود قرار گرفت، باید آن را با یک دور پیچیدن نخ، محکم کنید. این کار به محکم شدن دکمه و آسان بستن آن کمک می کند. ابتدا اسپیسر را بردارید.
مرحله 16: برای محکم کردن دکمه، نخ را به دور آن بپیچید
نخ را حدود 5 بار دور تارهای دکمه ای که تازه دوخته اید، بپیچید. این کار باعث کی شود یک پایه برای دکمه ایجاد شود و نخ ها را محکم در جای خود نگه می دارد.
مرحله 17: نخ را محکم بکشید و به عقب برگردانید
پایه دکمه را محکم بکشید و سوزن خود را از پایه رد کرده و به سمت عقب برگردانید.

مرحله 18: یک گره به دکمه بزنید
دکمه خود را با یک گره اساسی محکم کنید. این گره آن را زیر پارچه در پشت لباس بزنید، تا هم نخ ها را محکم کند و هم در معرض دید نباشد.
مرحله 19: گره پایانی را بزنید
قبل از اینکه نخ را محکم بکشید، آن را از درون این حلقه جدید بگذرانید. این گره اهمیت زیادی دارد. شما میتوانید با چندین بار تکرار این مرحله، چند گره ایجاد کنید تا مطمئن شوید که دکمه هیچ وقت نمی افتد.

مرحله 20: گره را محکم بکشید و برش دهید
نخ را محکم بکشید تا گره تمام شود و نخ اضافی را برش بزنید.
نکته: هنگام دوخت دقت کنید که نخ را کاملاً صاف و محکم بکشید؛ در غیر این صورت، در نهایت، نخ های شلی خواهید داشت که به نظر درهم و شلخته می آیند.
سخن پایانی
حالا شما مثل یک خیاط حرفه ای دکمه خود را دوخته اید. حالا دیگر همیشه آماده خواهید بود و دیگر نگران افتادن دکمه های خود قبل از جلسات و قرارهای مهم نخواهید بود! اگر در جاده هستید و دکمه شما کنده می شود، تنها چیزی که نیاز دارید یک کیت خیاطی ساده است. این کیت های خیاطی را می توانید به راحتی از فروشگاه ها بخرید یا حتی در هتل پیدا کنید.

سوالات متداول چطور دکمه بدوزیم؟
چرا یادگیری مهارت دوخت دکمه ضروری است ؟
برطرف کردن نیازهای فوری دوختودوز در منزل ، صرفهجویی در هزینه و شخصیسازی لباس از اصلیترین دلایل اهمیت دوخت دکمه به حساب میآیند.
چطور میتوان از سوزن مناسب برای دوخت دکمه استفاده کرد؟
برای پارچههای نازک، سوزن ظریف و نازک بهتر است. در صورت مواجهه با پارچه ضخیم، انتخاب سوزن ضخیمتر که به راحتی از میان پارچه عبور کند توصیه میشود.
چگونه نخ را برای دوخت دکمه انتخاب کنیم؟
رنگ نخ مطابق با پارچه یا خود دکمه انتخاب میشود و ضخامت آن با نوع پارچه همخوانی دارد. نخ پارهنشونده و باکیفیت، اطمینان از دوام دکمه را افزایش میدهد.
در کدام مرحله از دوخت لباس بهتر است دکمهها دوخته شوند؟
معمولاً پس از اتمام دوخت اصلی لباس، در آخرین مراحل، جای دکمه علامتگذاری و دکمهها دوخته میشوند تا درزها و فیت لباس نهایی بررسی شده باشد.
چطور میتوان جای دکمه را روی پارچه بهدرستی تعیین کرد؟
با تنزدن اولیه یا اندازهگیری فواصل دکمه روی الگو، جای دکمه با خودکار خیاطی یا صابون خیاطی علامتگذاری میشود. فاصلهها باید یکسان باشند تا لباس درست بسته شود.
چرا در دوخت دکمه با استفاده از پایه نخ، باید مقداری فضای اضافی در نظر گرفت ؟
اگر دکمه را بیشازحد به پارچه بچسبانید، بستن آن روی لبه لباس مشکل میشود. به همین دلیل، مقداری نخ بین دکمه و پارچه فاصله ایجاد میکند و حرکت دکمه را آسان میسازد.
چگونه میتوان از روش دوخت دکمه با چهار سوراخ بهره برد؟
ابتدا سوزن را از زیر پارچه رد کرده و سوراخهای مقابل را بهصورت ضربدری یا موازی بدوزید. تعداد بخیهها و فاصله دکمه از پارچه، مطابق ضخامت پارچه تنظیم میشود.
در دوخت دکمههای دو سوراخه چه تفاوتی با چهار سوراخه وجود دارد؟
در دو سوراخه، دوخت معمولاً بهصورت خط صاف صورت میگیرد و تعداد بخیههای کمتری نیاز است. اما در چهار سوراخه، میتوان از الگوی ضربدری یا موازی بهره برد.
چطور میتوان مانع باز شدن نخ هنگام دوخت دکمه شد؟
گره اول نخ باید محکم و متناسب با ضخامت نخ باشد. پس از اتمام دوخت، چند بخیه رفتوبرگشت زیر دکمه یا پشت پارچه، ایمنی بیشتری ایجاد میکند.
چرا باید یک سنجاق روی دکمه قرار داد و سپس آن را دوخت؟
این تکنیک در دوخت دکمه موجب ایجاد فاصله لازم بین دکمه و پارچه میشود. بعد از پایان دوخت، سنجاق را میتوان خارج کرد و نخ را دور بخیهها پیچید تا پایهای مناسب ساخته شود.
آیا در دوخت دکمه از زیره دکمه (Shank) هم استفاده میشود؟
دکمههای زیرهدار یا شانکی خودشان فاصله از پارچه دارند و نیاز به ایجاد پایه نخ نیست. در صورت استفاده از دکمههای مسطح، پایه نخ نقشی مشابه این زیره را ایفا میکند.
چطور میتوان از شکسته شدن دکمه در حین دوخت جلوگیری کرد؟
انتخاب سوزن و روش دوخت با حساسیت مناسب، حرکت سوزن بهآرامی و اجتناب از واردکردن نیروی اضافی، مانع شکستن دکمه میشود. بهویژه در دکمههای ظریف و تزئینی، باید با دقت بیشتری عمل کرد.
چرا برخی خیاطان از کوک ضربدری برای دوخت دکمه استفاده میکنند؟
کوک ضربدری نمای زیباتری دارد و نخ محکمتر دکمه را نگه میدارد. این روش در دکمههای چهار سوراخه رایج است و ظاهر شیکتری ایجاد میکند.
چطور دکمه را روی پارچههای بسیار ضخیم بدوزیم؟
ابتدا میتوان با سوزن بزرگ یا سیخک روزنه اولیه برای عبور نخ ایجاد کرد. سپس سوزن مخصوص و نخ مقاوم برای بخیهزدن دکمه بهکار میرود. در این حالت پایه نخ معمولاً طولانیتر است.
چگونه میتوان هنگام دوخت دکمه، پارچه را از چینخوردگی حفظ کرد؟
باید پارچه صاف و کشیده باشد. زیر کار را میتوان روی میز یا سطح محکم قرار داد و در صورت لیزبودن پارچه، از کوک یا سنجاق موقت کمک گرفت.
آیا در دوخت دکمه با دست میتوان از انگشتانه استفاده کرد؟
بله، بهویژه در پارچههای ضخیم یا هنگام عبور چند لایه نخ از سوراخ دکمه، فشار زیادی به انگشت وارد میشود و انگشتانه راحتی و ایمنی را بالا میبرد.
چرا نخ دولا یا چهارتا در دوخت دکمه کاربرد دارد؟
برای افزایش استحکام. اگر یک لا نخ هنگام دوخت دکمه استفاده شود، امکان پارهشدن بیشتر است. اما با دولا یا چهارتا کردن نخ، دکمه بهتر در برابر کشش مقاوم میماند.
در چه شرایطی از چرخ خیاطی برای دوخت دکمه استفاده میشود؟
برخی چرخهای مدرن گزینه دوخت مخصوص دکمه دارند. اگر تعداد دکمهها زیاد باشد، این روش سرعت و دقت کار را بالا میبرد؛ اما باید از پایه مخصوص دکمه استفاده کرد تا سوزن به دندانهها برخورد نکند.
چطور محل دقیق هر دکمه روی لباس مشخص میشود ؟
ابتدا لبه لباس را هم قرار دهید و جای نخستین دکمه را با توجه به طرح لباس علامت بزنید. سپس با فاصلههای منظم (باتوجهبه تعداد دکمه و طول لباس) مکان بقیه دکمهها تعریف میشود.
آیا انتخاب دکمه بزرگ یا کوچک در دوخت تأثیر دارد؟
بله، در دکمههای بزرگ باید پایه نخ قویتر باشد تا تحمل وزن را داشته باشد. در دکمههای ریز که روی لباسهای ظریف استفاده میشوند، از نخ نازک و دوختهای کمتعداد کمک میگیرند.
چطور میتوان از دوخت دکمه در شلوارهای جین اطمینان حاصل کرد که محکم است؟
معمولاً دکمه جین با میخ خاصی متصل میشود. درصورتیکه بخواهید آن را بدوزید، باید از نخ مقاوم یا نخهای مومزده استفاده و دوخت چندلایه برای پایه انجام شود.
چرا در برخی لباسهای لوکس از دکمههای تزئینی با طرحهای خاص استفاده میشود؟
این دکمهها بخشی از تزئین لباساند و گاهی از متریال گرانبها مثل مروارید یا کریستال ساخته میشوند. دوخت آنها باید با ظرافت بیشتر و محکمتر انجام شود.
آیا هنگام دوخت دکمه با پایه بلند میتوان از فاصلهدهنده استفاده کرد؟
سنجاق یا خلال دندان مابین دکمه و پارچه قرار میگیرد تا پایه نخ ایجاد شود. این روش در لباسهایی که پارچه ضخیم دارند یا قرار است از بند دکمه عبور کند، اهمیت بیشتری دارد.
چطور پس از اتمام دوخت، نخ انتهایی را محکم کنیم؟
در پشت پارچه چند بخیه کوتاه بزنید یا نخ را دور پایه دکمه بچرخانید، سپس گره بزنید. این کار از بازشدن نخ در طی شستوشو یا استفاده جلوگیری میکند.
چگونه میتوان دوخت دکمه را تمرین کرد؟
با تکههای پارچه متنوع و دکمههای مختلف، یک نمونه تمرین بسازید. متناسب با هر جنس پارچه و اندازه دکمه، روش و میزان نخ موردنیاز را ارزیابی و مهارت خود را افزایش دهید.
چرا دوخت محکم دکمه در خوشپوشی لباس تأثیر دارد ؟
یک دکمه لق یا شُل میتواند ظاهر لباس را نامرتب نشان دهد و سریع باز شود. دوخت تمیز و اصولی، هم زیبایی لباس را حفظ میکند و هم کاربردیتر است.
به جای داشتن سوراخ، یک حلقه در قسمت زیرین آن وجود دارد که معمولاً از پلاستیک یا فلز ساخته شده است و از آن برای اتصال دکمه به لباس استفاده میکنید.
دستورالعمل ها:
سوزن را نخ کنید.
گره بزنید.
نقطه خود را علامت گذاری کنید.
از لایه بالایی عبور دهید.
محکم بکشید.
نخ را از ساقه عبور دهید.
نخ را ازپارچه عبور دهید.
دو مرحله اخر را چند بار تکرار کنید تا دکمه محکم شود.
1: سوزن را نخ کنید.
2: نقطه سمت راست را علامت بزنید.
3: سوزن را از پشت فشار دهید.
4: اولین سوراخ ها را از سوزن رد کنید.
5: حفره های باقی مانده را نیز مانند مرحله قبل بدوزید.
6: نخ را برش دهید.
از هر سوراخ حدود چهار یا پنج بار برای دکمه پیراهن و حدود شش تا هشت بار برای دکمه کت کوک بزنید.