رولد دال، غول ادبیات کودکان

رولد دال در عرصه ادبیات کودک و تصویرگری

رولد دال نویسنده، شاعر و نمایشنامه نویس اهل بریتانیا بود که هم در عرصۀ ادبیات کودک و هم در حیطۀ ادبیات بزرگسالان فعالیت کرده است. در سراسر جهان، بیش از 250 میلیون نسخه از آثار دال به فروش‌رسیده‌است. رولد دال در ویلز و در خانواده‌‌ای نروژی دیده‌به جهان‌گشود.
در طول جنگ جهانی دوم، رولد دال در نیروی هوایی سلطنتی در مقام خلبان خدمت می ‌کرد. او در طول دوران خدمتش به درجۀ فرماندهی گروه هوایی ارتقا یافت. در دهۀ 1940، با نگارش آثاری برای کودکان و بزرگسالان، قدم به وادی نویسندگی گذاشت. رفته‌رفته، به یکی از پرفروش‌ترین نویسندگان تبدیل‌شد.
در این مسیر، پستی و بلندی‌ های زیادی سر راهش قرار گرفت. داستان ‌های کوتاه دال، پایانی دور از انتظار دارند و شهرت ‌شان نیز به دلیل همین پایان ‌بندی دور از حدس است. داستان ‌های او در حوزۀ ادبیاتِ کودک، تاریک هستند و اغلب، کمیک‌ های رمز و رازگونه و ترسناک!
از برجسته‌ ترین کارهای دال در حوزۀ ادبیات کودک می ‌توان به چارلی و کارخانه شکلات سازی، جیمز و هلوی غول پیکر، BFG و ماتیلدا اشاره کرد. از آثار او در حوزۀ ادبیات بزرگسال نیز می‌ توان به داستان ‌های غیرمنتظره اشاره داشت.

زندگینامه رولد دال

رولد دال در سال 1916، در ویلز به دنیا‌آمد. والدینش از مهاجران نروژی بودند. از این رو، زبان مادری دال نروژی بود. او در خانه با اعضای خانواده‌ اش به زبان نروژی صحبت می ‌کرد. اما مادرش او را به مدارس انگلیسی زبان فرستاد. دال ، مایل ها دور از خانه درس می خواند و همیشه برای مادرش نامه می‌ نوشت؛ اما هیچ وقت در نامه‌ هایش از ناراحتی ‌ها و دلتنگی‌ هایش نمی ‌گفت. مرگِ مادر دال، ضربۀ بزرگی برای او بود. او پس از مرگ مادرش دریافت که وی، همۀ نامه‌ های دال را نگه داشته است. در سال 2016، این نامه ‌ها در بخش کتابِ هفتۀ رادیو BBC منتشر شد.
در سال 1929، وقتی دال 13 ساله بود، وارد مدرسۀ رپتون شد. او اصلاً محیط آن مدرسه را دوست نداشت و همواره، از سوی پسران بزرگ تر، مورد آزار و اذیت و ضرب و شتم قرار می‌ گرفت.

کتاب زندگینامه رولد دال

دونالد استاروک ، زندگی‌ نامه ‌نویسِ دال نیز در مورد این خشونت ‌ها صحبت کرده است. دال در دوران مدرسه، با اینکه ادبیات را دوست داشت؛ استعداد خاصی در حیطۀ نوشتن از خودش نشان نداده بود. او ورزشکار و قدبلند بود. دال در این دوران، کاپیتان تیم اسکواش بود. او علاوه بر اینکه شیفتۀ ادبیات بود. به عکاسی نیز عشق می ورزید؛ به همین دلیل، همیشه یک دوربین عکاسی به همراه داشت.

چارلی و کارخانه شکلات سازی؛ اثر شاهکار رولد دال

وقتی دال دانش ‌آموز بود، کارخانۀ شکلات‌ سازی کدبوری، جعبه‌ های شکلات را به مدرسۀ آن‌ ها می‌ فرستاد؛ اما فقط معلم‌ ها طعمِ این شکلات‌ های خوشمزه را می‌ چشیدند. در همین سال‌ ها بود که رویای کشفِ فرمول جدیدی برای تولید شکلات در ذهنش بیدار شد. شکلاتی که حتی تحسینِ کدبوری را هم برانگیزد. همین رویا، الهام ‌بخشِ نگارشِ داستانِ چارلی و کارخانۀ شکلات سازی شد. یعنی سومین اثرِ دال در زمینۀ کتاب کودک!

رولد دال در جنگ جهانی دوم

دال در دوران کودکی و نوجوانی، برای تعطیلاتِ تابستان به نروژ می‌ رفت و تعطیلات را در کنار خانوادۀ مادری ‌اش سپری می‌ کرد. او در خودزندگی‌ نامه ‌اش، به نام پسر: داستان ‌هایی از دوران کودکی، خاطرات بسیاری از آن تابستان‌ ها نقل کرده و از آن دوران به شیرینی یاد کرده است. تنها خاطرۀ تلخِ دال از آن دوران، انجامِ جراحی لوزه در سن هشت سالگی بوده است. در این خودزندگی‌ نامه، از خاطرات فروش کروسان هم گفته‌است.
رولد دال پس از اتمام مدرسه وارد دانشگاه نشد و تصمیم گرفت که کار کند. با آغاز جنگ جهانی دوم نیز به نیروی هوایی سلطنتی (RAF) ملحق شد و در سمتِ خلبان هواپیمای جنگی در جبهه خدمت کرد. در ادامه، از بازتابِ دوران خدمت در ارتش در آثار دال نیز خواهیم گفت.

رولد دال در مقام نویسنده

اولین اثرِ رولد دال در مقام نویسنده، یک بُرش کیک نام داشت و ملهم از ملاقاتِ او با سی. اس. فارستر، نویسندۀ بریتانیایی بود. فارستر، دال را تشویق کرد تا دربارۀ اتفاقاتی که در دوران خدمتش در نیروی هوایی سلطنتی (RAF) برایش رخ داده، بنویسد. این اثر، روز اول آگوست سال 1942 منتشر شد و داستان آن در مورد ماجراجویی ‌های او در دوران جنگ بود. سَتِردِی ایونینگ پُست، این اثر دال را به قیمت 1000 دلار آمریکا از او خرید. هزار دلار در سال 1942 مبلغ قابل توجهی بود.

کتابی بر اساس خاطرات کودکی رولد دال

او مجموعه داستان Over to You: Ten Stories of Flyers and Flying را هم بر اساس خاطراتش در دوران خدمت در RAF نوشت. این کتاب با استقبال خوبی از سوی منتقدان مواجه شد؛ اما فروش چندانی نداشت.
اولین کتابِ دال در حوزۀ کودکان، گرملین ‌ها نام داشت و در سال 1943 منتشر شد. داستان این کتاب در مورد چند موجود کوچک و خبیث است که بخشی از فولکلور نیروی هوایی سلطنتی هستند. دال، یک نسخه از این کتاب را برای النور روزولت، بانوی اول ایالات متحده آمریکا فرستاد. النور از این داستان خوشش آمد و آن را را برای نوه ‌هایش ‌خواند. قرار شد والت دیزنی فیلمی بر اساس این داستان بسازد؛ اما قرار هرگز عملی نشد.

مجموعه فیلم های اقتباس شده از مردی در جنوب

«سیگاری ‌ها» یکی از مشهورترین داستان‌ های رولد دال است که آن را با عنوان «مردی از جنوب» هم می ‌شناسند. این داستان، دو بار تبدیل به فیلم شد: اپیزودهای 1960 و 1985 از مجموعۀ آلفرد هیچکاک تقدیم می‌ کند و بخش ‌هایی از فیلم چهار اتاق ، اثر کوئنتین تارانتینو . یک سریال تلویزیونی هم با اقتباس از مجموعه داستانِ داستان ‌های غیرمنتظره ساخته ، و با استقبال بسیار خوبی نیز روبه رو شد. اولین قسمت از این سریال، بر اساس داستان «مردی از جنوب» است. لازم به ذکر است که این مجموعه داستان به وسیلۀ گیتا گرکانی به فارسی ترجمه شده است.

وب سایت رسمی رولد دال

مجموعه داستان های ترسناک بزرگسالان

کتابِ Someone Like You، به قلم دال، اثری بسیار پر فروش‌ بود. این کتاب، مجموعه داستان ‌های ترسناک برای بزرگسالان است. در پی انتشار این اثر، کتاب Kiss, Kiss منتشر شد. این کتاب در مورد روابط عاشقانه بود. عمده شهرتِ دال برای نگارشِ داستان‌ برای کودکان است.
آثار دال در این زمینه، ماهیتی کمیک و در عین حال، تاریک و غم ‌آلود دارند. مرگ و خشونت در آثار دال به کرات دیده می‌ شود. در داستان ‌های دال، بزرگسالان خبیث و بدجنس باعث می‌ شوند که بچه‌ های باهوش و خوش طینت به دردسر بیفتند.

فیلم های دیگر ساخته شده از آثار رولد دال

دال، داستانِ جیمز و هلوی غول ‌پیکر را در سال 1961 نوشت و در سال 1996، فیلمی با اقتباس از این داستان ساخته شد. این داستان محبوب و موفق نیز به وسیلۀ گیتا گرکانی، به فارسی ترجمه شده است. چارلی و کارخانۀ شکلات‌ سازی هم از داستان ‌های موفق دال به شمار می‌ روند و دو فیلم با اقتباس از آن‌ ساخته شده است: فیلم ویلی وانکا و کارخانۀ شکلات‌ سازی در سال 1971 و فیلم چارلی و کارخانۀ شکلات سازی در سال 2005.
دال برای خوانندگان جوان نیز داستان‌ های جذابی نوشته است که از بهترین آن‌ ها می ‌توان به چارلی و آسانسور شیشه ‌ای بزرگ، کورکودیل غول ‌پیکر و BFG اشاره کرد.

تصویرگری آثارِ رولد دال

رولد دال با همکاری کوئنتین بلیک، نویسنده و تصویرگر بریتانیایی، داستان‌ هایش را تصویرگری کرد. در پی این همکاری ‌ها، دوستی بلیک و دال بسیار نزدیک و صمیمی شد. همکاری آن ‌ها با تصویرگری داستان کروکودیل غول ‌پیکر آغاز شد و ادامه یافت. این دو نفر، تاثیرِ شگرفی بر ادبیات کودک گذاشتند. کونتین بلیک در مورد تجربۀ همکاری ‌اش با دال می ‌گوید که هیچ وقت نمی ‌توانست افکار دال را پیش‌ بینی کند و او به نوبۀ خود، از هوشمندی و ذوق شگرفی برخوردار بوده است.

میراثِ دولد دال

دال در سال 1990، در سن 74 سالگی و در اثر ابتلا به نوع نادری از سرطان خون از دنیا رفت. اکنون کتاب‌ های او به بیش از 40 زبان ترجمه شده ‌اند. دال جوایز بسیاری را از آن خود کرد. انجمن نویسندگان رازگون آمریکا، (Mystery Writers of America) سه جایزۀ ادگار آلن پو به دال اعطا کرد. در سال 2012، روزنامۀ بریتانیایی ایندیپندنت، دال را شکسپیر ادبیات کودکان نامید.
فیلم‌ سازان و انیمیشن ‌سازان، همواره از دریای بی کران آثارِ دال استفاده می‌ کنند. دال را «یکی از بزرگ ترین داستان سرایان کودکان در قرن بیستم» می ‌دانند. تایمز در سال 2008، دال را در لیست «50 نویسندۀ برتر بریتانیایی از سال 1945» قرار داد. در این لیست، دال رتبۀ شانزدهم را داشت.

پایان بخش :

رولد دال ، غول ادبیات کودکان

سوالات متداول

چرا آثار رولد دال در بین کودکان و بزرگسالان محبوب هستند؟
داستان‌های رولد دال با طنز و تخیل قدرتمند ترکیب شده‌اند و همین ویژگی باعث شده هم کودکان و هم بزرگسالان از خواندن آن‌ها لذت ببرند.

چطور رولد دال ایده‌های خلاقانه خود را به نگارش درآورد ؟
این نویسنده انگلیسی اغلب اوقات از خاطرات کودکی و مشاهده دنیای پیرامون الهام می‌گرفت و آن‌ها را با خلاقیتی منحصربه‌فرد در قالب داستان‌های جذاب ارائه می‌داد.

چگونه شخصیت‌های داستانی رولد دال تاثیرگذار شده‌اند؟
شخصیت‌های متمایز و گاه عجیب در کتاب‌های رولد دال، ترکیبی از شوخ‌طبعی و درس‌های اخلاقی را به خوانندگان منتقل می‌کنند و به همین دلیل در یاد مخاطبان ماندگار می‌شوند.

چرا رویکرد طنزآمیز در آثار رولد دال مورد توجه قرار گرفته است؟
طنز در آثار رولد دال به شکلی هوشمندانه با پیام‌های آموزنده همراه شده و همین امر باعث شده این کتاب‌ها برای هر سنی جذاب باشند.

چطور رولد دال به یکی از موفق‌ترین نویسندگان ادبیات کودک تبدیل شد؟
ترکیب ماجراجویی، خلاقیت و پرداختن به موضوعاتی که برای کودکان الهام‌بخش هستند، موجب شد رولد دال میان نویسندگان کودک جایگاه برجسته‌ای کسب کند.

چگونه کتاب‌های رولد دال به دنیای سینما و تلویزیون راه پیدا کرده‌اند؟
سبک داستان‌سرایی منحصر به رولد دال و شخصیت‌های جالب، کارگردانان را ترغیب کرده تا این ماجراها را در قالب فیلم و انیمیشن به تصویر بکشند.

چرا رولد دال در خلق فضاهای فانتزی مهارت ویژه‌ای داشت؟
استفاده از عناصری جادویی و ماورایی در کنار نکات طنز، به رولد دال امکان می‌داد داستان‌هایی بسازد که خواننده را به دنیای متفاوتی ببرد.

چطور مطالعه آثار رولد دال به تقویت قوه تخیل کودکان کمک می‌کند؟
داستان‌های رولد دال مملو از موقعیت‌های خلاقانه و عجیب‌اند و این فضاهای غیرمنتظره، کودک را به تفکر و تصور دنیایی فراتر از واقعیت ترغیب می‌کند.

چگونه رولد دال در حوزه داستان‌های کوتاه برای بزرگسالان هم شناخته شده است؟
این نویسنده انگلیسی علاوه بر کتاب‌های کودک، مجموعه داستان‌های کوتاهی دارد که با طنزی تیره و پایان‌بندی‌های غیرقابل‌ پیش‌بینی، علاقه‌مندان به ادبیات را جذب می‌کند.

چرا همکاری رولد دال با تصویرگران مطرح اهمیت داشت؟
آثار رولد دال اغلب با تصاویر جذاب و همسو با متن همراه هستند و این همکاری سبب شد تخیل موجود در داستان‌ها با جلوه دیداری بیشتری ارائه شود.

چگونه می‌توان آثار رولد دال را بر اساس گروه سنی انتخاب کرد؟
برخی کتاب‌های رولد دال بیشتر مناسب کودکان کم‌سن هستند و برخی دیگر با مضامین پیچیده‌تر برای مخاطبان نوجوان و حتی بزرگسال جذاب خواهند بود.

چرا پرداختن به ارزش‌های اخلاقی در کتاب‌های رولد دال اهمیت دارد؟
این نویسنده انگلیسی با زبانی ساده، پیام‌هایی مثل دوستی، مهربانی و دوری از حرص‌و‌آز را بیان می‌کرد و به همین دلیل کتاب‌های او جنبه آموزشی هم دارند.

چطور طنز و هیجان در کنار هم در آثار رولد دال به چشم می‌خورد ؟
داستان‌های رولد دال با حوادثی ناگهانی و شوخی‌های خلاقانه همراه‌اند و این ترکیب پرانرژی باعث می‌شود خواننده تا پایان کتاب مشتاقانه پیش برود.

چگونه می‌توان کتاب‌های کمترشناخته‌شده رولد دال را پیدا کرد؟
جست‌وجوی دقیق در فهرست آثار این نویسنده انگلیسی و مراجعه به ناشران معتبر یا کتابخانه‌های تخصصی راه‌های خوبی برای دسترسی به کارهای کمترمعروف اوست.

چرا ترجمه‌های مختلف از کتاب‌های رولد دال مهم هستند؟
استفاده از مترجمان گوناگون می‌تواند حس و لحن متفاوتی به داستان‌ها بدهد و بهتر است نسخه‌ای را انتخاب کرد که با زبان اصلی اثر بیشترین وفاداری را داشته باشد.

چطور مطالعه داستان‌های رولد دال به آشنایی با فرهنگ بریتانیا کمک می‌کند؟
این نویسنده انگلیسی در خلال ماجراهای پر فراز‌ونشیب خود، نکات ظریف و فرهنگی جامعه بریتانیا را نیز وارد می‌کند و همین موضوع به شناخت بهتر آن فضا کمک می‌نماید.

چگونه می‌توان شخصیت‌های محبوب رولد دال را در تولید محتوا و تبلیغات به کار برد؟
برخی کاراکترهای معروف او مثل «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» یا «ماتیلدا» توانسته‌اند به نمادهای آشنا در تبلیغات و رویدادهای فرهنگی تبدیل شوند.

چطور سبک نوشتاری رولد دال می‌تواند الگویی برای نویسندگان جوان باشد؟
سادگی در بیان، تمرکز بر تعلیق و ایجاد ماجراهای خلاقانه از شاخصه‌های سبک اوست و می‌تواند نویسندگان تازه‌کار را در ابداع داستان‌های جذاب یاری کند.

چرا آثار رولد دال با وجود گذشت زمان همچنان طرفداران بسیاری دارد؟
پیام‌های انسانی و طنز پایدار در کتاب‌های این نویسنده انگلیسی سبب شده نسل‌های جدید هم از خواندن آن‌ها لذت ببرند و احساس نزدیکی پیدا کنند.

چگونه می‌توان با مطالعه زندگی‌نامه رولد دال از پشتکار و تلاش او الهام گرفت؟
بررسی فراز‌ونشیب‌های دوران زندگی این هنرمند، از تجربیات جنگ جهانی تا شکست‌های اولیه، نشان می‌دهد موفقیت نتیجه استقامت و خلاقیت او بوده است.

چرا داستان‌های رولد دال در موضوعاتی مثل عدالت و قصاص طنزآمیز زبانزد هستند؟
او حقایق تلخ زندگی را در روایتی طنازانه بیان می‌کرد و گاه کاراکترهای منفی با وضعیتی غیرمنتظره روبه‌رو می‌شدند که در قالب داستان جذابیت ویژه‌ای می‌آفرید.

چطور کاراکترهای زن در کتاب‌های رولد دال تصویری قدرتمند دارند؟
به‌رغم اینکه مخاطب اصلی آثار، کودکان بودند، شخصیت‌های زن قوی در برخی قصه‌ها نشانگر دیدگاه مترقی این نویسنده انگلیسی درباره جایگاه زنان است.

چگونه می‌توان از نگاه طنزآلود رولد دال در آموزش مفاهیم به کودکان استفاده کرد؟
ترکیب موقعیت‌های خنده‌دار با پیام‌های آموزنده در داستان‌ها، روند یادگیری را شاداب‌تر می‌کند و توجه کودکان را بیشتر به خود جلب می‌نماید.

چرا برخی از آثار رولد دال نقدهای متفاوتی دریافت کرده‌اند ؟
در بعضی داستان‌ها، نوع برخورد با شخصیت‌ها یا پیام‌های تلویحی ممکن است برای برخی گروه‌های سنی یا فرهنگی چالش‌برانگیز باشد و نقدهای گوناگونی را برانگیزد.

چطور فضای جادویی در داستان‌های رولد دال به ساختار خیال‌پردازی مدرن کمک کرده است؟
تعامل شخصیت‌ها با عناصر عجیب‌وغریب و مکان‌های خارق‌العاده، الگویی الهام‌بخش برای سایر نویسندگان فانتزی فراهم کرده و به غنای این ژانر افزوده است.

مطالعه بیشتر:

تصویرسازی چیست ؟ + فیلم تصویرسازی کتاب کودک آنچه درباره‌ی تصویر سازی مد باید بدانید + فیلم اهمیت تصویرسازی در تبلیغات تاریخچه تصویرسازی آموزش طراحی کاراکتر نکاتی درباره ی طراحی شخصیت نکات اصول طراحی کاراکتر مسیر شغلی تصویرگری کتاب آموزش تصویرسازی + تصویر آشنایی تصویرسازی مدرن + تصویر بررسی انواع سبک ها و تکنیک های تصویرگری آشنایی با اصطلاحات هنر تصویرسازی + عکس تکنیک های تصویرسازی در شعر تصویرسازی شاهنامه