مولاژ لباس به انگلیسی : Clothing mollage روشی است که طراح مستقیماً لباس را توسط پارچه یا کاغذ بر روی مانکن طراحی می کند. .
مولاژ از مدرن ترین تکنیک های خیاطی است و راه خود را به سوی مزون ها و خانه های مُد نیز هموار کرده است.
برای اینکه مفهوم مولاژ چیست ؟ را بیشتر درک کنید، گام اول فیلم زیر را تا انتها تماشا کنید و گام دوم با مطالبی که در ادامه فیلم آمده همراه باشید.
همین الان ببین : مفهوم مولاژ چیست ؟
کاربرد های مولاژ چیست ؟
دوختنِ لباسی که کاملاً فیت تن و مناسب اندام باشد، کار دشواری است، حتی برای زبده ترین خیاط ها !
اما تکنیکِ مولاژ به کمک خیاط ها آمده و در این کار سخت، آن ها را یاری کرده است استفاده از تکنیک مولاژ ( molage ) ، باعث می شود که مشتریان، زمان کمتری را صرف رفت و آمد برای پرو کردن لباس کنند.
خیاطی که از molage استفاده می کند، حتی می تواند طرح مورد نظرش را روی یک مانکن پیاده کند. در این بخش، به معرفی تکنیک مولاژ خواهیم پرداخت.

تاریخچه تکنیک مولاژ
مولاژ یا دراپینگ ، یکی از مدرن ترین تکنیک های خیاطی است که ریشه در پاریس، شهر افسانه ای مُد دارد و هدفِ آن، دوختِ لباس هایی است که کاملاً قالب تن باشند؛ از بالا تا پایین !
در واقع، مولاژ ( moulage ) واژه ای فرانسوی و به معنای « قالب » و « الگو » است. در روش مولاژ ، می توانید الگویی را که در ذهن دارید، روی یک پارچۀ متقال و بر تنِ یک مانکن پیاده کنید و شکلِ واقعی آن را ببینید.
لباسی که با تکنیکِ مولاژ دوخته می شود، کاملاً متناسب با سایز واقعی بدن است، بدون هیچ کم و زیادی. مولاژ آن قدر دقیق است که آن را ریاضی مُد می نامند. همین دقت و جزئیات است که moulage را متمایز و خاص می سازد.

چرا تکنیک مولاژ محبوب است ؟
و اما چرا تکنیک مولاژ محبوب است ؟
اگر هنگام خیاطی، لباس را به سرعت به اندام مانکن بپوشانید، حجم مانکن به شما اجازه می دهد که فرم واقعی لباس را ببینید؛
در همین حین، می توانید تغییرات مورد نظرتان را روی لباس اعمال کنید، آن را تنگ یا گشاد کرده، یا هر تغییر دیگری که خواستید را ایجاد کنید.
خلاقیت مولاژ لباس بسیار لذت بخش است. به همین دلیل، بسیاری از طراحان مُد و طراحان الگو، به این روش عشق می ورزند.
چگونه با استفاده از تکنیک مولاژ خیاطی کنیم ؟
و اما چگونه با استفاده از تکنیک مولاژ ، خیاطی کنیم و لباس های منحصر به فرد بدوزیم ؟ تکنیک مولاژ هم مثل هر هنر و حرفۀ دیگری، نیازمند آموزش است.
اگر تکنیک مولاژ را با همۀ ریزه کاری ها و فوت و فن هایش بیاموزید، می توانید لباس های بسیار منحصر به فردی بدوزید. در ادامه، شما را با ماهیت تکنیک مولاژ ( moulage ) و ابزار مورد نیاز برای آن آشنا خواهیم کرد.

ابزار مورد نیاز برای خیاطی با تکنیک مولاژ
اگر می خواهید تکنیک مولاژ ( moulage ) را برای دوختن لباس انتخاب کنید، پیش از هر چیزی، به ابزار زیر نیاز دارید:
- کاغذ الگوی عریض (80 سانتی متر)
- مداد سیاه
- مداد رنگی
- متر خیاطی
- خط کش خیاطی
- نوار چسب
- خط کش منحنی خیاطی
- کاغذ تریسینگ
- قیچی تیز
- سوزن ته گرد
- پارچۀ متقال سفید (یا پارچۀ اصلی)
- زیپ لباس

مرحله به مرحله با مولاژ
مراحل مختلف مولاژ چیست ؟
در ادامه با ما همراه باشید تا مراحل مختلف moulage را با هم بشناسیم :
اندازه گیری
در مرحلۀ اول، باید اندازه گیری را انجام دهید. اندازه گیری برای تکنیک مولاژ اصلاً کار راحتی نیست و جزئیات زیادی دارد. این اندازه گیری باید کاملاً دقیق و طبق اصول انجام گیرد؛
به دلیل همین پیچیدگی، معمولاً چند جلسۀ اول کلاس آموزش مولاژ ( moulage ) ، به اندازه گیری اختصاص خواهد داشت. اگر این اندازه گیری را به صورت اصولی یاد بگیرید، کارتان خیلی راحت خواهد شد.
هنگام اندازه گیری باید به این نکته توجه داشته باشید که شخص مورد نظر، نباید زیاد لباس پوشیده باشد؛ فقط باید زیرپوش و یک لباس نازک به تن داشته باشد.
اگر هم می خواهید به خیاط، لباسی به سبک مولاژ سفارش دهید، بهتر است به خیاطی مراجعه کنید که با او احساس راحتی می کنید و نیازی نیست چند لباس بپوشید.
یادتان باشد که اندازه ها باید کاملاً دقیق باشند، حتی میلی مترها نیز محاسبه شوند. شاید فکر کنید یک میلی متر و دو میلی متر، تاثیری در ظاهر کلی لباس نخواهد داشت؛ اما اصلاً این طور نیست، اندازه ها باید کاملاً دقیق باشند

حساب کردن
بعد از اتمام اندازه گیری، باید یک ضرب و تقسیم انجام دهید. این ضرب و تقسیم ها، طبق فرمول های خاصی انجام می گیرند و در نهایت، اندازه های دقیقی را در اختیارتان قرار می دهند.
در کلاس های آموزشی، می توانید این حساب و کتاب ها را به طور دقیق یاد بگیرید. اگر برای انجام این محاسبات، از ماشین حساب استفاده کنید، سرعت کارتان افزایش خواهد یافت.
اگر هم دوست داشته باشید، می توانید از ماشین حساب تلفن همراهتان استفاده کنید.
طراحی الگو
حالا که اندازه ها را در اختیار دارید و محاسبات را هم انجام داده اید، به کمک کاغذ و مداد، ترسیم الگو را آغاز کنید. یادتان باشد، این الگوی مولاژ ( Mollage pattern ) ، بسیار دقیق است؛
به همین دلیل، فقط می توانید آن را برای کسی که اندازه اش را گرفته اید استفاده کنید، نه شخص دیگر !

پیاده سازی الگو
حالا الگوی ترسیم شده را روی پارچۀ سفیدی که تهیه کرده اید پیاده کنید و برش بزنید. فقط یادتان باشد که ضخامت پارچۀ متقال سفیدتان باید به اندازۀ ضخامت پارچۀ اصلی تان باشد.
پس از بُرش، باید تکه ها را همان طور که آموزش دیده اید به یکدیگر وصل کنید و کوک بزنید. اگر می خواهید خیلی صاف و دقیق کوک بزنید، می توانید خط کوک را با مداد مشخص کنید، سپس روی همان خطوط مشخص شده، کوک زدن را آغاز کنید.
شاید برایتان این سوال پیش بیاید که آیا می توان الگوی مولاژ را از همان ابتدا روی پارچۀ اصلی پیاده کرد یا خیر؟
بله می توانید از همان ابتدا، الگو را روی پارچۀ اصلی پیاده کنید؛ اما بهتر است کار را با متقال سفید آغاز کنید.
چراکه می توانید با خیال راحت و بدون استرس، آن را خط کشی کنید؛ در ضمن، رنگ سفید آن باعث می شود که خطوط، بهتر دیده شوند.
و اما دوختنِ زیپ ! از آنجاییکه لباس های الگوی مولاژ کاملاً فیت تن هستند، باید زیپ داشته باشند تا پوشیدن و درآوردنشان، راحت باشد.
در همین مرحلۀ کوک زدن، زیپ را هم بدوزید تا پرو کردن آسان شود. از یاد نبرید که زیپ باید دقیقاً وسط قرار گرفته باشد.

تناسب و رفع اشکال
حالا نوبت به رفع اشکال می رسد. آخرین جلساتِ کلاس، به این رفع اشکال اختصاص دارد. در این قسمت، بررسی می کنید که آیا لباس، کاملاً فیت تن هست یا خیر.
اگر هم اشکالی وجود داشته باشد، باید برطرف کردنِ آن را به خوبی یاد بگیرید. یادتان باشد که لباس به هیچ وجه نباید گشاد باشد و هیچ کدام از قسمت های آن نیز نباید چروک بخورد.
لباس باید کاملاً فیت تن باشد، بدون هیچ اضافه ای. تنظیم و رفع اشکال را با خط شانه آغاز کنید. خط شانه نقش بسیار مهمی در این میان دارد و اگر تنظیم باشد، باعث می شود بقیۀ قسمت ها هم بهتر به نظر برسند.
مولاژ قسمت پایین تنه
پس از آن، به سراغ قسمت پایین تر بروید. اگر لباس، نشستن را دشوار کرده است، باید اشکال آن برطرف شود. اگر این قسمت تنگ باشد، چین و چروک ها در پشت لباس ایجاد می شود.
همان طور که مشاهده کردید، همۀ مراحل دوخت لباس با تکنیک Molage ، ریزهکاری ها و نکات مختلفی دارد که اگر به خوبی آموزش دیده باشید، می توانید به راحتی اشکالات لباس را رفع کنید و لباسی بسیار زیبا را بدوزید. در واقع آموزش، نقش تعیین کننده ای در کیفیت کار شما خواهد داشت.
اگر در موسسه ای معتبر و تحت نظر مربیانِ زبده و ماهر آموزش دیده باشید، همۀ نکات مهم و به اصطلاح، فوت کوزه گری را در همان کلاس و زیر نظر مربی خواهید آموخت و دیگر نیازی به آزمون و خطا نیست.
می توانید از همان ابتدای کارتان، لباس های بی عیب و نقصی را بدوزید.

مزایای تکنیک مولاژ چیست ؟
- لباس هایی که بر اساس تکنیک مولاژ دوخته می شود، کاملاً قالب تن هستند.
- می توانید طرح ذهنی تان را روی مانکن پیاده کنید.
- مولاژ، مدرن ترین روش دوخت لباس است و بسیاری از طراحان مطرح دنیا از این روش استفاده می کنند.
بازار کار تکنیک مولاژ چیست ؟
همان طور که گفتیم، مولاژ ( Molage ) از مدرن ترین و محبوب ترین تکنیک های خیاطی به شمار می رود. مولاژ ، مهارتی ارزشمند برای شما خواهد بود و فرصت های شغلی بسیاری را در پیش رویتان قرار خواهد داد.
بسیاری از مزون ها و خانه های لوکس مُد، به دنبال اشخاص حرفه ای در این زمینه هستند.
اگر ( Molage ) را در موسسه ای معتبر آموزش دیده باشید و با ریزه کاری های آن حسابی آشنا باشید، هنرمندی ارزشمند خواهید بود که مزون و خانۀ مُد از شما استقبال خواهد کرد !

پایان بخش :
مولاژ چیست ؟ + فیلم مولاژ لباس
سوالات متداول مولاژ چیست؟
چطور میتوان با مولاژ طراحی لباس، الگوی لباس را پیش از برش ارزیابی کرد؟
استفاده از یک فرم سهبعدی یا مانکن برای مولاژ طراحی لباس کمک میکند الگو را بهصورت زنده روی بدن شبیهسازی کرد و اشکالات احتمالی را پیش از برش و دوخت اصلی شناسایی نمود.
چرا مولاژ طراحی لباس در مقایسه با روشهای سنتی خیاطی توصیه میشود؟
این روش، امکان کار مستقیم روی فرم بدن را فراهم میسازد و باعث میشود ایرادات برش و دوخت سریعتر آشکار شود. همچنین خلاقیت بیشتری برای طراح ایجاد میکند تا ایدهها را به شکل سهبعدی ببیند.
چطور میتوان دقت مولاژ طراحی لباس را در تعیین سایز دقیق افزایش داد ؟
تنظیم سایز فرم مانکن متناسب با اندازههای فرد یا استانداردها، و استفاده از پارچهای با ضخامت و کیفیت مناسب در هنگام مولاژ طراحی لباس موجب میشود ابعاد نهایی دقیقتر محاسبه شوند.
در مولاژ طراحی لباس، بهتر است از چه نوع پارچهای برای نمونهدوزی استفاده شود؟
اغلب از پارچههای ارزانتر و نخی با ضخامت متوسط استفاده میکنند تا هم قابلیت علامتگذاری داشته باشد و هم انعطاف کافی برای نمایش فرم لباس را ارائه دهد.
چطور مولاژ طراحی لباس به خلاقیت طراح در ایجاد مدلهای جدید کمک میکند؟
وقتی طرح مستقیماً روی مانکن شکل میگیرد، طراح میتواند به صورت لحظهای تغییرات اعمال کند، چین و دِرَپ اضافه کند یا فرم یقه و آستین را اصلاح نماید و ایدههای جدید را بیدرنگ بسنجد.
آیا مولاژ طراحی لباس تنها برای پوشاک زنانه قابل استفاده است؟
خیر، با استفاده از مانکنهای مختلف زنانه، مردانه و حتی کودک، میتوان در مولاژ طراحی لباس برای همه گروههای سنی و جنسیتی الگوهای دقیق و خلاقانه ایجاد کرد.
آیا مهارت در خیاطی برای آغاز مولاژ طراحی لباس ضروری است؟
دانستن اصول اولیه برش و دوخت به درک بهتر فرایند کمک میکند، اما مولاژ طراحی لباس بیشتر به خلاقیت و توانایی تجسم سهبعدی نیاز دارد و میتواند همزمان با یادگیری خیاطی هم تمرین شود.
برای افزایش کیفیت کار در مولاژ طراحی لباس چه ابزاری مفید است؟
ابزارهایی مانند سوزن تهگرد، قیچی تیز، نوار چسب پارچهای و خطکش خیاطی در حین تنظیم و اصلاح پارچه روی مانکن، دقت و سرعت کار را بالا میبرند.
چطور میتوان از مولاژ طراحی لباس برای ایجاد حجم و چین در دامن استفاده کرد؟
با سنجاق کردن پارچه از بالا و ایجاد چین یا پلیسه در قسمت پایین، میتوان فرم و حجم دلخواه دامن را شبیهسازی کرد و میزان پف یا بازشدگی را به دقت تنظیم نمود.
آیا مولاژ طراحی لباس زمان دوخت را کاهش میدهد؟
با این روش، اشکالات در همان مرحله طراحی و قبل از برش نهایی مشخص میشوند؛ در نتیجه هنگام دوخت اصلی با خطاهای کمتری مواجه میشویم و زمان کمتری هم صرف اصلاح اشتباهات میشود.
چطور میتوان از مولاژ طراحی لباس برای لباسهای نامتقارن استفاده کرد ؟
لباسهای نامتقارن را میتوان با امتحان زوایا و برشهای مختلف روی مانکن ایجاد کرد و با چرخاندن پارچه و بررسی چندباره، به فرم نامتقارن ایدئال رسید.
در مولاژ طراحی لباس، استفاده از الگوهای چاپی از قبل تهیهشده ضروری است؟
نه لزوماً. بسیاری از طراحان از صفر شروع میکنند و پارچه را مستقیماً روی مانکن میگذارند. با این حال، داشتن الگوهای پایه میتواند به حفظ تناسب اولیه کمک کند.
چگونه میتوان در مولاژ طراحی لباس از ابزار مدرج برای تنظیم دقیق خطوط کمک گرفت؟
با استفاده از نوار خطکشدار یا نوارهای رنگی مدرج روی مانکن، میتوان خطوط افقی، عمودی و نقاط اصلی بدن را مشخص کرد تا هنگام قرار دادن پارچه، دقیقتر عمل شود.
آیا مولاژ طراحی لباس برای دوخت لباسهای مجلسی و عروس هم کاربردی است؟
بله، در لباسهای مجلسی و عروس که فرم و ایستایی نقش مهمی دارد، مولاژ طراحی لباس به خلق جزئیات سهبعدی و حجمدهی مناسب کمک میکند تا طرح نهایی جلوه بیشتری داشته باشد.
چطور مولاژ طراحی لباس کمک میکند تا طراحی چندلایه روی لباس آسانتر شود؟
با قراردادن لایههای مختلف پارچه روی یکدیگر و سنجاق زدن همزمان، طراح میتواند پیش از دوخت همه اجزا، ببیند چگونه لایهها با هم ترکیب میشوند و تغییرات لازم را اعمال کند.
آیا میتوان از مولاژ طراحی لباس برای مانتو و لباسهای روزمره هم بهره برد؟
قطعاً. این روش یک تکنیک عمومی است و برای هر نوع پوشاک از جمله مانتو، شومیز، دامن، شلوار و لباسهای کژوال کاربرد دارد و به ایجاد اندازه دقیق و مدل اختصاصی میانجامد.
در مولاژ طراحی لباس، چطور از ایجاد چروکهای ناخواسته جلوگیری میشود؟
با تنظیم تدریجی پارچه و سنجاق کردن در نقاط کلیدی مانند سرشانه، کارور و خط کمر، میتوان چروکهای اضافی را شناسایی و برطرف کرد تا شکل نهایی لباس تمیزتر شود.
چرا بعضی طراحان از مولاژ طراحی لباس به جای الگوهای دوخت آماده استفاده میکنند؟
آزادی عمل در ایجاد تغییرات آنی و همچنین امکان دیدن نتیجه به شکل سهبعدی از دلایل محبوبیت مولاژ طراحی لباس است؛ در حالیکه الگوهای آماده انعطاف کمتری دارند.
چطور میتوان جزئیات کوچک مثل یقههای خاص را در مولاژ طراحی لباس اجرا کرد؟
ابتدا بخش یقه را روی پارچهای کوچک برش میزنند و با سنجاق روی مانکن تنظیم میکنند. سپس تغییراتی مثل ارتفاع، انحنا و پهنا را با قیچی یا جمعکردن پارچه امتحان میکنند تا فرم دلخواه به دست آید.
آیا در مولاژ طراحی لباس، مهارت پارچهشناسی هم تأثیری دارد ؟
شناخت رفتار پارچهها مانند کشش، افتادگی و ضخامت نقش کلیدی دارد. مثلاً پارچه حریر نسبت به کتان ساختار متفاوتی دارد و شیوه قرارگیری آن روی مانکن هم متفاوت خواهد بود.
چطور میتوان الگوی نهایی را پس از مولاژ طراحی لباس روی کاغذ پیاده کرد؟
پس از رسیدن به فرم دلخواه، خطوط دوخت یا برش را با مداد یا صابون خیاطی روی پارچه مشخص میکنند. سپس پارچه را جدا کرده و الگویی که روی پارچه علامت زده شده، روی کاغذ منتقل میشود.
آیا در مولاژ طراحی لباس، امکان اضافه کردن درز پنهان یا جیب راحتتر است؟
بله، میتوان پیش از برش نهایی جای جیب یا درز پنهان را روی مانکن مشخص کرد و مطمئن شد که درزها در محل مناسبی قرار میگیرند و جیبها نیز با فرم کلی لباس هماهنگاند.
چطور میتوان با مولاژ طراحی لباس، خلاقیت را در طراحی لباس کودک بالا برد؟
با استفاده از یک مانکن کودک، امکان آزمایش مدلهای سرگرمکننده، چینهای فانتزی و رنگهای جذاب افزایش مییابد و میتوان فرم نهایی را پیش از برش لباس کودک بررسی کرد.
آیا امکان رفع نقصهای اندامی با کمک مولاژ طراحی لباس وجود دارد؟
با شبیهسازی اندام فردی که قرار است لباس برای او دوخته شود، میتوان برشها و قسمتهای مورد نیاز را اصلاح کرد تا لباس روی نقاط خاص بدن، بهویژه نواحی برجسته یا فرورفته، بهتر بنشیند.
چطور مولاژ طراحی لباس در تسریع روند یادگیری خیاطی مؤثر است ؟
مولاژ طراحی لباس کمک میکند هنرجو بهطور عینی نتیجه کارش را ببیند و اشتباهات را زودتر اصلاح کند. این تجربه عملی باعث درک بهتر خطوط الگو، نسبتها و نحوه اجرای دوخت میشود.
مولاژ برداشت یک اثر برای استفاده به عنوان مدرک در تحقیقات جنایی.
مولاژ هنر به کار بردن صدمات واقعی و ساختگی به منظور آموزش تیم های واکنش اضطراری، پرسنل پزشکی و نظامی است. جلوه های ویژه خوب در فیلم ها موثر هستند زیرا توهمات را واقعی جلوه می دهند. واقعی جلوه دادن صدمات شبیه سازی شده به اولین پاسخ دهندگان کمک می کند تا بهتر برای چیز واقعی آماده شوند
مولاژها یک کمک آموزشی واقعا منحصر به فرد برای کسانی است که علاقه مند به آموزش شبیه سازی مصدوم هستند. این زخمهای ماکتی و جذاب کوچک بدون لاتکس را میتوان با موم «مولاژ» تخصصی روی آدمک یا پوست انسان چسباند. انواع زخم ها را می توان با این کیت ها تکرار کرد، از بریدگی گرفته تا سوختگی.
گاهی اوقات مولاژ به یک الگوی واقعی اشاره دارد، اغلب به کل فرآیند دستکاری پارچه روی مانکن به عنوان روشی برای توسعه الگوها و طرحهای زنانه اشاره میکند.
مولاژ شیبدار نیست. مولاژ هیچ گونه سهولت پوشیدنی اضافه نمی کند، بنابراین بازتابی از اندازه گیری های واقعی بدن یک فرد است. با این حال، شیب دار حداقل سهولت پوشیدن را شامل می شود و به عنوان پایه ای برای ایجاد الگوهای جدید با خطوط طراحی منحصر به فرد اضافی استفاده می شود.
مولاژ که به نام دراپینگ نیز شناخته می شود، یک تکنیک دستی است که پارچه را مستقیماً روی مانکن خیاط از طریق دستکاری پارچه و استفاده از سنجاق و یک قیچی می بیندکه به آن شکل هندسی می دهد.
مطالعه بیشتر:














