چرا هنر باعث ارتقای هوش کودکان می‌شود؟

به زمانی فکر کنید که دوره‌ی ابتدائی را می‌گذراندید. در میان تمام مشق‌ها و املاها و برنامه‌های کلاسی، کارهای ویژه‌ای نیز وجود داشت.
.این‌روزها، بچه‌ها باید خیلی خوش شانس باشند تا زنگ هنر داشته باشند و اگر هم داشته‌باشند، باید با برنامه‌های مربوط به عملکرد کودک در مهارت خواندن و آزمون‌های ریاضی تطابق داشته باشد. ارتقای هوش کودکان تاثیر بسازیی در زندگی و آینده آنها دارد.

کم کردن فعالیت‌های هنری در مدرسه

مدیر اجرایی مرکز آموزش هنر در شهر نیویورک می‌گوید: «کم کردن فعالیت‌های‌هنری، حتی اگر به طور مستقیم باعث بالا رفتن‌نمرات آنها نشود، اشتباهِ بزرگی است».
«درواقع، تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد کودکانی که در مدرسه به فعالیت‌های هنری همچون هنرهای تجسمی، موسیقی و رقص می‌پردازند، یا حتی تئاتر بازی می‌کنند، مجموعه‌ای از مهارت‌های خلاقانه و تحلیلی در آنها خلق می‌شود؛ مهارت‌هایی که به سرعت از بقیه‌ی برنامه‌هایشان حذف گردیده است.»
به این دلیل که در اکثر مدارس دولتی، بر آمادگی برای آزمون تأکید دارند، و نتیجه‌ی آن می‌شود:
حفظیات فراوان، یادگیری طوطی‌وار و پیروی از دستورالعمل‌ها. اما زمانی‌که متوجه می‌شوید چه چیزی را به خاطر آن حذف کرده‌اند دیگر خوشایند نیست.
این مدارس فعالیت‌های هنری را به طور میانگین 35 درصد کاهش داده‌اند. به طور مطلوب، کودکان در طول هفته باید یک ساعت برای هر فعالیت هنری وقت بگذارند.
برای مثال، سیستم آموزشی هنگ‌کنگ توصیه به دانش‌آموزان کلاس چهارمی میکند . به گالری‌های هنرمندان سر بزنند و مجسمه‌ها و نقاشی‌های برجسته را مطالعه کنند؛ و در استان انتاریو در کانادا، یادگیری موسیقی و نواختن آن برای کلاس هشتمی‌ها، استاندارد و عادی است.
Kimberly Sheridan یکی از نویسندگان  می‌گوید:
«تست کردن مهارت‌هایی که کودکان از طریق هنر یاد می‌گیرند مشکل است اما این امر باعث نمی‌شود تا اهمیت آموزش هنر کمرنگ شود.»

بر اساس پژوهش ثابت شد که شرکت در کلاس‌های هنری مدرسه باعث افزایش توانایی کودک در زمینه‌های زیر می‌شود:

• دقت در دنیای اطراف و تصور موضوعات
• فرا رفتن از صرف یادگیری یک مهارت و حرکت به سمت ابراز وجود
• حل مسئله و پافشاری بر مسائل بر خلاف ناامیدی‌ها و شکست‌ها
• انعکاس نتایج و رفتن به دنبال چیزی که باعث پیشرفت آنها می‌شود
  

تاثیر هنر بر ذهن کودک و ارتقای هوش کودکان

در سال 2008، عصب‌شناسان از پنج دانشگاه مختلف روی پژوهشی توسط Dana Foundation انجام شد کار می‌کردند و به این نتایج رسیدند:

• موسیقی به بهبود مهارت خواندن کودکان کمک می کند. زیرا کودکان می‌توانند راحت‌تر ساختار صداهای کلمات را تشخیص دهند.
• بازیگری موجب افزایش حافظه و توانایی بیان ایده‌ها می‌شود
• علاقه‌ی شدید به هنرهای نمایشی موجب افزایش قدرت توجه و حافظه می‌شود

هنر باعث رشد خلاقیت و نوآوری می‌شود

اما مهم‌‌تر از همه‌ی اینها این است که هنر باعث ارتقای هوش کودکان و رشد خلاقیت و نوآوری می‌شود.
هیچ جواب صدردصد صحیحی در هنر وجود ندارد. یعنی کودک می‌تواند اکتشاف کند، ایده‌های جدید را به یکدیگر وصل کند و از موفقیت‌ها و شکست‌های خود درس بگیرد، بدون اینکه عواقبی منفی داشته باشد. کودک نمی‌تواند این ظرفیت را در درس‌های ریاضی یا تاریخ بدست آورد.»
به همین دلیل است که استراتژی آموزشی کنونی ما بسیار کوته‌بینانه است.

هنرکاربردهای مشخصی در آینده‌ی کودکان و ارتقای هوش کودکان دارد

پژوهشی که روی کسب‌وکارهای پیشرو انجام شده، نشانه «خلاقیت» برجسته‌ترین مهارت آنهاست . و هر روز به اهمیت آن افزوده می‌شود.
«زمانی که‌دانش‌آموزان در هنر اعتماد به‌نفس پیدا کردند. برای مثال، دیدیم دانش‌آموزانی که معمولاً دوست ندارند در کلاس صحبت کنند، با اشتیاق زیاد راجع به نقاشی خود بحث می‌کنند و این مهارت جدید به سایر حوزه‌های آموزشی نیز بسط پیدا می‌کند.»
یکی از مدارس کالیفرنیا  علاوه بر دایر کردن کلاس‌های موسیقی، نمایش، رقص و نقاشی، هنر را در تمامی رشته‌های تحصیلی وارد کرده است.
در درس مطالعات اجتماعی، دانش‌آموزان راجع به جمعیت مورد مطالعه نقاشی می‌کشند یا نمایش اجرا می‌کند؛ و مثلاً در ریاضیات، ارتباط ریاضی بین نوت‌های موسیقی را پیدا می‌کنند.
به طور کلی، دانش‌آموزان این مدرسه روزانه بین 4 الی 6 ساعت در کارهای هنری مشارکت می‌کنند.
مدیر این مدرسه می‌گوید: «بچه‌ها از یادگیری به سبک ماشینی خسته می‌شوند اما در هنر خستگی وجود ندارد. ما انواع مختلفی از دانش‌آموزان را در مدرسه‌ی خود داریم، شامل بچه‌هایی دارای اختلال در یادگیری هستند، اما برای درگیر کردن آنها با هنر هیچ مشکلی وجود ندارد.»
شاید تحقیقات نتوانند ارتباط مستقیم بین نمرات بالا و ارتقای هوش کودکان را ثابت کنند اما شکی نیست که برنامه‌های هنری موجب پیشرفت دانش‌آموزان در جنبه‌های مختلف می‌شود.

بیشتر بخوانید: فواید نقاشی کردن برای کودکان؛ چرا کودکان باید نقاشی کنند؟

سوالات متداول هنر و ارتقای هوش کودکان

چگونه فعالیت‌های هنری باعث پیشرفت خلاقیت در ذهن کودکان می‌شود ؟
در کارهای هنری، کودک ایده‌های تازه را امتحان می‌کند و روش‌های گوناگون برای خلق اثرش می‌آفریند. این روند، تفکر خلاق را تقویت کرده و ذهن او را برای حل مسئله در موقعیت‌های دیگر آماده می‌کند.

چرا نقاشی یکی از ساده‌ترین ابزارها برای ارتقای هوش کودکان به‌حساب می‌آید؟
استفاده از رنگ‌ها و کشیدن طرح‌های متنوع، حس کنجکاوی را در کودک برمی‌انگیزد و هماهنگی چشم و دست را بالا می‌برد. همین فرایند ذهن او را به چالش می‌کشد و قدرت تصویرسازی را گسترش می‌دهد.

آیا بازی با خمیر یا گِل ارتباطی با رشد ذهن کودکان دارد؟
لمس و شکل دادن خمیر یا گل، باعث درگیر شدن حواس کودک می‌شود و به او فرصت می‌دهد ساختارهای متفاوت بسازد. این فعالیت تمرکز و توانایی دست‌ورزی را افزایش می‌دهد.

چگونه موسیقی می‌تواند در ارتقای هوش کودکان نقش داشته باشد ؟
گوش دادن به نُت‌ها و تلاش برای نواختن قطعه‌ای ساده، قوه شنیداری و هماهنگی حرکتی کودک را پرورش می‌دهد. همچنین پیگیری ریتم موسیقی، مهارت تمرکز را تقویت می‌کند.

چرا نمایش عروسکی به‌عنوان یک فعالیت هنری برای ذهن کودکان مفید است ؟
کودکان در یک نمایش کوچک، نقش شخصیت‌ها را تصور می‌کنند و داستانی را اجرا می‌کنند. این اقدام هم خلاقیت گفتاری را بالا می‌برد و هم تعامل اجتماعی‌شان را بیشتر می‌کند.

چطور فعالیت‌های گروهی هنری به تقویت هوش اجتماعی کودکان کمک می‌کند؟
همکاری در خلق یک کار هنری، بچه‌ها را تشویق می‌کند ایده‌هایشان را با هم به اشتراک بگذارند. از این طریق، گوش دادن و احترام به نظرات دیگران را می‌آموزند.

چرا ساخت کاردستی از مواد دورریختنی می‌تواند قدرت ابتکار را در کودکان بالا ببرد؟
کودک با استفاده از وسایل ساده و به‌ظاهر بی‌استفاده ، ایده‌های نو برای خلق ابزار یا تزئینات تازه پیدا می‌کند. همین اقدام، تفکر سازنده را در او شکل می‌دهد.

چه اثری دارد اگر کودکان برای خلق یک اثر هنری با رنگ‌های مختلف بازی کنند؟
شناخت تفاوت رنگ‌ها و ترکیب آن‌ها باعث می‌شود کودک مفهوم تنوع و تطبیق‌پذیری را یاد بگیرد. این تجربه بصری در نهایت هوش دیداری را گسترش می‌دهد.

چگونه شعرخوانی و طراحی تصویر برای شعر در رشد ذهن کودکان مؤثر است؟
وقتی کودک برای اشعار، تصویرسازی می‌کند، علاوه بر درک ادبیات، تخیل هنری‌اش را هم به کار می‌گیرد. این ترکیب خلاقیت ادبی و تجسمی، ذهن را پویا می‌کند.

آیا یادگیری رقص یا حرکات موزون، در افزایش هوش بدنی تأثیری دارد؟
هماهنگی اعضای بدن با ریتم موسیقی، مهارت‌های حرکتی کودک را بهبود می‌بخشد و حس تعادل او را بهتر می‌کند. در نتیجه، توانایی‌های جسمی و شناختی‌اش رشد می‌یابد.

چرا گسترش هوش هیجانی کودکان به کمک فعالیت‌های هنری امکان‌پذیر است ؟
هنر راهی برای بیان احساسات است. وقتی بچه‌ها خشم، شادی یا غمشان را از طریق نقاشی یا موسیقی نشان می‌دهند، یاد می‌گیرند احساسات را تشخیص دهند و بهتر بروز دهند.

چطور سفال‌گری قوه تخیل کودکان را تقویت می‌کند؟
در سفال‌گری، کودک با لمس گل و ساخت اشکال مختلف، اشیایی را که در ذهن دارد می‌سازد. این رویکرد سه‌بعدی، مهارت فضاسازی و تصور اجسام را بالا می‌برد.

آیا یادگیری یک ساز موسیقی می‌تواند هوش منطقی کودک را افزایش دهد؟
یادگیری ریتم، نت‌ها و الگوهای تکراری در موسیقی نیاز به منطق و ترتیب دارد. همین موضوع باعث می‌شود کودک مهارت منظم فکر کردن را بیاموزد.

چگونه ترسیم داستان مصور در بهبود هوش زبانی کودکان اثرگذار است؟
کودک در حین داستان‌گویی به‌صورت تصویری، باید ایده‌هایش را به شکل مفاهیم ساده بیان کند. این تمرین به غنی‌تر شدن دایره لغات و نظم فکری کمک می‌کند.

چطور ساخت عروسک‌های دستی از پارچه یا کاغذ در ذهن کودکان خلاقیت می‌آفریند؟
بچه‌ها شخصیت عروسک را خودشان طراحی می‌کنند و مراحل دوخت یا چسباندن قطعات را پیش می‌برند. این کار نیازمند تصمیم‌گیری و اجرای گام‌به‌گام ایده است.

چرا نقاشی با انگشت برای کودکان کم‌سن مناسب محسوب می‌شود؟
این روش، حواس لمسی را درگیر می‌کند و کنترل حرکتی کودک را تقویت می‌نماید. علاوه بر آن، آزادی عمل در این کار از محدودیت قلم‌مو بیشتر است و جذابیتش بالا می‌رود.

آیا طراحی تئاتر خیالی در خانه می‌تواند به رشد ذهنی کمک کند؟
کودکان در تئاتر خانگی باید فضا، شخصیت‌ها و داستان را خلق کنند. این فرآیند تخیلشان را بیدار می‌کند و توانایی هماهنگ‌سازی میان گروه را شکل می‌دهد.

چگونه بازی با رنگ‌های آبرنگ روی کاغذ، مشاهده و دقت بچه‌ها را افزایش می‌دهد؟
کودک با رقیق کردن رنگ و زدن لایه‌های مختلف، متوجه تغییرات ظریفی می‌شود که در طرح ایجاد می‌گردد. این دقت به درک جزئیات در موقعیت‌های دیگر نیز کمک می‌کند.

چطور تمرین خوشنویسی با قلم و جوهر می‌تواند بر هوش کودکان تأثیر بگذارد؟
این کار نیازمند کنترل دقیق دست و تمرکز بر فرم حروف است. همین هماهنگی بین ذهن و عضلات ظریف دست، می‌تواند مهارت دقت و نظم را بالا ببرد.

چرا فعالیت‌های گروهی مانند نقاشی مشترک ، به رشد هوش اجتماعی کودکان یاری می‌رساند؟
وقتی چند کودک با هم روی یک بوم نقاشی می‌کنند، تقسیم فضا و انتخاب رنگ باید با توافق باشد. این همکاری، انعطاف‌پذیری و مهارت تعامل را در آن‌ها تقویت می‌کند.

چگونه هنر اوریگامی مهارت حل مسئله کودکان را بهبود می‌بخشد؟
در تا زدن کاغذ برای رسیدن به شکل دلخواه، کودک باید ترتیب گام‌ها را به‌درستی رعایت کند. اگر اشتباهی رخ دهد، باید با آزمون‌وخطا یاد بگیرد، که حل مسئله را تشویق می‌کند.

آیا تجربه حضور در گالری‌های هنری تأثیری در هوش کودک دارد؟
بازدید از آثار نقاشان و هنرمندان، دید بصری کودک را گسترش می‌دهد و ایده‌های تازه به او می‌دهد. همچنین با مفاهیم فرهنگی و هنری بیشتری آشنا می‌شود.

چطور قصه‌گویی همراه با نقاشی می‌تواند توانایی شنیداری و دیداری را ارتقا دهد؟
وقتی کودک هم‌زمان داستان را می‌شنود و تصاویر مرتبط را می‌بیند، مغزش چندین کانال دریافت اطلاعات را فعال می‌کند. این شیوه به بهبود حافظه شنیداری و بصری کمک می‌کند.

چرا تجربه بازی‌های نمایشی مانند اجرای نمایش کوتاه، به رشد هوش زبانی یاری می‌رساند؟
در یک نمایش کوچک، کودک دیالوگ می‌گوید و احساساتش را نشان می‌دهد. این شیوه بیان کلامی را بهتر می‌کند و مهارت مکالمه و زبان را بالا می‌برد.

چگونه ارتباط هنر با دیگر درس‌ها هوش کودکان را چندجانبه رشد می‌دهد ؟
اگر مفاهیم ریاضی یا علوم به‌صورت هنری آموزش داده شوند—مثلاً ساختن ماکت یا ترسیم نمودار—کودک آن مفاهیم را عمیق‌تر درک کرده و هم‌زمان خلاقیتش را به کار می‌گیرد.

مطالعه بیشتر:

فواید آموزش موسیقی به کودکان + فیلم پنج دلیل برای لزوم یادگیری رباتیک در مدارس + فیلم رباتیک چیست ؟ و انواع آن + فیلم آموزشی بهبود مهارت خواندن انگلیسی با ده دقیقه در روز چرا کودکان باید موسیقی را بیاموزند؟ کسب مهارت گوناگون توسط هنر برای کودکان + فیلم هنر خلاق جنبه‌های مختلف رشد کودک را افزایش می‌دهد روانشناسی نقاشی کودک بصورت گام به گام + فیلم تاثیر موسیقی بر هوش کودکان ارف کودکان چیست ؟ ده دلیل اهمیت هنر در آموزش و پرورش کودکان فواید نقاشی کردن برای کودکان؛ چرا کودکان باید نقاشی کنند؟ همه چیز درباره روانشناسی کودک 9 روش جذاب آموزش و یادگیری هنر به کودکان کلاس رباتیک از چه سنی مناسب است ؟