عصب شناسان میان آموزش موسیقی و فعالیت های اجرایی ارتباطی را کشف کرده اند مادر آلبرت انیشین موسیقی دان با استعدادی بود که در تمام طول زندگی اش همزمان با رشد فرزندانش زیباترین آثار را خلق کرد. آلبرت انیشتین از سن 6 سالگی نواختن ویولن را شروع کرد.
در سن 13 سالگی سوناتای موزارت را اجرا می کرد. انیشین یکبار گفت: زندگی بدون نواختن موسیقی برای من غیرقابل تصور است.من رویاهای روزمره ام را در موسیقی زنده می کنم. زندگی ام را در قالب موسیقی می بینم… در زندگی خارج از موسیقی لذتی وجود ندارد.
به عنوان پدر یک فرزند 6 ساله، باید بگویم که از اینکه دخترم به نواختن پیانو و ویولن علاقمند است، بسیار خوشحالم.
تاثیر موسیقی بر هوش کودکان بسیار مناسب است که باعث پیشرفت ذهنی آنها در تمامی مراحل زندگیشون میشود در این بخش از تصویرگران پویااندیش با ما همراه باشید.

تاثیر مثبت آلات موسیقی در سن رشد

تحقیقاتی در بیمارستان کودکان بوستون انجام شده که نشان داده میان آموزش موسیقی کودکان و فعالیت کودکان و بزرگسالان ارتباط وجود دارد. مطالعات قبلی رابطه میان آموزش موسیقی و توانایی های شناختی را تایید کرده اما کمتر به تاثیرات آموزش موسیقی بر روی عملکرد اجرایی پرداخته است.
کارکردهای اجرایی ( EF ) به عنوان رویه های شناختی سطح بالایی معرفی می شوند که افراد را قادر می سازند سریعا اطلاعات را پردازش و بازیابی کنند.
رفتارهایشان را منظم نمایند، انتخاب های خوب داشته باشند، مشکلات را حل کنند، برای تغییر تقاضای ذهنی برنامه ریزی و تعدیل نمایند.
بخش دیگر EF داشتن انعطاف پذیری شناختی است که به معنی توانایی برای هماهنگ شدن با وظایف جدید است. عصب شناسان از تصویرسازی ذهنی MRI در تحقیقات جمعی خود استفاده کردند تا به ارتباط بیولوژیکی میان تاثیر موسیقی بر هوش کودکان و آموزش موسیقی برای کودکان و بهبود کارکرد اجتماعی پی ببرند.
تحقیق ارتباطات رفتاری و عصبی کارکرد اجرایی در موسیقی دانان و افراد معمولی در ژوئن 2014 در مجله PLOS ONE منتشر شد.

عملکرد اجرایی

دکتر نادین گاب از آزمایشگاه عصب شناسی شناختی در بیمارستان کودکان بوستون در این مجله اعلام کرد که:

از آنجایی که عملکرد اجرایی شاخصی مهم حتی بیشتر از IQ در موفقیت علمی است، ما فکر می کنیم که یافته هایمان دلالت های قدرتمندی دارند.
او می افزاید: در حالیکه مدارس زیادی برنامه های آموزش موسیقی را از کلاس های خود حذف کرده اند و بیشتر وقت خود را صرف آماده سازی برای آزمون های تئوری می کنند، یافته های ما نشان میدهد که آموزش موسیقی به بچه ها کمک خواهد کرد تا آینده علمی بهتری داشته باشند.
در پست قبلی وبلاگ روان شناسی امروز با نام آموزش موسیقی فعالیت ذهن را بهینه سازی می کند، من در مورد تحقیقاتی نوشتم که نشان داده آموزش موسیقی باعث تغییرات اساسی در ساختار و فعالیت ذهن افراد جوان می شود.

بیشتر بخوانید: 6 مزیت آموزش موسیقی

سه مزیت ذهنی آموزش موسیقی:

1. موسیقی دانان توانایی زیادی برای ترکیب اطلاعات دریافتی از حواس شنوایی، لامسه و بینایی دارند
2. آغاز آموزش قبل از سن هفت سالگی بیشترین تاثیر را خواهد داشت.سنی که در آن آموزش موسیقی آغاز می شود بر روی آناتومی مغز در بزرگسالی تاثیر خواهد گذاشت.
3. مدارهای مغزی که در آماده سازی موسیقایی از طریق آموزش نظامند شکل گرفته اند، باعث می شوند که کمتر به کارکرد حافظه وابسته شویم و بیشتر در درون ذهن ارتباطات برقرار شود.

موسیقی دانان بزرگسال و بچه هایی که آموزش موسیقی دیده اند در تحقیقات بوستون عملکرد بهتری در جوانب مختلف کارکرد اجرایی داشتند. در FMRI کودکانی که تحت آموزش موسیقی بوده اند، فعالیت بهتری در نواخی کرتکس پیش مغزی از خود نشان داده اند که باعث شده بهتر در انجام فعالیت های ذهنی تغییرات را صورت دهند.

نواحی مغزی که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد شامل:

ناحیه موتور پس ساختی، ناحیه بسمندی و کرتکس پیش مغزی جانبی سمت راست. تمامی این نواحی مغزی به کارکرد اجرایی متصل هستند. جالب است که فعالیت پیشرفته مغز در درون سایر نواحی مغزی که مستقیما با عملکرد اجرایی در ارتباط نبوده مانند اینسولا و مخچه نیز مشاهده شده است.
در مطالعه ای که در ماه می 2014 توسط دانشگاه لیورپول انجام شد مشخص شد که آموزش موسیقی می تواند جریان خون را در نیم کره چپ مغز افزایش دهد. این قسمت مسئول یادگیری موسیقی و زبان است.

نتیجه گیری تاثیر موسیقی بر هوش کودکان :

تاثیر موسیقی بر هوش کودکان ممکن است بر روی دستاورد علمی فرد تاثیر بگذارد محققان بیمارستان کودکان بوستون نتیجه گیری کردند که کودکان و بزرگسالانی که آموزش موسیقی دیده اند عملکرد اجرایی بهتری نسبت به افراد غیر موسیقی دان دارند به ویژه اینکه انعطاف پذیری شناختی، عملکرد حافظه و سرعت پردازش شان بیشتر است. محققان متوجه شدند که کودکانی که ابزار موسیقی می نوازند ممکن است توانایی های اجرایی داشته باشند که آنها را جذب موسیقی می کند. برای ایجاد ارتباط سببی میان آموزش موسیقی و عملکرد اجرایی بهتر، نیاز است که به مطالعه بیشتر بر روی کودکان در طول زمان پرداخت و به صورت تصادفی نمونه ها را بررسی کرد.
به نظر اندیشمندان برای محصلان، سیاست گذاران و والدین لازم است که به برنامه های آموزش موسیقی اهمیت دهند تا نتایج بهتری بدست آورند.

بیشتر بخوانید: مهارت هنری و نوشتاری کودک 

سوالات متداول تاثیر موسیقی بر هوش کودکان

چطور موسیقی می‌تواند هوش کودکان را تقویت کند ؟
به‌خاطر تمرین مغز در تشخیص صداهای مختلف ، هماهنگی شنیداری بالاتر می‌رود و ذهن برای یادگیری آماده‌تر می‌شود.

چرا یادگیری آهنگ و ریتم در سنین پایین توصیه می‌شود؟
کودکان در این دوران قابلیت بالایی برای جذب اطلاعات دارند و آشنایی با ریتم و نُت‌ها رشد ذهنی آن‌ها را سرعت می‌بخشد.

چطور گوش دادن به آهنگ‌های ساده به تقویت زبان کودکان کمک می‌کند؟
وقتی شعرها را تکرار می‌کنند، تلفظ و دایره لغاتشان بیشتر می‌شود و با ساختار جملات آشنا می‌گردند.

آیا نواختن ساز واقعاً بر هوش ریاضی تأثیر دارد؟
بله، چون شمارش ضرب‌ها و تنظیم ریتم با الگوهای تکراری، مهارت ترتیب و منطق ریاضی را تقویت می‌کند.

چرا نواختن گروهی موسیقی مهارت‌های اجتماعی بچه‌ها را بالا می‌برد؟
همه باید صدای دیگران را بشنوند و هماهنگ عمل کنند. این همکاری و رعایت نوبت، روحیه اجتماعی را شکل می‌دهد.

چطور آهنگ‌های شاد به شادابی روحیه کودک کمک می‌کند؟
ضرباهنگ بالا و ملودی شاد ، نشاط می‌آورد و استرس را کم می‌کند. در نتیجه ذهن برای یادگیری آماده‌تر می‌شود.

چگونه آموزش موسیقی باعث افزایش تمرکز کودکان می‌شود؟
در حین یادگیری قطعات، کودکان باید روی هر نت توجه کنند تا اشتباه نزنند. این تمرین روزانه تمرکز آن‌ها را قوی‌تر می‌کند.

آیا گوش دادن به موسیقی‌های آرام قبل از خواب تأثیر مثبتی دارد؟
بله، آهنگ‌های آرام از هیجان زیاد می‌کاهد و به کودک کمک می‌کند راحت‌تر به خواب برود و ذهنش آرام شود.

چرا یادگیری سازهایی مثل پیانو یا فلوت زودتر تأثیر مثبت خود را نشان می‌دهد؟
این سازها گستره صدای متنوعی دارند و کودک سریع‌تر با مفهوم نُت و ملودی آشنا می‌شود.

چگونه ترکیب شعر و موسیقی در کودکان، هم‌زمان هوش زبانی و شنیداری را رشد می‌دهد؟
وقتی شعر در قالب آهنگ ارائه می‌شود، کودک هم واژه‌ها را یاد می‌گیرد و هم ریتم و ملودی را درک می‌کند.

آیا اجرای موسیقی در جمع خانواده به تقویت اعتمادبه‌نفس کمک می‌کند؟
بله، وقتی کودک اجرای خود را ارائه می‌دهد و تشویق می‌گیرد، اعتمادبه‌نفسش بالاتر می‌رود و انگیزه بیشتری برای ادامه پیدا می‌کند.

چطور موسیقی می‌تواند خلاقیت ذهنی کودک را بیدار کند؟
در هنگام بداهه‌نوازی یا ساخت آهنگ ساده، کودک ایده‌های تازه را تجربه می‌کند و تخیلش را درگیر می‌نماید.

چرا یادگیری ساز از طریق بازی برای کودکان جذاب‌تر است ؟
بازی، حس هیجان می‌آورد و کودک بدون احساس اجبار، با نت‌ها و ریتم‌ها آشنا می‌شود و انگیزه‌اش بیشتر می‌گردد.

چگونه موسیقی بر حافظه کودکان تأثیر مثبت می‌گذارد؟
یاد گرفتن ملودی‌ها، شعرها و تکرارشان به‌عنوان یک الگوی مشخص، بخش حافظه را تقویت می‌کند.

آیا نواختن سازهای کوبه‌ای برای پرورش دقت کودکان مناسب است؟
بله، زیرا کودک باید الگوی ضربه‌ها را حفظ کند و در زمان درست ضربه بزند. این کار تمرین دقت و هماهنگی را بالا می‌برد.

چطور می‌توان کودک را با آواهای مختلف موسیقی آشنا کرد؟
با پخش آهنگ‌های متنوع و توضیح دادن تفاوت صداهای زیر و بم، کودک کم‌کم گوش موسیقایی بهتری پیدا می‌کند.

چرا یادگیری موسیقی کمک می‌کند کودکان بهتر احساساتشان را بیان کنند؟
آن‌ها می‌توانند با نواختن قطعاتی که بیانگر شادی یا غم است، عواطف خود را بیرون بریزند و آرامش ذهنی بیشتری داشته باشند.

چگونه ایجاد نظم در تمرین‌های موسیقی، حس مسئولیت‌پذیری را در کودکان شکل می‌دهد؟
وقتی هر روز زمان مشخصی برای تمرین تعیین شود، کودک می‌فهمد باید طبق برنامه جلو برود و وظیفه‌اش را انجام دهد.

آیا می‌توان برای کودکان خیلی کوچک هم از موسیقی بهره برد؟
بله، حتی پخش موسیقی ملایم برای نوزادان به رشد شنوایی و ایجاد حس آرامش در آن‌ها کمک می‌کند.

چرا در بسیاری از کشورها آموزش موسیقی را بخشی از برنامه درسی کودکان می‌دانند؟
چون پژوهش‌ها نشان داده است که موسیقی بر هوش، حافظه، توانایی حل مسئله و مهارت‌های اجتماعی کودکان اثری مثبت دارد.

چطور یادگیری نُت‌خوانی، به توانایی خواندن و نوشتن کودکان کمک می‌کند؟
کودک درک می‌کند که نمادها (نت‌ها) معنای خاصی دارند و باید به‌ترتیب خوانده شوند. همین مهارت در یادگیری الفبا نیز یاری‌رسان است.

آیا همراهی والدین در یادگیری موسیقی فرزندشان تاثیری دارد؟
بله، حمایت و تشویق والدین باعث می‌شود کودک با اشتیاق بیشتری تمرین کند و از همراهی خانوادگی لذت ببرد.

چگونه گوش کردن به سبک‌های مختلف موسیقی، ذهن کودک را بازتر می‌کند؟
با شنیدن تنوعی از آهنگ‌ها، کودک صداهای گوناگون را کشف می‌کند و سلیقه شنیداری‌اش شکل می‌گیرد. این تنوع باعث می‌شود به تفاوت‌ها احترام بگذارد.

چرا شرکت در کارگاه‌های موسیقی گروهی می‌تواند روی افزایش هوش کودکان اثر بگذارد؟
در جمعی که هرکدام سازی می‌نوازند، کودک باید جای خودش را پیدا کند و با دیگران هماهنگ شود. این کار کارکردهای ذهنی مختلفی را درگیر می‌کند.

چطور ترکیب موسیقی با شعر و رقص برای کودکان یک فعالیت جامع و تقویت‌کننده ذهن است ؟
وقتی هم‌زمان شعر خوانده می‌شود، موسیقی پخش می‌گردد و حرکات ریتمیک انجام می‌گیرد، بخش‌های مختلف مغز فعال می‌شوند و هماهنگی بدنی-شنیداری بالا می‌رود.

مطالعه بیشتر:

رشد کودک و تحصیل هنر چرا رنگ‌‌ آمیزی سفال برای کودکان مفید است ؟ تاثیر آموزش ویولن در روحیه کودکان رباتیک چیست ؟ و انواع آن + فیلم آموزشی هنر نواختن ویولن فواید نواختن پیانو برای کودکان مهارت‌ های هنری و نوشتاری کودک چه نکاتی را افشا می‌کنند؟ + فیلم چرا هنر باعث ارتقای هوش کودکان می‌شود؟ هنر و صنایع دستی اعتماد به نفس کودکان را افزایش می‌دهد ارف کودکان چیست ؟ مزایای هنر برای کودکان – چشم انداز ESL تاثیر و اهمیت هنر در رشد کودک همه چیز درباره روانشناسی کودک اسکرچ چیست ؟ + فیلم بهترین جایگزین بازی کردن با موبایل و تبلت برای کودکان چیه؟