شومینه و طراحی آن

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که شومینه چیست و چرا در اتاق‌های نشیمن لوکس جایگاه ویژه‌ای دارد؟
در اصل، «شومینه» واژه‌ای لاتین است که در فرهنگ فارسی معین، به‌عنوان بخاری‌ای تعریف شده که در داخل دیوار نصب می‌شود. البته نمونه‌های هیزمی، گازی و برقی آن نیز این روزها در منازل استفاده می‌شود. با اینکه درباره‌ی تاریخچه‌ی دقیق شومینه تردیدهای زیادی وجود دارد، اما می‌توان این اختراع را به انسان‌های اولیه نسبت داد که بعد از کشف آتش، برای گرم‌کردن خود به سراغ چنین سازوکاری رفتند.

در دنیای مدرن، طراحان داخلی حاضر نیستند از طرح‌های گذشته صرفاً کپی‌برداری کنند. برای خلق شومینه‌های مدرن با ایده‌های خاص و منحصربه‌فرد، باید قوانین قدیمی را شکست و از انواع متریال مقاوم در برابر حرارت بهره برد. آجر، بتن نسوز، سنگ‌های براق مرمرین یا حتی شیشه‌ی نشکن؛ همه‌ی این‌ها می‌توانند در کنار هم قرار بگیرند و یک شومینه‌ی جذاب بسازند.

نکته‌ی مهم در طراحی و اجرای شومینه، استانداردبودنِ دودکش است؛ چراکه هر اشتباهی در نصب یا طراحی، ممکن است باعث نشت گازهای سمی شود و سلامت ساکنان را به خطر بیندازد. البته در شومینه‌های برقی، چنین نگرانی وجود ندارد.

در ادامه با پویا اندیش همراه باشید تا با نکات بیشتری درباره‌ی انتخاب، نصب و ایمن‌سازی شومینه آشنا شویم.

طراحی شومینه از گذشته تا کنون

از زمان گذشته شومینه یکی از بهترین عناصر برای دکوراسیون و تزئینات بوده،طرحهای متنوع ارائه شده تا بتواند جلوه زیباتری به طراحی ببخشند.
گرمادهی وسبک خاص توجه بسیاری از خانمهای ایرانی رابه سمت خود جلب کرده به گونه ای که فضای دارای شومینه مراتب دلپذیرتر از سایر فضاهاست.
شاید بتوان حضور شعله های آتش و قابل لمس بودن آتش را یکی از این دلایل نام برد. درسبکهای گذشته برای اجرای شومینه فضایی اشغال میشد و این میتوانست محدودیت برای ساختمانها کم متراژ به حساب آید،اما امروزه با طرح های جدید و مدرن این مشکل کاملا برطرف شده است.
نمونه های جدید همانند یک دکورمستقل و یا بعنوان میز تلویزیون عمل می نماید و برای بازدهی بیشتر بصری فضا مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین شومینه هایی به صورت آماده در بازار موجود است و متداول ترین آنها برقی ، قوسی شکل ، سنگی و …

شعله های آرامش بخش ایجاد نورهای لطیف و سایه روشن های متناوب در فضا میکند و تاثیر بسیار مثبت در فضا خواهد داشت. تاثیر مثبت میتواند در آرامش شبانه همراه با یک موسیقی ملایم خستگی ناشی از کار سخت روزانه را از جسم و روح کاربران خارج نماید.
شعله های آتش نقش یک منبع نور دارد برای مصاحبت افراد خانواده هنگام صرف شام ، این موضوع ارزشمندی فضا را برای افراد به ارمغان آورد.

ساختار شومینه

ساختار شومینه از دو قسمت منقل و کوره تشکیل شده و این منقل با توجه نوع سوخت هیزمی، گازی یا برقی متفاوت است. معمولا در ورودی کوره وسیله ای به نام دمپر اضافه می شود تا گرمای زیاد از فضا خارج نشود. قطعه فلزی در فصلهایی از سال که از شومینه استفاده نمیشود. برای جلوگیری از جریان باد در فضای منزل قسمت درپوش که با زنجیر وصل میشود، میبندیم.
شومینه گازی ، رعایت مسائل ایمنی در مورد شیرگاز، مخصوصا ترموکوپل که در هنگام ورزش جریان باد، جریان گاز را خاموش میکند، اهمیت فراوان دارد. شومینه های برقی کم خطر ترین و ایمن ترین نوع هستند،
معمولا هیتر هایی شعله های دکوراتیو ایجاد می کند و به همراه فن هوای گرم را به بیرون هدایت می کند.
مدل هایی از این نوع در بازار موجود است که فقط از نظر بصری کارکرد دارند و کاملا زینتی و فاقد گرمادهی هستند.
در طراحی و اجرا متریالهای مختلفی از جمله سنگ، سرامیک، آجر، کاشی، گچ، سیمان سفید، فلزات رنگی، شیشه های ضد حرارت، برنز و …بکار میرود.

سوالات متداول در مورد شومینه

چرا شومینه در دکوراسیون داخلی تا این حد محبوب است ؟
زیرا شومینه و طراحی آن حس گرما، صمیمیت و جلوه‌ی زیبایی به فضا می‌بخشد. در کنار عملکرد گرمایشی، به‌عنوان نقطه کانونی دکوراسیون نیز عمل می‌کند.

چه نوع شومینه‌ای برای فضاهای کوچک مناسب است ؟
شومینه‌های دیواری یا جمع‌وجور با طراحی مینیمال و ابعاد کم، گزینه‌ای ایده‌آل برای اتاق‌های کوچک هستند و محدودیت فضا را حل می‌کنند.

چطور می‌توان شومینه و طراحی آن را با سبک مدرن هماهنگ کرد ؟
در شومینه‌های مدرن معمولاً از خطوط ساده، متریال‌های شیشه‌ای یا فلزی و رنگ‌های خنثی استفاده می‌شود تا با فضای مینیمال و امروزی همخوانی داشته باشد.

آیا شومینه گازی بهتر است یا شومینه چوبی سنتی؟
هر کدام مزایا و زیبایی خود را دارند. شومینه گازی نیازی به ذخیره‌سازی هیزم ندارد و کنترل آسان‌تری ارائه می‌دهد، در حالی که شومینه چوبی حس نوستالژی و بوی خوش سوختن چوب را به فضا اضافه می‌کند.

در طراحی شومینه، چه متریالی رایج‌تر است؟
سنگ طبیعی، آجر، فلز و بتن از متریال‌های پرکاربرد هستند. انتخاب متریال باید با سبک کلی دکوراسیون و میزان تحمل حرارت آن مطابقت داشته باشد.

چگونه یک شومینه را به مرکز توجه در پذیرایی تبدیل کنیم؟
استفاده از رنگ متضاد در اطراف شومینه، نورپردازی مناسب و قرار دادن مبلمان به‌صورت نیم‌دایره مقابل آن، نگاه‌ها را به سمت شومینه جلب می‌کند.

برای ایمنی در کنار شومینه چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
نصب گارد مخصوص مقابل شومینه چوبی، بررسی منظم مسیر دودکش و اطمینان از عایق‌بندی مناسب دیوار و کف، از الزامات ایمنی شومینه است.

آیا شومینه الکلی انتخاب خوبی برای خانه‌های آپارتمانی است؟
شومینه‌های الکلی دودکش نیاز ندارند و حرارت ملایمی فراهم می‌کنند. این نوع شومینه و طراحی آن، گزینه‌ای جذاب برای آپارتمان‌های شهری محسوب می‌شود.

چطور می‌توان طراحی شومینه را با دکوراسیون کلاسیک هماهنگ کرد؟
در دکوراسیون کلاسیک، قاب شومینه‌های سنگی یا چوبی با منبت‌کاری و جزییات لوکس استفاده می‌شود. رنگ‌های گرم و تناسب با مبلمان سنتی، هماهنگی بیشتری ایجاد می‌کند.

شومینه برقی چه مزایایی دارد؟
نصب آسان، نیاز نداشتن به تهویه پیچیده و تنظیم دمای ساده، از مزیت‌های شومینه برقی است. همچنین در برخی مدل‌ها، افکت شعله واقعی هم شبیه‌سازی می‌شود.

چطور از یک شومینه قدیمی در طراحی داخلی جدید استفاده کنیم؟
با رنگ‌آمیزی قاب قدیمی یا ترکیب آن با عناصر مدرن (مثل شیشه یا فلز)، می‌توان جلوه‌ی شومینه و طراحی آن را به‌روزرسانی کرد و از اصالت آن بهره برد.

آیا شومینه دیواری به سقف کاذب نیاز دارد؟
بسته به نوع سیستم گرمایشی و مدل انتخابی، ممکن است برای پنهان کردن دودکش یا سیم‌کشی نیاز به سقف کاذب باشد. مشورت با متخصص در این مورد ضروری است.

در چه ارتفاعی باید شومینه نصب شود؟
ارتفاع مناسب بستگی به مدل شومینه و کاربرد فضا دارد. به‌طور کلی، شومینه باید در ارتفاعی نصب شود که شعله‌ها در سطح دید نشیمن قرار بگیرد و انتقال حرارت به شکل بهینه انجام شود.

چطور یک دیوار پشت شومینه را زیباتر کنیم؟
استفاده از طرح‌های دیواری برجسته، سنگ‌چین‌های خاص یا رنگ متضاد در پس‌زمینه، دیوار پشت شومینه را به نقطه‌ی کانونی دکوراسیون تبدیل می‌کند.

آیا شومینه قابل حمل هم وجود دارد؟
بله، برخی مدل‌های کوچک الکلی یا برقی طراحی شده‌اند که امکان جابه‌جایی دارند و نیازی به نصب دائمی یا دودکش ندارند.

در طراحی شومینه‌های فضای باز چه مواردی رعایت شود؟
انتخاب متریال مقاوم در برابر شرایط جوی، تامین تهویه مناسب و رعایت فاصله ایمنی از مبلمان یا گیاهان مهم است. همچنین تاسیسات گرمایشی باید در برابر باران و رطوبت محافظت شوند.

بهترین روش تمیز کردن شومینه چیست؟
برای شومینه چوبی، خاکستر باید به‌طور مرتب جمع شود و دودکش سالانه بازبینی شود. در شومینه گازی یا برقی، با یک پارچه نرم و شوینده ملایم می‌توان گرد و غبار را پاک کرد.

شومینه‌های دوطرفه چه کارکردی دارند؟
این مدل شومینه و طراحی آن برای جدا کردن ظریف دو فضا (مانند نشیمن و غذاخوری) استفاده می‌شود و از دو جهت قابل مشاهده و دسترسی است.

چرا نورپردازی در اطراف شومینه مهم است؟
قرار دادن منابع نوری گرم و ظریف در اطراف شومینه، علاوه بر برجسته کردن طرح آن، حس گرما و صمیمیت را افزایش می‌دهد و فضای نشیمن را دلپذیرتر می‌کند.

چطور در دکوراسیون جمع‌وجور از یک شومینه استفاده کنیم؟
انتخاب شومینه کم‌جا مثل شومینه‌های دیواری یا الکلی، بهینه‌سازی فضای اطراف با مبلمان تاشو، و حذف المان‌های اضافی کمک می‌کند شومینه و طراحی آن در محیط نقلی هم جلوه زیبایی داشته باشد.