آیا با انواع چرخ خیاطی آشنایی دارید؟ وقتی تازه وارد دنیای مد و فشن و خیاطی شده باشید، یک سری نکات اساسی وجود دارد که باید در مورد چرخ خیاطی خود بدانید. اولین چرخ خیاطی توسط یک شهروند انگلیسی به نام توماس سنت در سال 1789 اختراع شد. اگر هم اینطور نباشد، حداقل اولین کسی است که حق اختراع رسمی چرخ خیاطی را برای خود دارد. البته از آن زمان تا کنون خیلی چیزها تغییر کرده است. فناوری، مردم، فرهنگ، مرزهای جغرافیایی، همه و همه تغییرات محسوسی را شاهد بوده اند؛ بنابراین نمی توان انتظار داشت چرخ خیاطی در بحبوحه این تغییرات، ثابت باقی مانده باشد.
امروزه تنوع بالایی از چرخ خیاطی ها با کارکردها و قابلیت های مختلفی در دسترس قرار گرفته اند و از آن خامی چرخ خیاطی اولیه بیرون آمده اند. چرخ خیاطی و به تبع آن خیاطی، از اختراعات جدید و به روز شدن تجهیزات بهره برده است؛ اما کاربرد اصلی چرخ خیاطی، همان کاربرد قدیمی اش بوده و تغییر نکرده است- جایگزینی کارآمد برای دوخت دستی. بله، چرخ خیاطی این کار را به خوبی انجام می دهد! در این مقاله از آموزشگاه تصویرگران پویااندیش، به بررسی انواع چرخ خیاطی و کارکردشان خواهیم پرداخت.

انواع چرخ خیاطی
چرخ خیاطی ها را می توان با توجه به عملکرد آنها به 4 نوع اصلی طبقه بندی کرد:
چرخ خیاطی دستی
این نوع اصلی چرخ خیاطی است که می توانید با استفاده از یک رکاب با آن کار کنید. امروزه می توانید این چرخ ها را در تجهیزات قدیمی (وینتیج) پیدا کنید و کسانی که آنها را دارند، موتورهای الکتریکی جدیدی به آن اضافه کرده اند تا بتوانند هم آن استحکام قدیمی و گذشته را حفظ کنند، هم یک چرخ خیاطی کارآمد و سریع داشته باشند.

چرخ خیاطی مکانیکی رایج ترین انواع چرخ خیاطی
این رایج ترین چرخ خیاطی به شمار می آید که دارای دستگیره و دکمه های متعدد برای تنظیم طول و میزان کشش دوخت است. بیشتر آنها با دوخت سوراخ دکمه، دوخت کاربردی و چند دوخت تزیینی عرضه می شوند.

چرخ خیاطی های الکترونیکی
این نوع، بیشتر یک نسخه خودکار از چرخ خیاطی های مکانیکی با دکمه های ساده و حتی صفحه نمایش LCD است. این چرخ خیاطی ها عمدتاً طول و عرض دوخت را به صورت خودکار تنظیم می کنند. این چرخ خیاطی ها ویژگی های مناسبی، مانند دوخت سوراخ دکمه یک مرحله ای خودکار و دوخت های مختلف اورکلاک دارند.
چرخ خیاطی کامپیوتری: این یک مدل کاملاً عالی و بی نقص از چرخ خیاطی است که هر چیزی را که می خواهید در خود دارد. می توانید الگوها را در این چرخ خیاطی بارگیری کنید. این چرخ خیاطی، الگوها را به خاطر می سپارد، عملکردهای سرعت و سوزن را کاملاً همگام می کند و دوخت دقیقی را به شما ارائه می دهد. عملیات مختلف خیاطی با هماهنگی کامل انجام می شود، بدون اینکه شما خودتان را در این مورد اذیت کنید. این چرخ خیاطی ها دارای صفحه نمایش لمسی و پورت های USB برای وارد کردن الگوهای خیاطی و طرح های گلدوزی هستند. بیشتر کارها به صورت خودکار انجام می شود و خیاطی به دلیل عملکرد روان آن، لذت بخش تر و آسان تر است. البته به یاد داشته باشید که همه این ها گران و با هزینه سنگینی همراه است.

با توجه به کارکرد، به غیر از چرخ خیاطی های معمولی، انواع چرخ خیاطی به شرح زیر هستند:
1. اورلاکر (Overlocker) یا سرجر (Serger)
سرجرها یا اورلاکرها، اساساً برای انجام کارهای نهایی و فینیشینگ لبه های درز استفاده می شوند. سرجر، درزها را با یک دور دوخت تکمیل می کند و این کار را همراه با برش درزها انجام می دهد.

2 چرخ خیاطی گلدوزی
اینها چرخ خیاطی هایی هستند که برای ایجاد طرح ها و تک نگاری های دقیق و پیچیده گلدوزی استفاده می شوند. دستگاه های گلدوزی می توانند رایانه ای باشند و همچنین می توان طرح ها را در آنها دانلود یا آپلود کرد و کار را به صورت آنی انجام داد.

3. چرخ خیاطی صنعتی یکی از انواع چرخ خیاطی تجاری
اینها چرخ خیاطی های سنگینی هستند که توسط حرفه ای ها استفاده می شوند. اگر علاقه مند به راه اندازی یک تجارت خیاطی هستید، این چرخ خیاطی برای شما مناسب تا بتوانید طراحی های خود را با بهترین کیفیت بدوزید. این چرخ خیاطی ها دستگاه های سنگینی هستند که قابلیت دوخت لایه های پارچه های ضخیم را دارند. آنها را می توان برای ساخت اکسسوری هایی مانند کیف های ساخته شده با پارچه های ضخیم مانند جین و چرم استفاده کرد.
برخی از برندهای مطرح چرخ خیاطی به شرح زیر هستند (این فهرست ترتیب خاصی):
- جانومه
- بیبیلاک
- برنینا
- برادر
- النا
- فاف
- ریکار
- سینجر
- وایکینگ هوسکوارنا

انواع چرخ خیاطی چگونه کار می کنند؟
چرخ خیاطی زمانی می دوزد که نخ بالایی و نخ ماسوره به هم متصل می شوند و در این میان یک حلقه پیوسته تشکیل می شود که لایه های پارچه را به هم متصل می کند. چرخ خیاطی دارای یک موتور الکتریکی است که دستگاه را راه می اندازد. شما کنترل عملیات را از طریق پدال یا رکاب در دست دارید. مزیت این پدال پایی این است که هنگام کار، هر دو دست شما برای دستکاری و حرکت دادن پارچه آزاد هستند.
پدال پایی چرخ خیاطی شما دور موتور را کنترل می کند؛ بنابراین اگر میزان فشاری که به آن وارد می کنید را افزایش دهید، ماشین، دوخت را تسریع می کند و اگر فشار روی پدال را کاهش دهید، ماشین، سرعت دوخت را کاهش می دهد. برای دوخت عالی، نخ رویی و نخ ماسوره باید دقیقاً در وسط لایه های پارچه به هم برسند.

نحوه استفاده از چرخ خیاطی
زمانی که این مطلب را می خوانید، احتمالاً پس از در نظر گرفتن همه موارد و نیازهای خود به عنوان یک طراح لباس، یک چرخ خیاطی مناسب خریده اید – بودجه خود، اینکه با آن چه چیزی می دوزید، چه کسی می خواهد با آن کار کند و غیره، چیزهایی هستند که باید هنگام خرید چرخ خیاطی مد نظر داشته باشید، همچنین، شما به یک میز بسیار راحت برای کار با چرخ خیاطی خود نیاز خواهید داشت که امر بسیار مهمی است. اگر قرار است برای مدت طولانی خیاطی کنید، باید میز و صندلی خود را طوری انتخاب کنید که هنگام انجام کار راحت باشید. در غیر این صورت کمردرد باعث می شود که به زودی کار طراحی لباس و دوخت لباس را کنار بگذارید.
بعد از اینکه میز چرخ خیاطی و چرخ خیاطی را انتخاب کردید، دفترچه راهنمای چرخ خیاطی همراه با آن را بردارید و آن را به طور کامل مطالعه کنید. این کتاب مهمی است که همیشه باید در دسترس داشته باشید؛ زیرا همه چیز مربوط به چرخ خیاطی خاص شما در این نسخه ذکر شده است. بسیاری از کتابچه های چرخ خیاطی های جدید را می توانید از اینترنت هم دانلود کرده و بخوانید.

نخ
برای دوخت لباس خوب، داشتن نخ با کیفیت خوب، یک ضرورت است نه یک گزینه! شما باید با مطالعه و بررسی های دقیق، بهترین نخ برای استفاده با چرخ خیاطی و برای لباس های مختلف را بررسی کنید. کافی است بگوییم که انواع پارچه نیاز به انواع مختلف نخ برای دوخت دارند و یک طراح لباس باید دانش اولیه در این مورد را در اختیار داشته باشد.

سوزن
همچنین باید بدانید که سوزن های خیاطی همه شبیه به هم نیستند. انواع مختلفی از سوزن های خیاطی برای انواع مختلف دوخت/پارچه وجود دارد. شما باید بدانید که از کدام سوزن برای خیاطی خود استفاده کنید، همچنین باید بدانید که چگونه سوزن را به درستی تعویض کنید. تمام متخصصان بعد از 6-8 ساعت دوخت، سوزن های خود را تعویض می کنند تا تیزی آن را حفظ کنند. آنها نمی خواهند سوزن بد، دوخت آنها را از بین ببرد.
نخ زدن سوزن چرخ خیاطی هم از اهمیت بالایی برخوردار است. این یک عنصر بسیار مهم در عملکرد صحیح و بدون مشکل چرخ خیاطی است. بیشتر مشکلات هنگام کار با چرخ خیاطی با نخ زدن صحیح سوزن قابل حل است. اگر هنگام نخ کردن، ارتفاع سوزن، کم یا زیاد باشد، خیاطی شما به هم خواهد خورد. اطمینان حاصل کنید که وقتی دستگاه را نخ می کنید، پای پرس بالا رفته و سوزن در بالاترین موقعیت قرار دارد.

ماسوره ها
راهنمای چرخ خیاطی را در مورد نحوه قرار دادن ماسوره در چرخ خیاطی خاص خود بررسی کنید. نحوه پیچیدن نخ در ماسوره نیز بسته به نوع جعبه ماسوره متفاوت خواهد بود. مهم است که هرگز هنگام پیچیدن ماسوره عجله نکنید. برای اینکه ماسوره را خوب بپیچید، توجه داشته باشید که باید این کار را با سرعت ثابت و متوسط انجام دهید.
ماسوره را با توجه به چرخ خیاطی خود در جعبه مخصوص قرار دهید. طبق دستورالعمل، نخ ماسوره را از شکاف خارج کنید. چرخ دستی را به آرامی به سمت خود حرکت دهید. این موضوع باعث می شود که نخ ماسوره به ناحیه مورد نظر وارد شود. قبل از اینکه پارچه را زیر پایه های سوزن نگه دارید تا شروع به دوخت کنید، این نخ را به همراه نخ بالای سوزن به پشت دستگاه ببرید.

سوالات متداول انواع چرخ خیاطی
چطور میتوان در میان انواع چرخ خیاطی انتخاب مناسبی برای شروع داشت ؟
افرادی که تازه وارد دنیای خیاطی میشوند، معمولاً مدلهای خانگی ساده را ترجیح میدهند تا با دوختهای پایه آشنا شوند و ریسک هزینههای بالاتر را به حداقل برسانند.
چرا برخی از انواع چرخ خیاطی دارای نمایشگر دیجیتال و تنظیمات خودکار هستند؟
مدلهای کامپیوتری امکاناتی مانند تنظیم نوع دوخت، طول بخیه و حتی الگوهای تزئینی آماده را با فشردن چند دکمه ارائه میدهند و روند خیاطی را بسیار راحتتر میکنند.
چطور میتوان چرخ خیاطی خانگی را از نوع صنعتی تشخیص داد؟
ابعاد بزرگتر و سرعت دوخت بالاتر، نشانه بارز چرخ صنعتی است. مدلهای خانگی معمولاً طراحی جمعوجورتری دارند و برای پروژههای کوچکتر و خانگی مناسباند.
چرا در میان انواع چرخ خیاطی توجه ویژهای به چرخ سردوز میشود؟
با این ابزار میتوان لبههای پارچه را پاکدوزی کرد و از ریشریش شدن جلوگیری نمود. چرخ سردوز در کارگاههای حرفهای و حتی خیاطی خانگی اهمیت بالایی دارد و دوخت تمیزتری ارائه میدهد.
چطور میتوان تفاوت چرخ میاندوز را با سایر مدلها درک کرد؟
این مدل مخصوص دوخت رویهکشی در لباسهای تریکو و جورابدوزی است و درزهای محکمی ایجاد میکند که در پارچههای کشسان عملکرد بسیار بهتری نسبت به مدلهای معمولی دارد.
چگونه میتوان از میان انواع چرخ خیاطی یک مدل قابلحمل انتخاب کرد؟
مدلهای پرتابل معمولاً وزن کمتری داشته و دسته حمل دارند. اگر دائماً در حال جابهجایی هستید یا فضای محدودی دارید، این گزینه کاربردیتر است.
چرا برخی از انواع چرخ خیاطی برای گلدوزی تخصصی طراحی شدهاند؟
در این مدلها، الگوهای آماده گلدوزی تعبیه شده یا فضای بازتری برای قرار دادن قاب گلدوزی وجود دارد. امکان استفاده از نخهای رنگی متفاوت هم تسلط بیشتری روی طرح ارائه میدهد.
چطور میتوان از مدل زیگزاگ در بین انواع چرخ خیاطی بهره برد؟
دوخت زیگزاگ برای محکمسازی درزهای کشی یا تزیینات حاشیهای بهکار میرود. این قابلیت در بسیاری از مدلهای خانگی وجود دارد و سبب انعطاف بالاتری در دوخت میشود.
چرا در کارگاههای حرفهای از انواع چرخ خیاطی راستهدوز صنعتی استفاده میکنند؟
سرعت دوخت بالا و توانایی کار مداوم بدون داغ شدن، دلایل اصلی محبوبیت این مدل است. بدنه مستحکم و سیستم روغنکاری داخلی نیز از دیگر ویژگیهای آن بهشمار میرود.
چگونه میتوان هزینه خرید انواع چرخ خیاطی را کاهش داد؟
بررسی مدلهای دستدوم یا نمونههای بازسازیشده یکی از راهحلهاست. همچنین برندهای متفاوت را با یکدیگر مقایسه کنید و سراغ قابلیتهایی بروید که واقعاً به آنها نیاز دارید.
چرا برخی از انواع چرخ خیاطی دارای سیستم اهرم بالابر اتوماتیک هستند؟
این مکانیزم باعث میشود بدون دخالت دست، پایه دوخت بهطور خودکار بالا برود و کاربر بتواند سریعتر پارچه را جابهجا کند. در دوختهای مداوم، زمان و انرژی زیادی ذخیره میشود.
چطور میتوان فهمید چرخ خیاطی مخصوص چرم و مواد ضخیم مناسب است؟
در مشخصات فنی، اشاره به موتور قویتر و امکان تنظیم فشار پایه وجود دارد. سوزنهای ضخیمتر و سیستم تغذیه با قدرت کشش بالا هم از جمله شاخصهای این مدلهاست.
چرا در برخی از انواع چرخ خیاطی امکان کوکهای تزئینی وجود دارد؟
برای ایجاد طرحهای فانتزی، حاشیهدوزی یا دوختهای زیبا روی لباس، این قابلیت تعبیه شده است. انتخاب کوکهای متنوع، خلاقیت بیشتری در پروژههای خانگی یا حرفهای ارائه میدهد.
چگونه میتوان تنظیم کشش نخ را در انواع چرخ خیاطی به درستی انجام داد ؟
وجود دکمه یا پیچی برای تنظیم کشش نخ یکی از قابلیتهای مهم است. اگر نخ روی پارچه جمع میشود یا شل دوخته میشود، با این تنظیمات میتوان دوخت متعادلی بهدست آورد.
چطور میتوان از قابلیت جادکمهزن خودکار در برخی از انواع چرخ خیاطی استفاده کرد؟
با نصب پایه مخصوص و انتخاب گزینه جادکمه در پنل، دستگاه در یک مرحله اندازه دکمه را تشخیص میدهد و جادکمه متناسب را بدون دخالت دست دوخت میزند.
چرا برخی از انواع چرخ خیاطی دارای کمپلتی تمام فلزی هستند؟
فلزی بودن کمپلتی باعث میشود دستگاه استحکام بیشتری داشته باشد و در استفاده طولانیمدت کمتر فرسوده شود. همچنین صدای کارکرد آن در مقایسه با کمپلتی پلاستیکی کمتر است.
چگونه میتوان مدلهایی را شناخت که از دو سوزن همزمان استفاده میکنند؟
در مشخصات یا روی بدنه این دستگاهها اطلاعاتی در مورد دو سوزنه بودن وجود دارد. این قابلیت برای دوخت دوبل در یک مرحله مناسب است و برای برخی پروژهها سرعت کار را بالا میبرد.
چطور میتوان از لامپ LED در انواع چرخ خیاطی بهره برد؟
وجود چراغ LED در بخش سوزن یا صفحه کار باعث میشود دید بهتری بر خط دوخت داشته باشید و چشمان در نور کم خسته نشود. اغلب مدلهای جدید چنین قابلیتی دارند.
چرا در کارهای ضخیم، برخی از انواع چرخ خیاطی دارای سیستم بالابر پایه اضافه هستند؟
بالابر پایه بزرگتر امکان قرارگیری لایههای ضخیم پارچه، چرم یا جیر را فراهم میکند. این مورد برای دوخت کیف، روکش مبلمان یا پروژههای سنگین بسیار مفید است.
چگونه میتوان میان انواع چرخ خیاطی یک مدل مناسب گلدوزی کامپیوتری را تشخیص داد؟
علاوه بر نمایشگر دیجیتال، قابلیت واردکردن طرح از طریق USB یا اتصال به کامپیوتر را دارد. امکان تعویض سریع ماسوره و جایگیری قاب گلدوزی هم نشانه دیگر آن است.
چطور میتوان از قابلیت برش نخ خودکار در برخی چرخهای پیشرفته استفاده کرد؟
پس از اتمام دوخت، تنها با فشار یک دکمه دستگاه بهصورت خودکار نخ را قیچی میکند. این قابلیت سرعت دوخت را افزایش میدهد و خیاط دیگر نیازی به بریدن دستی نخ ندارد.
چرا در برخی فروشگاهها انواع چرخ خیاطی همراه با میزکار ارائه میشود؟
داشتن میزکار اختصاصی کمک میکند دستگاه پایدارتر عمل کند و فضای بیشتری برای قرار دادن پارچههای بلند داشته باشید. در پروژههای بزرگ، این ویژگی کار را تسهیل میکند.
چگونه میتوان با رعایت اصول نگهداری، عمر مفید چرخ خیاطی را افزایش داد؟
تمیزکردن مرتب کمپلتی، روغنکاری منظم و تنظیمات صحیح کشش نخ از اصولیترین کارهاست. همچنین پرهیز از دوخت مواد نامناسب یا گردوغبار نیز نقش مهمی در حفظ کیفیت دارد.
چطور میتوان انتخاب درستی بین چرخ پایه بلند و پایه معمولی داشت؟
اگر قصد دارید با متریالهای ضخیم مثل پشم یا چندلایه پارچه کار کنید، پایه بلند مفیدتر است. در کارهای سبکتر یا روزمره، مدل پایه معمولی کفایت میکند و مقرونبهصرفهتر است.
چرا در برخی از انواع چرخ خیاطی امکان دوخت حروف وجود دارد ؟
برخی دستگاههای کامپیوتری الگوهای حروف و اعداد دارند که روی پارچه دوخته میشود. این قابلیت برای نشانهگذاری، اسمدوزی یا تزئین پروژهها گزینه جذابی است.
چرخ خیاطی دستی
چرخ خیاطی پایه دار
چرخ خیاطی خانگی مکانیکی
چرخ خیاطی خانگی الکترونیکی
1. چرخ خیاطی مشکی ژانوم HD1000.
2. چرخ خیاطی با کاربرد آسان کریستال قطبی Janome.
3. چرخ خیاطی قابل حمل کامپیوتری Singer Quantum Stylist 9960.
4. چرخ خیاطی کامپیوتری Brother Pacesetter PS500.
5. چرخ خیاطی سرگر با نخ قابل حمل Juki MO654DE.
6. چرخ خیاطی برنینا 770 QE.
1. چرخ خیاطی برنت 35.
2. Bernette 05 Crafter.
3. چرخ خیاطی XR3774.
4. چرخ خیاطی Bernette Sew & Go.
5. چرخ خیاطی Janome Sewist 721.
6. چرخ خیاطی Janome 2212.